- Phần 1 (496 câu)
- Phần 2 (463 câu)
- Phần 3 (496 câu)
- Phần 4 (495 câu)
- Phần 5 (496 câu)
- Phần 6 (496 câu)
- Phần 7 (560 câu)
- Phần 8 (612 câu)
- Phần 9 (646 câu)
Tri Lai Bửu Tích - Phần 1 - Đoạn 1
Trước linh tọa hương trầm khói tỏa
Hồng lạp đăng đôi ngã lung linh
Chấp tay lên hai mắt trực nhìn
Cầu Tông Tổ chứng minh trẻ dạy
Thập nhị bái khẩn đầu khấn lạy
Nghĩa cao dầy vạn đại nào quên
Chữ hiếu thân con nguyện đáp đền
Câu thủy thổ há quên sao được
Gìn Tam Bảo ơn nhà nợ nước
Phận râu mài chẳng trước thời sau
Nhắc đến đây ruột thắt gan bào
Nhớ tông tổ lòng đau tợ cắt
Cầu tông tổ cho con được nhắc
Nhắc công dầy tóm tắt ít chương
Cho thế nhân biết nỗi đoạn trường
Hoặc ghi nhớ làm gương hậu thế
Tạm nghiên mực bút châu xin kể
Nhờ tổ tông ứng huệ bút thần
Hạ vầng thơ tả nỗi cân khuân
Hầu đáp tạ thâm ân tông tổ
Noi truyền thống tử tôn chẳng hỗ
Ngõ báo đền tông tổ ân sâu
Ước mong rằng cho vẹn một câu
Gốc cây ngọt trái đâu lại đắng
Thân khờ dạy nào ai nhiếc mắn
học gương lành tâm lặng từ bi
Huynh đệ nào dù có khinh khi
Đây chẳng đáp lấy chi mà giận
Dầu lắm phải thân này lận đận
Dám phiền gì dám giận chi ai
Mặc tình đời dèm xiểm đắng cay
Đây cũng nguyện không phai tất dạ
Nhớ cổ tích châu rơi lụy hạ
Nương bút thần vội tả tích xưa
Nhớ ông bà trận chiến bảy thưa
Chịu cay đắng sơm trưa gian khổ
Ông Bà Cố lo đền thủy thổ
Quyết một lòng báo bổ quân ân
Lúc tu hành Ông nguyện xả thân
Ra trận chiến không phân còn mất
Đạo tề gia an bề gia thất
Đạo trị quốc ái quốc ưu dân
Mấy ai trọn đạo nghĩa hiếu thân
Đức Cố Quản thật chân gương sáng
Lịch sử chép ngàn thu mới đáng
Đấng anh hùng chói rạng bia danh
Chống xâm lăng dầu thác cũng đành
Đời vì quốc rạng danh muôn thuở
Đây xin nhắc quê hương Ông ở
Bình Thạnh Đông là thuở sơ sinh
Tổng An Lương quê quán Gia Đình
Huyện Châu Phú còn dinh thờ Cố
Tuy giàu có không đem thi thố
Sống dung hòa ôn Cố võ văn
Tánh thuần lương cũng ít ai bằng
Lòng bát ái khó khăn tương trợ
Ở chòm xóm cô dì cậu mợ
Rất hài hòa xem tựa người thân
Giữ lể nghi cô bác xa gần
Đến đâu cũng được phần cảm mến
Đều hương lý thương tình lui đến
Tuy nhỏ mà kẻ mến người ưa
Mến ưa là liêm sĩ dạ thưa
Tánh chân thật thiếu thừa chẳng chịu
Tuy niên thiếu thông minh rõ hiểu
Dẫu việc gì chẳng chịu làm sai
Tánh thuần lương cương trực thẳng ngay
Chống những bọn ỷ vai hiếp chúng
Tuổi Ất Dậu hai mươi là đúng
Nghe triều đình chiêu dụng thanh niên
Chí mày râu nung nấu ông liền
Phần nam tử ngồi yên sao đặng
Rũ bè bạn hiệp cùng căng dặn
Ông mộ người vừa đặng năm mươi
Tình song thân bái biệt giã từ
Giáp thìn đúng xuất cư nhập ngũ
Chút xuất đội nghĩa quân ông đủ
Lịnh tùng chinh dẹp lũ miên loàn
Trấn biên thùy thuộc tỉnh An Giang
Chống Miên loạn giữa yên bờ cõi
Trần Quí Lãnh em mong cũng giỏi
Nơi chiến trường mệt mõi cùng nhau
Có một hôm chiến trận máu đào
Đêm tăm tối cùng nhau thất lạc
Đến bình minh chưa tường sống thác
Nơi chiên trường còn ác liệt thêm
Ông tiến quân cho mở rộng kềm
Đoạn hậu địch hết thêm cứu viện
Trước thế trận Ông cho quân tiến
Địch co đầu hết biến hết bay
Dọn chiến trường tìm kiếm Ông Hai
Nhưng không thấy chắc nay thất lạt
Tin cấp báo giặc còn ồ ạc
Ông Hai thời siêu lạc biết đâu
Cố cho tin về báo em dâu
Bà Hai Lãnh thảm sầu bi thiếp
Thời gian ngắn Bà Hai tử tiết
Đức Cố thời mắc việc quân binh
Chừng hay tin ông rất thương tình
Khen hiền tức vẹn tình tiết liệt
Nơi trận địa ông đâu rảnh việc
Gác gia đình mài miệt quân cơ
Thương bà hai trông ngóng đợi chờ
Nương hồng tỏ trọn thờ phu tướng
Bà hai lãnh vẹn gìn chí hướng
Đâu kém phần bực tướng trung quân
Ai dám khinh mang yếm hồng quần
Trượng phu có tùng quân chẳng có
Biết bao tích gương xưa còn đó
Tại người ngay chẳng ngó chẳng nhìn
Nữ hiền ôi ai bực trung trinh
Phần nam tử nghĩa binh cho vẹn
Dòm sử sách khỏi thùa khỏi thẹn
Đấng làm người phải vẹn mài râu
Việc đến đây gát bút cuối đầu
Cầu tông tổ một câu tử khứ
Nhắc lại Cố từ trên đến dưới
Dẹp Miên loàn trận thứ ba mươi
Tướng Miên tài có được hai người
Trận Láng Cháy chiến dư mấy lượt
Ông ra lịnh dụ sao cho được
Hai tướng này chiến lược khá cao
Bướm và Voi kẻ trước người sau
Mãi cầm cự chiến nhau với Cố
Ỷ tài lực đem ra thi thố
Chẳng chịu hàng muốn trổ tài năng
Cố lập mưu binh sĩ dặn rằng
Phải dụ địch cho lăng vào trận
Phục binh sẳn làm cho chúng giận
Dùng mưu này chiến cận mới xong
Đánh cầm chơn dụ tướng vào vòng
Rồi sẽ có Cố ông bao bắt
Voi và Bướm bị vây bao chặt
Dòm bốn bề thắt ngặt khó truôn
Lúc nguy cơ tả đục hữu xông
Cố xuất hiện chớ mong chống trả
Cố ra lịnh hai ông thông thả
Hàng cùng chăng phải trả lời ngay
Hai tướng đành vũ khí buôn tay
Đồng chấp thuận xin nay hàng phục
Đức Cố mới lời phân trong đục
Hai tướng mà quy phục thật chăng
Bướm và Voi bèn mới thưa rằng
Chúng tôi sẽ ăn năng cam kết
Cố rằng phải từ đây cho hết
Khuyên hai người giữ nết lo tu
Nếu sau còn quấy động gây thù
Thì không phải trượng phu chi cả
Cố thuyết phục cho về thông thả
Hai tướng Tần thật quả như y
Về sửa sang thu xếp nhiệm kỳ
Đành ẩn dật liễu y Ông Cấm
Nặc Ông Đôn chịu đòn đã thấm
Chẳng dám còn nghé ngắm múa men
"Trất Tri Chua" Xiêm quốc nhiều phen
Đành chẳng dám ăn quen ra mặt
Công đức Cố mấy năm dẹp giặc
Nơi biên thùy tây bắc được yên
Các đại thần tâu lại điện tiền
Rằng công ấy đáng tuyên phong chức
Vua Thiệu trị gia phong cấp bực
Chánh Quản Cơ thăng chức tinh binh
Được gia ban cấp bực triều đình
Vua còn tặng Tinh Binh hai chữ
Tri Lai Bửu Tích - Phần 1 - Đoạn 2
Được thái hòa trên dưới đều an
Có lịnh vua sắc tứ hoàn toàn
Cho phép tạm về làng ngơ nghĩ
Phần Đức Cố hưởng an chánh vị
Cho lui về tạm nghĩ điền viên
Được thời cơ có lịnh quy điền
Ông còn thích được yên thong thả
Mấy năm ở chiến trường vất vả
Nay quy điền nhàn nhã thung dung
Lo gia đình báo đáp cội thung
Được hôm sớm vũ mùn quạt gió
Đức Bà Cố thật là ít có
Phận xướng tùy trong ngó ngoài xem
Đức Cố Ông cùng với anh em
Luyện văn võ xét xem vườn ruộng
Ngành nông nghiệp chuyên lo sớm muộn
Kêu dân tình phá ruộng khai hoang
Ông động viên cùng xóm cuối làng
Cùng hiệp tác mở mang sản xuất
Nhờ đôn đốc nhân dân tỉnh thức
Lo cấy cày bực nhất nghề nông
Mới mấy năm lúa nếp đầy đồng
Phần hoạt động riêng ông lúa vựa
Mùa thu hoạch thiếu nơi đựng chứa
Bán bớt mà sắm sửa gia trang
Nứt phú ông khắp xóm cùng làng
Song thân Cố lần sang cõi khác
Thời gian ấy Cố Ông dào dạt
Khắp khung đường tan nát lòng thương
Chũ hiếu thân hôm sớm chưa thường
Phần nam tử quốc vương thủy thổ
Mới vừa được ít năm báo bổ
Chưa thỏa lòng thượng lộ đăng tiên
Thương mẹ cha dạ thảm lòng phiền
Vì thiên mạng tạm yên ngày tháng
Tuy đành vậy lòng Ông ngao ngán
Chí tu hiền lố dạng nơi tâm
Có nhiều đêm suy nghĩ âm thầm
Đường đạo đức nơi tâm phát ngộ
Nào hay đâu duyên lành Phật độ
Kỷ Dậu niên Thầy lộ ra đời
Thấy chúng dân vươn lấy bệnh trời
Phật Thầy mới ra tay độ chúng
Thời kỳ Phật ra đời rất đúng
Ứng điềm lành đã trúng ý Ông
Nghe đồn linh ông rất vừa lòng
Đến cho tận dạ mong gặp Phật
Khắp làng tổng quả y như thật
Nứt Tiếng đồn là Phật giáng sanh
Dầu bệnh chi Phật cũng độ lành
Tro nhan với một chung nước lạnh
Dầu mắc phải phong cùi cũng mạnh
Hay tà ma nước lạnh cũng tiêu
Bệnh dịch ôn đem lại rất nhiều
Giấy vàng uống bao nhiêu cũng hết
Người đi trể dẫu rằng sắp chết
Thầy xoa đầu cũng hết như không
Thầy khuyên dân khắp cả đại đồng
Phải tu niệm giũa trong chơn chánh
Việc hung dữ từ từ nên lánh
Thói gian tà sửa tánh bỏ đi
Biết ăn ăn năn cải hối tâm trì
Thầy mới nhận quy y thọ giáo
Dầu lớn nhỏ cũng là giữ đạo
Đạo làm người hiếu thảo đức ân
Thầy thương dân Thầy rất ân cần
Phát phù độ cho dân mới kịp
Lãnh phù phải về nhà cho kiếp
Cho người nhà uống kịp thời gian
Bệnh dịch ôn nay đã lan tràn
Đang ói ỉa cùng làng khắp xóm
Thầy độ đây dùng phương độ tốm
Không lẻ là một nhóm người sau
Thầy nói ra thiên hạ ồn ào
Khắp bá tánh chen nhau đi thỉnh
Có nhiều kẻ dối dang bướng bỉnh
Thỉnh ra rồi trở lại thỉnh thêm
Người tham lam đâu có muốn mềm
Lại cải bướng đứng êm chưa thỉnh
Có nhiều kẻ tức mình chẳng nhịn
Xông tới mà muốn tính làm lung
Có người can đừng tính làm khùng
Làm lộn xộn lung lung hết thỉnh
Riêng đức Cố rất mà bình tỉnh
Đến ba ngày nhường nhịn cho dân
Riêng phần ông, ông cũng phải cần
Nhưng nhường để cho dân mới phải
Mấy ai được có tâm hà hải
Lòng vị tha bát ái dể đâu
Thầy ngồi trong biết rõ đuôi đầu
Cho người gọi ai đâu Ông Quản
Ông ngơ ngẩn cũng là chưa hạn
Bước lại gần cho tận thử xem
Cố mở lời thưa với anh em
Kêu ai đó nói xem cho biết
Người ra gọi trình bài sự thiệt
Rằng Phật Thầy có việc mời ông
Ông phải là Ông Quản đấy không?
Nếu Ông Quản vào trong Thầy gặp
Đức Cố nghĩ việc chi bất cấp
Mà Ông Thầy muốn gặp với mình
Ông theo vô Thầy đứng dậy nhìn
Chào Chú sả rộng tình thêm nữa
Chú đã đến nơi đây mấy bữa
Sau ba ngày chưa chẳng chịu vô
Ông thưa rằng mình niệm nam mô
Nhường người trước rồi sau vô lãnh
Ông lại nói thấy Thầy chưa rãnh
Và đồng bào bên cạnh còn đông
Để bà con dân chúng vừa lòng
Dầu tôi phải tay không cũng được
Thầy bèn đứng trình bài sơ lượt
Bao nhiêu người mới được một người
Lòng vị tha bát ái vô tư
Lo bá tánh riêng ta chẳng nệ
Điều họa phước chẳng qua số hệ
Như chú này có nệ chi đâu
Lựa là chi chen lấn đối đầu
Còn gây rỗ thấy đâu đạo đức
Thầy kêu gọi tâm trần phải rứt
Rứt bạo tàn bỏ dứt tham gian
Người tu hành hiền đức bình an
Kẻ giả dối càng ngang mắc đọa
Người tu niệm ngày sau khỏi đọa
Kẻ không lành nghiệp quả phải mang
Kêu nhơn sanh nên hiệp một đàng
Cùng tu niệm đừng toan hung bạo
Đây chú sả là người có đạo
Đạo ở đời thuận thảo nhường nhau
Không lấn chen cải vả ồn ào
Ta cũng biết kêu vào cho lãnh
Chú còn nói được ta chưa rảnh
Biết bao giờ chú lãnh được về
Người này đây đáng bực dựa kề
Theo hạnh Phật được về cạnh Phật
Còn những kẻ không ngay không thật
Khó mong mà có Phật cứu cho
Thầy kêu dân gán nhớ dặn dò
Lo sau được ấm no mới giỏi
Người tu niệm sau này mới khỏi
Kẻ bạo tàn mong mỏi được đâu
Thầy khuyên dân hãy gán mà cầu
Nhắc bá tánh một câu hướng thiện
Còn chú sả Thầy phân ít chuyện
Khi về nhà luận biện gia thuê
Lòng muốn tu vật chất đừng hề
Phần chú sả phu thê trọn đạo
Việc tu tỉnh lo gì cơm gạo
Dẫu khó nghèo có đạo là hơn
Chữ tam cang kiên cố chớ sờn
Năm hằng ấy keo sơn gắn chặc
Ta cùng chú tạm ngưng tóm tắt
Để sau này gặp mặt rồi hay
Đức cố nghe từ giã lui hài
Chào thiện tín ông nay trở lại
Phần bá tánh nghe qua Thầy dạy
Nghĩ phận mình xét lại hỗ ngươi
Thấy Thầy khen đức cố hiền từ
Rất đông đảo một người khó sánh
Có gì lạ thẳng ngay lập chánh
Biết nhịn nhường dạ tránh đua chen
Có bấy nhiêu mà được Thầy khen
Còn mình đến đua chen giành trước
Không nhường nhịn muốn vô dựt trước
Tri Lai Bửu Tích - Phần 1 - Đoạn 3
Thấy dạy ta thương mến đồng bào
Còn Ta lại hùng hào thách đố
Đoạn này nói về phần đức Cố
Khi về nhà trần tố với bà
Tôi giờ đây tôi muốn lìa nhà
Lo tu niệm hơn là danh lợi
Tôi tính vậy nhưng mà còn đợi
Đợi ý bà xét lại coi sau
Bà thưa rằng tu niệm là cao
Dầu biết vậy làm sau tu được
Nào gia thế thê tầng tử phược
Dể đâu mà dứt được sao ông
Cố đáp lời tôi tính là xong
Phần sản nghiệp tôi không còn dính
Tôi giao lại để bà liệu định
Tôi tách rời lo tịnh công phu
Bà rằng ông ông tính hóa cù
Phần nhi nữ tùng phu tôi bỏ
Ông khéo nói xin tôi chẳng rõ
Đạo tam tùng tôi bỏ cho ai
Đạo tùng phu bổn phận hằng ngày
Ông đà vậy tôi nay phải vậy
Dầu khó nhọc trọn đời chẳng chạy
Nghĩa vợ chồng ai lại quên ai
Việc tu hành khoan vội nay may
Điều quan trọng tính sai hỏng việc
Giờ ý thiếp cũng xin thưa thiệt
Tới lui Thầy coi việc thể nao
Dò xét qua Thầy bực thế nào?
Thì chừng đó cùng nhau tu hết
Nếu tu trật lở bề chịu chết
Xả phú rồi tiêu hết còn đâu
Thầy chánh chơn há lại dại dầu
Đến chừng đó đi đâu cũng được
Ông lui tới xét xem nhiều lượt
Đúng chơn truyền quả được rồi tu
Nhưng bây giờ mình cũng công phu
Trao sửa tánh hiền nhu lập tánh
Tu cư sĩ đợi gì phải lánh
Muốn tu hành trao tánh sửa tâm
Phật ở đâu lại chẳng kiếm tầm
Miễn mình được chủ tâm thanh tịnh
Ông nghe bà phân trần nhận định
Ông nói rằng chờ lịnh Thầy cho
Tôi về đây Thầy có dặn dò
Lo thu xếp sau lo rãnh việc
Nói úp mở Thầy chưa nói thiệt
Vật chất nhiều là việc khó tu
Mãi mê say theo nó lu bù
Đâu rảnh trí rằng tu thanh tịnh
Cõi trần tục muôn ngàn căn bệnh
Bệnh nhiễm trần dể tránh được đâu
Có thầy ra dẫn lối đạo mầu
Có Thầy dạy việc đâu ra đó
Bà đáp lại việc gì rằng khó
Ông đâu thời tôi đó là xong
Phận nữ nhi khăn gói theo chồng
Câu xuất giá dầu trong dầu đục
Đâu được tính câu tam thập lục
Ông lo gì chẳng phục theo ông
Ai cắt đi nghĩa vợ tình chồng
Mà ông vội hỏi không mà chịu
Nói thì nói tùy ông định liệu
Dẫu khó nghèo chung chịu cùng nhau
Ông khen bà dầu phải việc nào
Bà nói vậy trước sau cũng thuận
Ông đắc ý không còn thảo thuận
Của cải nhiều chứa đựng ít chi
Bà thuận rồi ít bửa tôi đi
Tòng sơn tới một khi thăm viếng
Phần linh nghiệm Phật Thầy nổi tiếng
Khắp các nơi luận biện ồn ào
Tôi tới liền bài tỏ trước sau
Bề gia nội âm hao Thầy rõ
Thầy rằng chú khỏi mà phân tỏ
Tôi am tường thấu rõ trước sau
Thiếm luận nghe dầu có bề nào
Còn dè dặt âm hao rào đón
Đạo của thiếm nguyện gìn một món
Câu tam tùng quyết trọn mà thôi
Chú đừng lo chú quyết xong rồi
Còn phần thiếm theo tôi thấy được
Chú lèo láy sợ gì xuôi ngược
Dẫu cảnh nào chú vượt cũng qua
Phần chú yên tạm gác việc nhà
Tôi dự tín ta bà đi dạo
Chùa Sư Nhật về đây nương náo
Đem đạo lành nối giáo Phật Tiên
Thầy rằng vâng Ngọc Đế chiếu truyền
Phải hoằng hóa nơi miền Nam Việt
Cùng Bá tánh Thầy phân sự thiệt
Chẳng bao ngày mắc việc tù lao
Thầy khuyên dân đừng có dạ nào
Có lửa đỏ vàng thau mới rõ
Thương Sanh chúng nên Thầy bài tỏ
Được sau này biết rõ mà tu
Chớ Phật sau còn lại ở tù
Rồi nghi hoặc khó tu đến trốn
Thầy biết vậy sao không tránh trốn
Để chị mà thọ tốn lâm nguy
Chịu cho qua để mãn nhiệm kỳ
Nếu không vậy biết chi đen trắng
Người tu phải chịu bề cay đắng
Quản chi đời trốn nắng trốn mưa
Bực thế tôn còn bị dày bừa
Ta chi khỏi sớm trưa ưa ghét
Nay từ giã Tòng Sơn Sa Đéc
Dạo Ta Bà xem xét hiền lương
Về Xẻo Môn dù lắm đoạn trường
Tránh sao khỏi nạn vương tai ách
Giã bổn đạo từ nay xa cách
Việc tu hành thử thách bền chăng?
Đức Cố theo bên cạnh thưa rằng
Thầy đến đó mấy trăng đi nữa
Thầy liền đáp lửa hồng khó chửa
Đâu ngày giờ đi nữa mà đi
Gán từ nay tai gác mặt lì
Dầu khinh bỉ ngu si cũng chịu
Chú ẩn nhẫn đừng theo lịu điệu
Việc tôi làm tôi chịu mình tôi
Việc khó khăn còn lắm chưa rồi
Chúng dòm ngó lôi thôi mang họa
Về Xẻo Môn tuy là xứ lạ
Nhưng bá gia hỷ hả đón mừng
Rõ thời cơ độ bệnh cầm chừng
Mà sốt lại không ngưng hết bệnh
Được vài tháng thấy phần yên tỉnh
Bổng thình lình có lịnh lính làng
Rằng chắc đây Ông phải lên đàng
Vì có lệnh của Quan mời gấp
Ông về tỉnh An Giang sẽ gặp
Không chằn chờ cấp cấp phải theo
Thương bá gia chẳng sợ hiểm nghèo
Họ nhất định kéo theo bào chữa
Thầy phát tay thôi đừng theo nữa
Để cho thầy thử lửa một phen
Đèn không kiêu sao rõ được đèn
Có như vậy chê khen mới biết
Dân dừng lại lính cai di riếc
Đến tỉnh rồi cứ việc đem giam
Thầy điềm nhiên cho cứ việc làm
Chúng nghiêm ngặt đem giam vào khám
Chúng canh gác vòng quanh cả đám
Nhưng Thầy đà ra khám nào hay
Đi chợ chơi trong lúc ban ngày
Gặp chú lính ngồi ngay tiệm nước
Dòm thấy quả lính liền rảo bước
Ta mau về xem trước thử sao
Vừa đến nơi mở cửa bước vào
Liền chưng hửng ủa sao quái lạ
Thầy cười ngất thầy kêu lính ạ
Gặp tôi mà làm lạ phải không
Chú thấy tôi đi chợ giáp vòng
Nên chú vội chạy dong về kiếm
Nay gặp tôi chú cho là hiếm
Thôi từ đây đừng kiếm nữa chi
Tôi ở đây chú chớ lo gì
Dầu chú kiếm mấy khi mà có
Tôi nói trước chú đừng làm khó
Tôi ra vào nào có trốn đâu
Chú cho không tôi cũng yêu cầu
Không sai quấy tôi đâu có sợ
Lính nghe nói lấy làm bỡ ngỡ
Thôi xin Thầy ra chợ nữa chi
Ông này đây sao quá lạ kỳ
Kiếm Cai đội một khi bài tỏ
Tri Lai Bửu Tích - Phần 2 - Đoạn 1
Quả là mầy mở ngõ ông ra
Mầy báo tin rằng việc cho là
Ông thời cũng người ta chứ bộ
Cai vừa nói vừa đi nạt nộ
Mầy chớ đừng giả bộ với tao
Chúng đến nơi mở khám bước vào
Mặt vếnh vác đâu nào ông ấy
Cai và lính kiếm hoài không thấy
Quả vậy là ông ấy trốn rồi
Cơn quýnh lên bèn thấy Thầy ngồi
Đều bật ngữa ấy thôi ông đó
Cai rằng tức chổ nào cũng ngó
Sau bây giờ mới có ông đây
Bộ mà ông bay biến sao vầy
Mới đáp lại nơi đây có mặt
Ông ẩn đâu nãy giờ vắng mặt
Ông khinh thường bỉ mặt chúng tôi
Ông này đây để vậy không rồi
Xiềng xích lại lôi thôi chẳng dể
Cho thong thả ông này chẳng nể
Ông trốn rồi mình dể gì sao
Đem xiềng ra xiềng lại thử nào
Thầy rằng chú tính sao thì tính
Chú xiềng phải xiềng sao cho dính
Tôi tu hiền có tính trốn chi
Tôi tội nhân mọi việc phải tùy
Tùy mấy chú làm chi cũng được
Tôi chẳng phải kẻ ngang người ngược
Luôn thẳng ngay làm phước làm nhân
Sợ cho ai nhơn nghĩa chẳng cần
Tôi tu niệm là dân lương thiện
Cai rằng lính khỏi cần luận biện
Nếu không xiềng có chuyện đến tôi
Chớ Ông đây thả lỏng không rồi
Ông đừng có lôi thôi tính gở
Xiềng ông lại cho tôi bớt sợ
Cai thình lình thấy vợ vừa la
Vợ từ đây chạy tới khóc òa
Vợ cai khóc mau ra về gấp
Mấy đứa nhỏ đang đau ngữa sấp
Mau rước thầy cho gấp về đây
Phật Thầy nghe bèn nói như vầy
Chú đừng sợ tôi nay giúp đở
Giấy vàng uống thử coi hay dở
Bảo đảm rằng đừng sợ uống đi
Có hề chi tôi lãnh sợ gì
Uống là hết có chi mà ngại
Cai nghe nói trong lòng nghĩ lại
Kỳ ông này ý tại làm sao
Xét tới lui chửa biết lẻ nào
Theo ông giận ý sao chẳng giận
Mình sài xể dày bừa mấy bận
Thêm hùng hào nỗi giận xiềng luôn
Tại vì sao mà ông chẳng buồn
Còn lại giúp đưa luôn bùa uống
Về tới của nhà trên bước xuống
Thấy con rồi dạ luống đau sầu
Kêu vợ than tắt lưỡi lắc đầu
Bệnh thằng nhỏ còn đâu cứu chữa
Hay đứa lớn nãy giờ ói mữa
Rước thầy nào lát nữa sẽ hay
Lấy phù ra cho uống thử rày
Ông ấy nói ông nay bảo đảm
Không cho uống biết sao bớt giảm
Ông hứa rằng bảo đảm rằng hay
Cai làm thinh vợ bảo đốt hoài
Rót vào miệng thử nay mới biết
Cai dụ dự vợ thời đốt riết
Bùa gì sao chẳng viết chữ nào
Nhưng cùng đường chẳng biết làm sao
Vợ đôn đốc phải mau nghe vợ
Uống khỏi cổ một giây nó ợ
Cai thấy mừng kêu vợ bà ôi
Có lý ròi chứ chẳng phải chơi
Vợ chồng ngó một hơi thấy bớt
Ngồi theo dõi nhìn không có ngớt
Quả linh rồi thấy bớt rõ ràng
Thằng nhỏ lăn ngồi dậy khóc vang
Cai bổng dưng la vang hay quá
Thằng nhỏ khóc kêu lên má má
Cai vuốt đầu cha chả về đây
Vợ còn lo hai đứa trong nầy
Cai liền nói phù đây uống nữa
Vợ cay mới quẹt đèn đốt lửa
Phù đây nè đốt nữa uống vô
Vợ chồng cay niệm Phật ồ ồ
Nhờ Phật độ uống vô cho hết
Ba đứa nhỏ đều qua cơn chết
Trong một giờ mà hết y rang
Vợ chồng cai thôi mới luận bàn
Ông này khắp xóm làng nói Phật
Việc nầy chắc bởi tôi làm trặc
Nếu như vậy quả Thật nào sai
Tại vì tôi ỷ thế mắng xài
Thêm còn giận xiềng ngay ông lại
Giờ tỉnh ngộ tại mình quá dại
Việc con mình chắc tại nơi tôi
Vợ cai nghe chắc đúng vậy rồi
Anh mau đến cầu thôi tạ tội
Vì tôi dại mới ra nông nỗi
Nhờ ơn Thầy thứ lỗi dùm cho
Cai ra đi ý cũng xét dò
Vái thầm độ nói cho xuôi việc
Khi đến chổ bèn vào tình thiệt
Tôi ngu khờ khinh miệt lầm ông
Thầy rằng thôi chú đã có lòng
Bị xiềng xích nhờ mong ơn chú
Giờ chắc chú hết lời cay cú
Tôi ơn gì mà chú rằng ơn
Mở dùm tôi chú bớt giận hờn
Được thong thả còn hơn tiền bạc
Cai lể phép hết còn nộ nạt
Ông vui lòng thưởng bạc cho ông
Thầy rằng thôi chú mở khỏi còng
Cai dạ dạ ơn ông phải trả
Từ nay được để ông thong thả
Lấy chìa khóa vội vả mở ngay
Ủa mèn ơi sao lại lạ rày
Xiềng xúc hết như ai đã mở
Thầy cười nói chú đừng bỡ ngỡ
Thử chơi mà biết dở biết hay
Chìa kháo kia chú giữ tối ngày
Đâu cho có mà ai dám mở
Tôi thương chú sợ Quan trên quở
Phải ngồi lì được mở dùm cho
Chứ tôi đây chú khỏi xét dò
Tôi dặn chú xiềng cho phải dính
Chú vô tình chú đâu có tính
Xiềng vô rồi hết tính đi đâu
Tôi tu hành nói thiệt một câu
Tôi mà muốn đi đâu chẳng được
Nhưng người thật không làm ngang ngược
Ở chơi vầy chờ được quan tha
Lời nói tôi là quỉ là tà
Tôi thương chú nói ra chú rõ
Cai vừa tỉnh nghĩ ra sáng tỏ
Thiệt ông này mở ngõ cho ta
Xin thầy thương tôi quá dại mà
Và xá tội bỏ qua kẻ dại
Định quỳ xuống cuối đầu xin lạy
Thầy đỡ liền Thầy dạy đứng
Nếu từ nay chú muốn cho bền
Hãy hiền hậu chớ quên đạo đức
Cai hứa chịu từ nay tỉnh thức
Việc hung sùng bỏ dứt ăn năng
Dầu việc chi cũng gán nhịn dần
Sớm tỉnh ngộ giữ căn mới quý
Nay chú phải tu hiền lập chí
Người tu hành lấy trí mà soi
Dầu việc chi xem xét hẳn hòi
Lòng bác ái để noi gương thiện
Nay tôi muốn cậy nhờ một chuyện
Chú dạ rằng tôi nguyện làm cho
Tri Lai Bửu Tích - Phần 2 - Đoạn 2
Chiều chú đón chờ cho phải gặp
Người da trắng tướng cao xách cập
Tướng không lùn hơi mập hơi to
Chú gặp đi chú lại chuyện trò
Rằng Thầy muốn gặp lo công việc
Cai rằng nếu Thầy đã trúng thiệt
Quả như lời lo việc quá hay
Thật đúng y Thầy đã trình bài
Chiều cai đón gặp ngay đức Cố
Cai dắt Cố vào Thầy trình tố
Thầy vui lòng thố lộ Cố nghe
Chú cai đây lúc trước không dè
Giờ biết rõ nói nghe cũng được
Cai thọ giáo hết còn đi ngược
Cũng một lòng lần lượt theo sau
Chắc gần đây chú sẽ về nhà
Cùng theo sát với ta tu niệm
Tôi nói trước rồi đây kinh nghiệm
Cai nghĩ rằng cũng hiếm người hay
Quả Thầy đây có phép có tài
Mình định tính ông nay cũng biết
Sự tinh tưởng làm thêm cương quyết
Quyết từ từ nghĩ việc đi tu
Cai rằng tôi còn quá mịt mù
Nhờ Thầy dắt công phu nẻo chánh
Thầy rằng muốn tu hành phải tránh
Tránh quan trường xa lánh mới mau
Việc chú Cai sau tính lẻ nào
Phần chú sả thấp cao cho rõ
Đừng lo sợ tôi nay bài tỏ
Chẳng lâu gì rồi rõ trắng đen
Có Cai đây sẽ biết trống kèn
Đều khinh bỉ chê khen có chú
Tôi dự tính lắm điều phong phú
Không mấy ngày quan thú lại đây
Mời tôi ra hỏi việc nọ nầy
Đến chừng đó tôi đây bài tỏ
Cuộc thi cử mặc cho dòm ngó
Đó là điều mở ngõ ta đi
Chú yên tâm chớ có sợ gì
Về thông báo một khi dân chúng
Tôi phải tính quan trên hữu dụng
Báo tin mừng dân chúng đều hay
Ngày tôi thi chú phải lên rày
Xong ròi việc mình nay thong thả
Đây là cũng xong rổi nghiệp quả
Cho người đời rõ cả trắng đen
Phải quấy cho rằng kẻ sang hèn
Thà cam chịu một phen thử thách
Tuy buồn phải một cơn xa cách
Chớ than phiền vội trách chi ai
Cố xá Thầy từ giã chú Cai
Cai miệng bước trình bài giã biệt
Cai rằng có tôi lo mọi việc
Bực như Thầy quả quyết không sao
Quả Thầy đây ai sánh được nào
Đều quá khú âm hao rõ hết
Tôi xiềng Ông con tôi sắp chết
Ông đưa phù uống hết như không
Hai chân Thầy tôi lại khóa còng
Chìa tôi giữ khi không lại xúc
Cai đưa Cố chuyện trò một lúc
Gặp lính mà một lúc cùng đi
Lính và cai đồn đãi xầm xì
Thấu Quan tỉnh một khi mời hết
Ông Quan tỉnh lấy lời ăn kết
Đòi lính cai nói hết mọi đều
Quan hỏi qua ghi chép làm nêu
Một bữa nọ cho kêu Thầy tới
Quan dè dặt như người khách mới
Quan chào Thầy mới tới mừng Ông
Thầy đáp nhưng chẳng bước vào phòng
Quan thấy vậy mời ông vào ghế
Quan rằng bận việc như xỏ rế
Nay mới vào coi thể nào đây
Ông làm sao thiên hạ dầy dầy
Nhờ Ông cứ phân nay tôi rõ
Thầy thưa Quan để tôi bài tỏ
Tôi tu hành chẳng có nói sai
Tôi chiêm bao thấy Phật dạy rày
Thế cho Phật ra tay độ Bệnh
Tôi ngần ngại chưa mà nhận lịnh
Thấy Phật rầy Phật định làm đi
Tôi thuốc men có biết giống gì
Phật rằng có khó chi không biết
Cứ nước lạnh giấy vàng uống riết
Dầu bệnh gì cứ việc uống vô
Ấy là câu nước lã nên hồ
Chữ lục tự nam mô là vậy
Chớ sự thật tôi không làm bậy
Chỉ có làm như vậy cho dân
Bệnh dịch ôn họ tới rần rần
Giấy vàng uống một lần là hết
Khắp làng tổng bệnh này bệnh chết
Từ tôi làm được hết đến nay
Bệnh dịch ôn Quan cũng biết rày
Tôi tu niệm nói ngay chẳng dấu
Nhờ Quan xét dùm cho rõ thấu
Tôi dân lành có giấu chi đâu
Quan ngồi biên nghe nói lắc đầu
Rồi Quan đọc những câu rõ lại
Phần này nữa nghe ông đừng ngại
Nghe người đồn ông lại biết bay
Và biết biến có hay chẳng có
Thưa Quan hỏi thạt là rất khó
Hai việc này mà có mấy khi
Biết biến bay còn ở làm gì
Mà phải chịu lâm ly trong ngục
Quan cũng biết tôi người phàm tục
Tiên Phật gì mà dục biến bay
Dầu biết chăng chưa phải lúc sài
Đâu phải chổ đem ra thi thố
Khi kẹt lắm hoặc ai thách đố
Gặp gian hùng thi thố đôi phen
Phận tu hành dốt nát quê hèn
Đâu hung bạo đua chen tranh đấu
Với luật pháp Tôi chưa gì xấu
Chờ Quan trên xét thấu mà tha
Ý tôi sao nói thật vậy mà
Nhờ luật pháp xét qua minh định
Tôi thưa thiệt có nghề trị bệnh
Buộc phải làm theo lệnh Phật Tiên
Và nhắc cho bá tánh tu hiền
Cùng cầu nguyện cho yên đất nước
Theo tôi nghĩ việc tôi làm phước
Không phạm điều xấc xược dối gian
Quan hỏi qua cùng khắp xóm làng
Coi Tôi có ngược ngang chi quấy
Quan xét hỏi rồi Quan cũng thấy
Mong trên nhờ phải quấy định phân
Quan rằng đây tôi cũng muốn cần
Xin phép thử qua phần đạo đức
Ông tu niệm vào hàng trí thức
Chắc Ông người đạo đức cũng cao
Muốn thử xem tu cấp bực nào
Và Kinh Pháp thấp cao cho rõ
Nay tôi muốn đưa ra sáng tỏ
Mời cao tăng mở ngõ thi tài
Luận bàn qua cho biết dở hay
Rồi tôi sẽ trình bài thánh thượng
Tôi báo trước để ông liệu lượng
Đúng ba ngày hòa thượng đến đây
Đến ngày thi tôi báo với Thầy
Ngày giờ ấy ông nay có mặt
Tôi chẳng phải bài chi việc ngặt
Vì lệnh vua còn đặt vấn đề
Qua cuộc thi ong sẽ được về
Giờ ở tạm lo bề thi cử
Thầy từ giã lính cai theo giữ
Thầy nhắc rằng coi thử có tin
Lính và cai đều phục hết mình
Việc đoán trước như in chẳng sái
Xin nhắc lại tỉnh Quan ái ngại
Tri Lai Bửu Tích - Phần 2 - Đoạn 3
Việc làm đây có sái đều gì
Lấy luật pháp mà ghi ông tội
Nên cần phải mở ra cuộc hội
Hội thử tài tiếng dội đồn linh
Nếu người cao đạo pháp mới nhìn
Phải công nhận mầu linh của ổng
Quan ra lệnh khắp cùng làng tổng
Hòa thượng cùng tăng thống sư cô
Hoặc nhân dân cư sĩ tính đồ
Người trí thức được vô thi cử
Quan quyết định phen này phải thử
Thử cho tường sẽ xử sao đây
Bực cao siêu mới đáng làm thầy
Gian dối đạo để đây sao được
Mời hòa thượng thông minh sách lượt
Thử cho tường sao trước thấp cao
Phải quấy đây rồi mới cho vào
Các hòa thượng là cao Kinh Luật
Nếu ôn giỏi ông hơn vượt bực
Được hoàn toàn đúng mức người tu
Chưa gì đâu thiên hạ ù ù
Xúm tôn ông rằng tu chánh pháp
Để hòa thượng hỏi ông giải đáp
Đáp không rành luật pháp hành ông
Ông mời thôi chùa miễu giáp vòng
Các hòa thượng đến đông hai chục
Quan bèn mới giải bài nung đúc
Tuy ông này phàm tục như ta
Ý gì sao bá tánh nhà nhà
Đều tôn kính nói ra là Phật
Mời các ông xét coi giả thật
Nếu ông này là Phật phải tin
Thử làm sao cho đúng rồi nhìn
Để dân chúng lầm tin tà giáo
Phần các ông phải lo chu đáo
Coi ông người chánh giáo hay ma
Trước là đây tôi có kế mà
Mình sắp đặt để ra thử trước
Nếu như ông là người bóc xước
Dể đâu tường việc trước việc sau
Nhờ các ông sấp đặt làm màu
Tượng Phật lót rồi sau trải chiếu
Dù là Phật khó mà thấu hiểu
Sắp như gì tôi liệu chắc ăn
Các nhà sư đều cũng nói rằng
Quan thử vậy chắc ăn như để
Quan cho thỉnh Thầy vào nghi lể
Người người đều theo để ý xem
Chào quý sư huynh đệ anh em
Tôi đến trể vì xem theo lệnh
Các hòa thượng đứng lên đồng thỉnh
Mời hiền huynh tọa thính trước đi
Thầy trả lời tôi xứng đáng gì
Đâu được xứng lể nghi cao trọng
Các sư mới là người danh vọng
Tôi đê hèn đâu được ngồi trên
Tôi xin trình các cấp hai bên
Ai người dám ngồi lên tôi phục
Chớ tôi kẻ quê mùa phàm tục
Thân tội tù trong đục mới ra
Biết gì đâu là việc chánh tà
Các sư trọng nghĩ ra quá thẹn
Tôi vì muốn giữ mình cho vẹn
Người tu hành hứa hẹn tương lai
Tôi xin thừa tôi biết rõ rày
Dưới tượng Phật trên nay trải chiếu
Vì đức hạnh tôi nay còn thiếu
Đâu lí nào lên chiếu mà ngồi
Thầy nói xong vừa dứt tiếng rồi
Vuốt rau lại quạt thôi ba cái
Các hòa thượng đều thời mặt tái
Tượng Phật Bà dựng trải đứng lên
Làm quan dân đông đúc hai bên
Đều thất sắc dưới trên tái mặt
Đó là kế cảu quan sắp đặt
Quan giật mình cũng ngặt quá thay
Lính cai rằng ông ít ăn chay
Sao ông huệ ông hay quá vậy
Quan suy nghĩ mình làm cũng bậy
Nhưng lệnh truyền phải quấy biết sao
Quan bèn ra tay bắt mặt chào
Vì vua muốn thấp cao cho rõ
Mời Ông đến tôi xin bày tỏ
Lệnh triều đình muốn rõ trắng đen
Sau chánh chơn sau lại thấp hèn
Cho rõ biết chê khen phân biệt
Mời các sư cùng ông một việc
Để so tài cho biết thiệt hư
Khoa nầy đây treo giải từ lư
Ai đạt được đại sư hòa thượng
Tùy khả năng lệnh trên đề xướng
Thủ khoa là hoàng thượng gia ban
Các nhà sư sắp đặt trang hoàng
Theo thứ tự gia ban phẩm trật
Các sư phải một phen chịu cực
Phải ngồi liều cấp bực thấp cao
Qua phần trên rồi mới được vào
Đăng đàng đứng đổi trao thuyết pháp
Qua thuyết pháp đến phần giải đáp
Giải đáp mà cho giáp luân trinh
Rồi tiếp theo thi phú họa hình
Rành bùa pháp cung nghinh Phật lể
Quan nghe các nhà sư phân kể
Quan truyền rằng theo lệ mà tuân
Làm thẳng ngay không phải cầm chừng
Vì trên dạy phải tuân theo lệnh
Còn các ông nghĩ sao ông tính
Gì việc này do lệnh nhà vua
Thầy thưa quan việc chẳng nói đùa
Người niệm Phật hơn thua sao phải
Nhưng nhờ lệnh tôi đâu dám cải
Phận thấp hèn biết phải sao hơn
Các nhà sư xin chớ phiền hờn
Lẻ tôi chẳng so hơn so thiệt
Vì trên sắp muốn cho được biết
Tôi bây giờ kẹt việc của tôi
Nếu không thì sao nở phản hồi
Bằng thi cử thấy tôi cũng ngại
Việc tranh đấu có thành có bại
Nếu bại là mình tại không căn
Còn bằng hơn phải mất nhiều phần
Tình huynh đệ không phân đoàn kết
Thưa Quan xét lời phân chưa hết
Việc ngồi liều cam kết cam đoan
Các môn thi đâu đó đàng hoàng
Mỗi người phải đều toan thuyết pháp
Phần vấn đáp mỗi người phải đáp
Quan cần ghi cho giáp đủ vòng
Các nhà sư bối rối trong lòng
Ông này nói nghe thông quá cở
Nhưng chưa biết ông mà hay dở
Thấy việc rồi quá cở là linh
Chiếu trải trên biết dưới có hình
Nội phần đó thấy linh trước mắt
Các hòa thượng nghĩ suy quá ngặt
Kêu Quan mà Quan nhắc tính sao
Ông này đây đã có nói vào
Làm cam kết cùng nhau cho rõ
Môn nhỏ lớn môn nào chẳng bỏ
Phải thi rồi mới rõ trắng đen
Các nhà sư hồi hợp chẳng hèn
Quan nói vậy một phen khó tính
Tưởng đâu dể bây giờ kẹt dính
Đâu cách nào mà tính rút lui
Các nhà sư bụng tợ rối nùi
Thầy đứng dậy phần tôi phân giải
Lệnh Quan trên còn ai dám cải
Việc ngồi liều là phải ngồi thôi
Ngồi vậy xem thấy cũng chưa rồi
Làm cam kết cùng nhau rồi ký
Nhờ Quan xét nhận cho hữu lý
Ai chịu làm thì ký tên vô
Mới rõ câu lục tự nam mô
Ngồi liều nhỏ Quan hô là dối.
Tri Lai Bửu Tích - Phần 3 - Đoạn 1
Việc tu hành đừng dối đừng gian
Ý Quan trên dặn phải đàng hoàng
Tôi xin mở lối đàng chân thật
Vì Quan dặn thì đừng dối trặt
Mỗi việc làm chơn thật chánh minh
Ai nghe qua đều cũng giật mình
Ông này thấy sao linh quá thế
Ông làm được mới dùng ra kế
Ông nói vầy như thế sao thi
Thầy nói thêm thọ giáo quy y
Là phải đúng việc chi y vậy
Chớ đừng mượn danh từ làm bậy
Ngồi liều là sức cậy làm gian
Hoặc giờ đây quạt đỏ lửa than
Xúm nhau lại lội càng vào đó
Nghe Thầy nói ai ai cũng ngó
Thi vậy thì mới có hơn thua
Còn phép linh thi chú họa bùa
Thổi ra phép người thua phải chết
Các điều đó tôi xin cam kết
Nói như vầy chưa hết còn thêm
Phú và thi chữa biết sao kềm
Trong mấy phút viết êm mấy vận
Họa hình tướng vẽ tranh viễn cận
Các môn này bổn phận làm chơi
Các nhà sư đề cập sớm mời
Xong các việc làm chơi giải trí
Trình với Quan còn môn nào thí
Quan phán rành như ý tôi theo
Quan nghe qua suy nghĩ ngặt nghèo
Nghĩ hòa thượng làm theo sao nỗi
Quan ý kiến bổng liền thay đổi
Các nhà sư đây nỗi dể dầu
Thôi tốt hơn để chịu hàng đầu
Giờ Quan muốn một câu xin mở
Thầy thông cảm phàm phu một thuở
Thoái khinh người hay nói mình hay
Nay giờ đây xin nói với ngài
Lệnh thuyết pháp dạy ngay bá tánh
Ngài cứ nói pháp môn nào chánh
Sẳn hội này bá tánh cùng nghe
Thầy thưa Quan theo lối e dè
Muốn hòa thượng thuyết nghe trước đã
Rồi tôi nói đứng sau diễn tả
Thì hợp hòa vùa dạ hết trơn
Được công bằng không thiệt không hơn
Các sư khỏi phải con phiền muộn
Đây là ý của ông đã muốn
Tôi tin rằng ông xuống ông lên
Để bàn quang xem rõ ai bền
Ông nào dám tuổi tên lãnh thưởng
Các hòa thượng rằng không dám hưởng
Chúng tôi là hòa thượng cao tăng
Qua các môn chưa có ai bằng
Còn thí pháp ông ăn phần chắc
Quan bèn nói thôi Thầy đừng nhắc
Thuyết pháp là dể chắc phần ông
Thầy trình qua quý vị vui lòng
Vì theo lệnh tôi không từ chối
Thầy dõng dạt bước lên mở lối
Dùng pháp màu thuyết tối thượng thừa
Rồi thuyết qua trung phẩm vừa vừa
Rồi thuyết đến hạ thừa nhân đạo
Về pháp thượng cần nên cấu tạo
Tạo cho mình tam bảo quy nguyên
Biết âm dương phân rõ hậu tiền
Nước với lửa kết duyên cho gặp
Rồng và cợp chúng là một cặp
Phải cho hòa cho gặp cùng nhau
Đạo dung dung chẳng có dể nào
Ơn tổ phụ ngọn rau tất đất
Phật Pháp Tăng công dầy chân thật
Nghĩa nhân loài vạn tất bốn ân
Phần hạ thừa giữ vẹn nghĩa luân
Nhân lể nghĩa xét phân cho trọn
Thầy phân dạy gốc từ chí ngọn
Các luật đều rút gọn rất hay
Các nhà sư tưởng nói sơ sài
Ngờ trong bụng nói hoài chẳng hết
Các hòa thượng nghe thôi mê mết
Thầy nói rằng đút kết từng phân
Hết nói xa Thầy lại nói gần
Trong Ba Tạng lượt lần giải thích
Quan hòa thượng hết còn nhút nhích
Quả ông này như thích ca xưa
Các nhà sư rằng bực thượng thừa
Nhiều cuộc hội cũng chưa từng có
Các hòa thượng trình qua Phật đó
Thế gian mà dể có được ai
Cũng có khi người nói dong dài
Nhưng nào có giải bài cận kẻ
Ông này nói sách Kinh đủ lẻ
Dể ai mà bắt bẻ được đâu
Quan đành ưng ông cũng nhiệm mầu
Bèn cất tiếng một câu mời xuống
Chào bốn phía Thầy rằng chưa muốn
Lệnh Quan mời phải xuống nghĩ ngơi
Quan đến thang cầm lấy tay mời
Rằng đến chổ nghĩ ngơi trà nước
Các hòa thượng đồng nhau đều bước
Bước lại gần chào trước hơn ai
Quả Thầy đây là Phật lộ bày
Chúng tôi thật ngày nay hữu phước
Nghe Phật thuyết những lời sau trước
Biết sao mà bắt chước làm y
Thầy rằng thưa cũng chẳng có gì
Các ngài bậc liễu tri chơn chánh
Muốn được đắc tâm trần phải lánh
Đem trở về nhất tánh giai không
Các ngài đây là bực liễu thông
Chỉ quy nhất huờn trong chánh định
Dứt vọng trần trở về thanh tịnh
Lóng nguồn chơn vạn bệnh phải tiêu
Lựa làm chi mà phải cho nhiều
Tâm bất loạn gọi kêu chánh pháp
Các hòa thượng muốn cần giải đáp
Ngặt Quan chờ hỏi pháp sợ lâu
Đành rút lui mà dạ cuối đầu
Không còn dám một câu hỏi nữa
Quan bèn nói Thầy nay mở cửa
Có lửa mà mới lựa rõ vàng
Nhưng chờ tôi chạy xớ về bàn
Trên thánh thượng lệnh ban cái đã
Giờ Thầy được từ đây thong thả
Được lưu hành như trả tự do
Thầy thưa Quan Quan cứ dặn dò
Chớ lúc trước tự do cũng được
Vì luật pháp tôi không đi ngược
Tuy giam cầm cũng được ra chơi
Thưa cùng Quan tôi chẳng dối lời
Dầu xiềng xích ra chơi cũng được
Nay tôi mới xin trình sơ lượt
Cho Quan tường rõ được phần tôi
Đây lịnh vua còn bắt tôi ngồi
Chừng xuống chiếu buộc tôi mấy việc
Thưa Quan tỉnh tôi trình sự thiệt
Rồi Quan tường các việc về sau
Nói mà nghe cho rõ việc nào
Tùy luật pháp tính sau thì tính
Tôi là kẻ tu hành chơn chánh
Quyết dắt dìu bá tánh mà thôi
Dầu tấm thân gió dập sống nhồi
Chịu cay đắng miễn rồi bổn phận
Chớ chút ít lau đau lận đận
Đâu có gì mà giận chi ai
Quan nghe phân quan mới trình bày
Chắc Thầy được hoằng khai mở đạo
Triều đình ghét gian sư đi dạo
Làm những điều giả mạo mị dân
Giờ tôi đây tin tưởng chắc phần
Thầy mới đáng dạy dân bá tánh
Đạo là phải đạo cho chơn chánh
Đạo sao mà xa lánh tứ ân
Đạo làm sao mà chẳng biết cần
Đạo là phải biết ơn thủy thổ
Đạo mà lại quên ơn tông tổ
Đạo phải dùng thủy thổ quốc vương
Tam chia tay Thầy cứ lên đường
Chờ lệnh thánh mới tường đen trắng
Chẳng bao lâu cũng thời gian ngắn
Thương cho Thầy mưa nắng chờ trông
Sợ xớ dâng đi cũng lòng vòng
Ông lui tới chờ trong một lúc
Quan hòa thượng giã từ vừa rút
Tri Lai Bửu Tích - Phần 3 - Đoạn 2
Nhằm trong cơn đông đúc vậy mà
Còn thiên hạ người ta lố nhố
Thầy cai lính hiệp cùng đức Cố
Lượn sóng người rần rộ ra đi
Đến ngã ba lối rẽ vậy thì
Thầy và Cố Cai đi kiếm chổ
Thầy rằng đã qua hồi cực khổ
Nay tới hồi thố lộ tiên tri
Thầy nói ra muôn việc ly kì
Ghi cho nhớ sao suy có chẳng
Bốn thầy tớ cùng nhau căn dặn
Gán sau này cho đặng nên danh
Lính cai đều trong dạ rất đành
Quyết nghĩ việc hy sinh theo đạo
Bốn thầy tớ vẫn còn bước dạo
Bổng tới đình Cố thạo bước vô
Từ bước ra bèn xá nam mô
Thưa mấy cậu muốn vô chi việc
Cố đáp lể rằng tôi thưa thiệt
Xin ở nhờ kẹt việc lỡ đường
Từ cũng vui bèn chỉ cái giườn
Dưới nhà khói phía đường đi xuống
Đức Ông Cố ý mà chẳng muốn
Nhưng Thầy cười có luống chi đâu
Một lát sau thiên hạ đến hầu
Lần lượt khách ở đâu kéo tới
Ông Từ đành giật mình chới với
Việc gì sao khách tới dữ vầy
Từ hỏi thăm rằng đó Phật Thầy
Từ hối tiếc việc này có tội
Bèn đi xuống quỳ mà xin lỗi
Đức từ bi xá tội cho con
Tánh phàm phu ít kỷ vẫn còn
Phật trước mặt mà con không thấy
Cho ở tạm thật tôi quá quấy
Thầy cười rằng đều ấy chi đâu
Thôi đứng lên đừng có quỳ hầu
Thầy lại nói một câu miễn xá
Thầy dòm thấy người ta đông quá
Thầy trả ơn thôi khá ra về
Mới được ra còn quá bộn bề
Trong bá tánh hả hê lui tới
Thầy nhắc nhở bá gia quy giới
Gán tu hành chờ đợi hội sau
Một ngày kia Quan tỉnh mời vào
Rằng chiếu lệnh thấp cao bày tỏ
Nầy chiếu lệnh Thầy xem cho rõ
Thầy được phần mở ngõ dạy tu
Nhưng tóc tai chẳng để u xù
Phải thí pháp chơn tu hòa thượng
Thầy thưa Quan đặt ân vua thưởng
Biết trước rồi tôi lượn là xong
Quan lệnh vua còn nói câu thòng
Chẳng được khá tây đông đi dạo
Ông thì được hoằng khai đại đạo
Nhưng có điều đào tạo một nơi
Ở thảo lư am cốc vậy thời
Hoặc chùa miễu một nơi thong thả
Đi làm chi cho thân vất vả
Tôi định vậy đành dạ cùng chăng
Về Núi Sam chùa ấy ai bằng
Gọi chùa chánh cao tăng lui tới
Thầy về đó mở đường tu mới
Coi dân tình lui tới ra sau
Thầy đành không ý kiến thể nào
Xin phân cạn trước sau cho rõ
Thầy xét được xong còn bày tỏ
Tôi muốn mà nói rõ nhiều hơn
Xin Quan cho lui tới thất sơn
Vùng bảy núi ra ơn độ chúng
Làm ruộng rẩy đở cơn nghèo túng
Khuyên dân lành giữ đúng đường tu
Dân miền tây còn quá lu bù
Không ruộng rẩy công phu chưa biết
Quan đồng ý nhờ Thầy giải quyết
Lo mở mang cho việc Hoàng Thiên
Trước dạy dân cho chúng tu hiền
Sau dìu dắt kết liên nông nghiệp
Giờ đưa ông ngày nay cho kíp
Được ở chùa là việc sửa sang
Theo lệnh vua nghi lể đàng hoàng
Và cầu nguyện lo toan thí pháp
Kéo kiếng lược mâm dao đề đạt
Thiếu món nào việc khác thì mua
Cứ làm theo y lệnh của vua
Còn phẩm vật tùy mua cũng được
Rồi sắp đặt cùng đi một lượt
Tính xong rồi cất bước rộ rần
Các nhà sư nghe báo về gần
Nơi chùa kéo ân cần ra rước
Trong giây lát linh đình cơm nước
Sư thỉnh mời Quan trước với Thầy
Các nhà sư đồng cũng hiệp vầy
Đồ vật thực đủ đầy chay lạt
Thầy và Quan dùng cơm bàn bạc
Khi cơm rồi định đạt thế nao
Quan hỏi Thầy nghi lể thế nào
Thầy sắp đặt cho mau kịp lúc
Quan muốn sớm ý mà dục thúc
Chứng kiến rồi kiệp lúc ra về
Thầy tính xong chẳng dám trể bê
Đặng từ giã Quan về cho kịp
Thầy bèn nói bây giờ phải hiệp
Ra điện tiền cho kiệp sửa sang
Sắp quân dân cho đứng hai hàng
Còn tăng chúng quỳ ngang tả hữu
Thầy trách nhiệm nguyện hương trước tửu
Sắp đặt rồi tề tựu cũng đông
Còn phần Quan kính bái giáp vòng
Mâm kiếng lược quỳ mong ngưỡng vọng
Theo chiếu lệnh phải là tôn trọng
Thầy sắp rồi tự động làm theo
Thầy trắc chơi cũng quá ngặt nghèo
Quan chịu lệnh làm theo riu ríu
Mâm Quan để lên bàn rồi kiếu
Thầy tức cười luận điệu nhà quan
Đến phiên Thầy Thầy bước lại bàn
Cầm dao chấp đưa ngang lên trán
Lòng đau đớn nhưng đành phải gán
Tu thời tùy cơn loạn phải theo
Thầy ra đây nhằm lúc nạn nghèo
Thời buổi vậy phải theo nào muốn
Thầy trình Phật đặt dao trở xuống
Cầm lược lên dạ luống bùi ngùi
Xổ tóc ra xem tợ rối nùi
Cầm lược chảy cho xuôi hết kéo
Đặt lượt xuống sang tay cầm kéo
Hớt luôn vòng thật khéo theo mâm
Buông kéo ra dao lại vội cầm
Thầy cũng nghĩ do tâm là đạo
Vùa xem kiếng tay Thầy vừa cạo
Sửa vuông tròn chu đáo trình Quan
Quan nhìn qua Quan đứng vội vàng
Râu chưa cạo sao toan rồi việc
Thầy thưa Quan nhìn qua cho biết
Chiếu vua nào ghi việc cạo râu
Chiếu vua ban thí pháp cạo đầu
Quan xem lại cạo râu nào có
Nhờ Quan xét chớ nên làm khó
Cạo râu là ý đó của ông
Quan xem qua bứt rứt nơi lòng
Trách Hoàng Thượng sao không ghi rõ
Quan còn tức vội vàng bày tỏ
Từ xưa nay gõ mõ tụng Kinh
Chớ có ai gõ mõ vô tình
Tay gõ mõ mà Kinh chẳng đọc
Thầy thưa Quan chớ nên bực dọc
Có lắm lần cũng đọc Kinh không
Theo chiếu vua Quan cũng phải đồng
Vua đã dạy sao ông dám cải
Ông nên xét coi sau là phải
Ông làm Quan ông cải lệnh vua
Quan nghe qua Quan thấy thẹn thùa
Nhưng còn trách sau vua sơ ý
Ông này thiệt là người thượng trí
Ông nói vầy cải lý khó ăn
Nhưng Quan rằng hể phận sư tăng
Thì cần phải giữ căn râu tóc
Ý sao lại trên đầu trọc lóc
Dưới râu rìa quá ức ngang hong
Sau bá gia sao khỏi khi ông
Khác hình tướng sao xong hòa thượng
Thầy đáp rằng không cần ông lượng
Phật dụng lòng hình tướng nhầm chi
Tri Lai Bửu Tích - Phần 3 - Đoạn 3
Tôi sợ chẳng từ bi mới sợ
Tôi thưa Quan nhắc Quan cho nhớ
Ông Quan mà chẳng sợ lệnh vua
Thầy thưa Quan tôi chẳng nói đùa
Cứ Theo lệnh của vua thực hiện
Chớ luận lắm sanh điều tai biến
Quan nên nhìn điều kiện của vua
Quan nghĩ suy có ý thẹn thùa
ÔngTheo lệnh của vua ông phải
Ông khéo buộc cho ta rằng cải
Tôi nhận nhìn mình sái cho xong
Chớ cải vua việc quá lòng vòng
Dầu rốt cuộc khó trong thắng nỗi
Quan suy nghĩ cũng nên xin lỗi
Cho dung hòa gốc cội nương nhau
Nghĩ đến đây Quan bắt tay chào
Quan vui vẻ trước sau sau vậy
Thầy rằng chớ nghĩ tôi là quấy
Ý tôi thời đề vậy tốt hơn
Lòng thẳng ngay chơn thật chớ sờn
Đừng che mắt cây sơn giả dối
Tôi thời muốn thẳng ngay đường lối
Người tu hành giả dối ít chi
Quan cần nên lấy đó mà tùy
Chớ hình tướng ít chi cho thế
Điều quan trọng mưu dân sinh kế
Điều thứ hai sưu thuế cho tròn
Điều thứ ba hòa nhã chiều lòn
Điều thứ bốn sống còn biết đạo
Điều thứ năm dân không hung bạo
Điều thứ sáu hiếu thảo hiền lương
Điều thứ bảy ưu đạo quốc vương
Điều thứ tám yêu thương đoàn kết
Điều thứ chín ở ăn nề nết
Điều thứ mười là hết đạo nhân
Thầy nói xong quan hết phân trần
Nếu Thầy dắt chúng dân được vậy
Ai còn dám khinh Thầy làm bậy
Nếu mười điều ai nấy làm theo
Thì lo chi đất nước đói nghèo
Mỗi người phải làm theo bổn phận
Điều hòa hiệp đâu gây hờn giận
Được có Thầy là vận nước hưng
Tôi nghe qua thật quá nỗi mừng
Thầy lo vậy chấn hưng vận nước
Thầy thưa quan chớ nên nói trước
Đạo tôi là lo nước lo dân
Tôi nói đây Quan nhớ nên cần
Và ghi chép lời phân phải trái
Trước tôi dạy hiền lương nhân ái
Sau phân rành trọng đãi tứ ân
Đó là do dìu dắt cho trần
Chưa phải lúc lo thân giải thoát
Quan nghe Thầy lời phân dát đát
Như uống vào một bát nhân sâm
Vậy hèn chi bá tánh ù ầm
Họ lui tới viếng thăm cũng phải
Quan nghe thầy mới phân bày giải
Quan vùa lòng hối cải việc qua
Quan rằng đây mọi việc cũng là
Thầy thông cảm bỏ qua chớ chấp
Xét ra lẻ ý tôi còn thấp
Còn dụng hình còn chấp tướng tu
Tu dụng tâm nào chấp hình thù
Dòm sắc tướng việc tu sao chánh
Quan mừng vui từ đây bá tánh
Đã có người chơn chánh dạy cho
Quan xin lui Quan hết xét dò
Có Thầy dạy chỉ cho tu niệm
Thầy trí thức đủ đầy kinh nghiệm
Dạy cho đời tu niệm chắc ăn
Quan mời chung sư sải dặn rằng
Nương đường lối ăn năn sửa tánh
Phận sư sải khá nên lập chánh
Để cho đời bá tánh đừng khinh
Có Thầy đây xem xét giữ gìn
Người tu niệm luật kinh đừng sái
Quan lên đường giã từ trở lại
Còn Thầy mời tất thảy chư tăng
Tuy Quan trên lời nói dặn rằng
Nhưng nói vậy tôi bằng sao được
Đâu có lý tôi người đi ngược
Tôi ở nhờ sau được trá ngôi
Tôi về đây sao dám dành ngồi
Miễn huynh đệ cho tôi hợp tác
Chư tăng chúng nghe Thầy dát đát
Hè cùng nhau một loạt cùng quỳ
Bạch thưa Thầy Thầy chớ nói chi
Chúng tôi sẽ quy y thọ giáo
Thầy là Phật cao siêu thấu đáo
Chúng tôi nguyền lãnh giáo làm theo
Thầy rằng ta xuống dốc lên đèo
Ta thọ thiệt làm theo lệnh Phật
Nay ta thấy chư tăng lòng thật
Nên không còn giấu cất nữa chi
Lệnh thế tôn dạy bảo ta thì
Truyền bá tánh thức tri tu niệm
Chư tăng khá cần nên suy nghiệm
Pháp ta truyền tâm niệm tứ ân
Tạm giờ đây ta nói ít phần
Chờ bá tánh nhân dân đông đủ
Ta sẽ nói tam cang thường ngũ
Người tu hành giữ đũ nhơn luân
Muốn làm cho Phật Giáo vang lừng
Phải chơn chánh chấn hưng mới được
Điều nhân đạo phải là tu trước
Phật Tiên là lần lượt theo sau
Phải biết tri cao thấp thế nào
Người Tu niệm trước sau cho rõ
Chớ tu Phật đạo nhơn lại bỏ
Ấy là người chưa rõ lối tu
Đạo nhơn luân trước phải đền bù
Đâu bỏ được rằng tu giải thoát
Điều phước huệ song tu mấy khác
Thôi xin đừng ta giác bấy nhiêu
Nói tới đây sau sẽ nói nhiều
Kêu đức Cố Thầy nêu rõ việc
Tôi ở đây lệnh cho ở quyết
Nhưng ta còn nhiều việc phải lo
Chú đã nghe tôi đã dặn dò
Hiệp huynh đệ chung lo xây cất
Trước trại ruộng sau là tư thất
Vô Nhà Bàng xây cất dùm tôi
Việc cần lo lo sớm cho rồi
Chừng xong việc chắc tôi về đó
Nhờ chú sả anh em chịu khó
Được cho Thầy vào đó sửa sang
Đức Cố thưa Thầy muốn hoàn toàn
Sáng đến đó để toan chọn chổ
Thầy đồng ý xứ nầy xứ thổ
Để tôi vào chọn chổ cho êm
Việc chú dây vũng chí mà kềm
Sao rồi việc đây êm sẽ tính
Đúc Cố bạch việc này còn dính
Qua việc này tôi tính mới về
Phải lo toan thu xếp mọi bề
Chừng tới đó cận kề lui tới
Muốn tu niệm xá chi quyền với
Xong việc này tôi mới về nhà
Thầy rằng lo chớ khá cần cà
Lo trại ruộng việc nhà chậm lại
Đây tóm tắt theo lời Thầy dạy
Không mấy ngày nhà trại đều xong
Cố xin Thầy cất bước vội trông
Thầy nhất dạ cho ông cất bước
Giờ nhấc lại việc sau việc trước
Từ ngày Thầy cất bước về đây
Khắp các nơi bá tánh dầy dầy
Đồng lui tới Phật Thầy độ thế
Cuộc thử thách Quan bài nhiều kế
Rồi cuối cùng Quan nể Thầy luôn
Nên Quan cho Thầy đứng giai tuồng
Các hòa thượng thua luôn phải kính
Vua nhìn nhận đạo Thầy chơn chính
Được phổ truyền uy tín khắp nơi
Đạo Bửu Sơn sáng chói rạng ngời
Niêm Kỷ Dậu ra đời nối mãi
Dầu ai có nhẫn tâm phá hoại
Tự dấn mình chuốt hại vào thân
Khuyên nữ nam bá tánh ân cần
Nghe Thầy dạy lập thân kẻo trể
Thưa bổn đạo đoạn này xin kể
Còn đoạn trên tạm để phần sau
Cố về đây bàn tính lẻ nào
Cùng Bà Cố âm hao mọi việc
Tri Lai Bửu Tích - Phần 4 - Đoạn 1
Hỏi ý bà coi việc thể nao
Đã bàn qua giờ tính lẻ nào
Nay rạng hỏi thấp cao cho rõ
Ý ông sao nhờ ông bày tỏ
Cho tôi rành mới rõ trắng đen
Ông rằng e cuộc sống nghèo hèn
Sống sang cả bà quen chê cực
Tu không tu khác mà hai bực
Sống theo đời sống thực ấm no
Còn phần tôi quyết chí theo phò
Bà đồng ý đem cho của hết
Đức Bà Cố trả lời cam kết
Tôi một lòng sống chết theo ông
Đạo tùng phu phận gái theo chồng
Dù cay đắng đục trong phải chịu
Còn ý ông tôi chưa rõ hiểu
Sợ ông rằng vợ yếu con thơ
Chẳng dứt đi vợ dạy con khờ
Còn vương bận tóc tơ sao tiện
Thầy đâu có đặt ra điều kiện
Thầy đã là luận biện tôi nghe
Được đồng nam đồng nữ một bè
Thuận con cháu một ghe láy mũi
Cùng chí hướng sợ gì ghe lủi
Có láy mà không mũi khó đi
Bà rằng tôi ông chớ lo gì
Cùng nhất chí lo chi cho bận
Còn của cải kêu người lân cận
Cùng đói nghèo thất vận làm ăn
Và anh em chiến sĩ thân bằng
Đặng bố thí nói năng từ giã
Cậu Hai Nhu nghe qua làm lạ
Cha mẹ mình thật quả chẳng thương
Sao mẹ cha lại tính lạ thường
Cho của hết lo phương gì sống
Đức Bà Cố cười khen thiệt giống
Bốn tuổi mà nhanh chóng như cha
Ông Cố cười nó giống ý bà
Muốn tu niệm sợ là hết gạo
Mãi sợ đói tâm đâu lo đạo
Tới đâu rồi mình tạo mình ăn
Đã tu hành phản bổn quy căn
Thì còn sợ khó khăn gì nữa
Thôi đã hết thì lo sắm sửa
Chút ít gì đặng nữa đem theo
Mời bà con dân chúng đói nghèo
Mà phân phát tùy theo gia cảnh
Còn đất cát chiến binh ai lãnh
Sang bộ bằng cho rãnh phần luôn
Để sao khi thuế má luồn suồng
Đâu xong đó buông luôn cho tiện
Ông nghe nói khen bà luận biện
Thôi mọi điều mọi chuyện tôi lo
Ông mời chung khắp hết hẹn hò
Cùng phân phát chia cho rồi việc
Ai cũng nói thế gian ít thiệt
Có ai người tính việc như ông
Đang giàu sang quyết chí rèn lòng
Đành xả phú của không tầm đạo
Ông phân tách chiến binh tiền gạo
Chiến binh đều biệu bạo lòng thương
Làm con heo tiển bước lên đường
Cùng đo đón lo phương giúp đở
Ai cũng nói mấy khi một thuở
Xúm đua đường giúp đở cho ông
Các chiến binh thương mếm một lòng
Đưa tới chốn cho xong mọi việc
Rồi đâu đó chia tay tạm biệt
Hứa khi nào rảnh việc tới thăm
Cố dạ ơn lòng dạ muốn cầm
Thôi đừng bận viếng thăm chi nhọc
Các chiến sĩ chúc câu phước lộc
Chúc Ông Bà tu học nên công
Giã từ đi điều cũng xót lòng
Còn Đức Cố vào trong bàn tính
Thầy là bực Phật Tiên đáng kính
Nay tôi bà nên định đến thăm
Tôi tới lui coi chắc chẳng lầm
Bà chưa biết đến thăm cho biết
Bà rằng cũng muốn nghe sự thiệt
Để cho tường Thầy thuyết thể nao
Muốn học tu cần biết lẽ nào
Tà và chánh ra sao rồi học
Muốn thọ giáo cũng nên lừa lọc
Đúng chơn truyền sẽ học sẽ tu
Tôi nghe ông còn vẫn lu bù
Nào đâu biết việc tu sao phải
Nhưng ông nói tôi nào dám cải
Đạo phu tùng tôi phải làm theo
Dầu gian nan lên dốc xuống đèo
Ông đi trước tôi theo nối chí
Lời Bà nói thật là đáng quý
Phận sướng tùy nhất trí cùng đi
Dắt cậu cô ra cửa tức thì
Dìu hai trẻ ra đi đến viếng
Thầy đã biết nên vừa nghe tiếng
Biết ông bà đến viếng thăm chơi
Thầy đứng lên cất tiếng bèn mời
Mời chú thếm vào nơi ngồi nghĩ
Ông bạch Thầy trình thưa thủ vĩ
Đây bạn đường chung thủy trăm năm
Bây lâu nay chưa rõ nay tầm
Tầm Thầy để viếng thăm cho rõ
Ông giới thiệu bà liền bài tỏ
Kính mừng Thầy mở ngỏ dùm cho
Việc tu thân tôi cũng lần dò
Nhờ Thầy độ tu cho sao trúng
Đều cố gắn tôi không nao núng
Nhưng sợ rằng có đúng cùng chăng
Ông nhà tôi thì có nói rằng
Đều tu tỉnh gốc căn Thầy rõ
Nghe bà nói Thầy liền phân tỏ
Cho thiếm tường cho rõ trước sau
Tôi thừa dưng sắc lệnh Thiên Tào
Xuống dạy thế thấp cao đạo đức
Tôi rõ biết thiếm còn uất ức
Thiếm chưa rành cấp bực của tôi
Thiếm về sao cũng có chổ ngồi
Đừng lơ lả lôi thôi đạo đức
Thiếm vì chú không đành muốn rứt
Đến tôi rồi còn uất nữa không
Nếu ai tu đồng vợ đồng chồng
Đồng cùng tác biển đông cũng cạn
Ý thiếm muốn gặp tôi cho hảng
Coi tôi người có đáng thầy không
Thiếm tu đây tu phận theo chồng
Chưa biết Phật đục trong chơn lý
Tôi nói đó có mà nhằm ý
Hay thiếm còn cải lý nào không
Bà bạch Thầy tôi thiệt có mong
Mong cho gặp hỏi trông đạo đức
Ông nhà tôi tính như lấp khuất
Bạch với Thầy cũng uất nơi tâm
Đạo tùng phu ôm ấp âm thầm
Nay Thầy nói trúng tâm tôi thật
Thầy cười nói muốn mà theo Phật
Phải xuất rồi tài vật mới nên
Và xả gia quyết chí cho bền
Mang tiền của đâu lên cảnh Phật
Bà bạch Thầy tôi tin sự thật
Cũng nghĩ rằng tài vật khó siêu
Nay Thầy phân thêm rõ ít nhiều
Người mà mất của tiêu cũng hết
Thầy rằng tu chánh cơn sửa nết
Dẫu sau rồi có chết hồn siêu
Thầy nói sơ ít ý chẳng nhiều
Chờ dịp khác Thầy nêu thêm nữa
Mừng chú thiếm có người hương lửa
Cháu trai này sau nữa nên danh
Thầy trông qua Thầy rất dạ đành
Cố dạy Cậu bước nhanh tới lạy
Rằng thọ giáo mong nhờ Thầy dạy
Thầy vội vàng kéo lại Thầy ôm
Thầy vuốt qua mặt mũi miệng mồm
Cháu Thật đáng lúa thơm gạo trọng
Cháu sau được nối dòng truyền thống
Đến đâu người cũng trọng cũng tôn
Tánh thuần lương nhu nhã ôn tồn
Sau sẽ được khai môn khắp chốn
Thầy đoán tuổi cháu nay chừng bốn
Chú thiếm đà có vốn rồi đây
Bà mừng vui trình với Phật Thầy
Nhờ dìu dắt chắc nay tu niệm
Thầy lại nói tôi đà xét nghiệm
Tri Lai Bửu Tích - Phần 4 - Đoạn 2
Ông nghe qua dắt cậu ra ngoài
Ông bảo cậu lạy ngay thọ giáo
Thầy hứa lãnh để tôi dắt cháu
Sau cận kề lai đáo Phật Tiên
Ông mừng thưa miễn cháu được truyền
Thầy rằng cháu nối tiền chú thiếm
Bực quý tử có đâu mà hiếm
Không được phần dể kiếm đâu ra
Chớ người ta ai cũng người ta
Nhứng lòng Phật lòng ma phải khác
Về chơn tướng cháu nay người giác
Ít nhiễm trần mau đạt huệ linh
Chú lưu tâm tôi đã ngó nhìn
Tôi nói trước chú tin chẳng khác
Đến thăm Thầy nghe Thầy dát đát
Đức Cố Bà dạ mát mừng vui
Bà từ lâu trong dạ sục sùi
Nay cởi mở Bà vui tất dạ
Việc tu tỉnh với bà chẳng lạ
Nhưng có điều còn dạ hoài nghi
Bởi ý ông bà phải nương tùy
Nay bà rõ hết nghi chi nữa
Dầu nghèo khó cơm ngày hai bửa
Nay nghe Thầy dạy sửa quá linh
Mới nhìn qua đã biết ý mình
Thầy chắc Phật tinh minh biết trước
Bà rằng ông trình bày như trước
Ông vui lòng thấy được bà tin
Ông đứng lên vội vã xin trình
Xin Thầy cũng thương tình tiện nội
Vì ý tứ ít khi hối vội
Tánh dặt dè rõ cội rõ căn
Nay đến đây mọi việc đã bằng
Nên vừa dạ hết băng khoăn nữa
Xin phép kiếu sau này nhiều bữa
Ông dẫn bà ra cửa thẳng sông
Kể từ nay thuận ý vợ chồng
Cùng hôm sớm chí tâm lo đạo
Bề sanh sống bắp khoai tự tạo
Lo mỗi ngày tần tảo phần ông
Mặt nào lo khoai bắp tỉa trồng
Với Thầy đạo ngoài trong lui tới
Vài năm đồ gia đình còn nới
Nhiều năm sau việc mới bộn bề
Công việc nhà càng lúc trể bê
Vì lãnh phận lo bề sanh chúng
Phần gia đạo càng thêm thiếu túng
Bà khai kỳ lại đúng khai hoa
Việc khó khăn thôi thúc trong nhà
Phần tiền gạo xem ra thiếu hụt
Thêm công việc mỗi ngày tiếp tục
Tính kiên trì một lúc cho qua
Kế tiếp luôn theo lệnh Thầy là
Mua con gọi để ta cúng tế
Trong bổn đạo việc nhà hạn chế
Xúm nhau mà lo lệ cúng đây
Thầy chủ trương bổn đạo hiệp vầy
Về trại ruộng trưng bày rực rỡ
Nào bàn ghế hương đăng hực hỡ
Treo cuội lòng giống tợ tân hôn
Mấy ngày qua lui tới dập dồn
Cùng nam nữ trọn tôn lo lắng
Tối mùn chín tám giờ lẳng lặng
Người cây hương đăng đẳng nguyện cầu
Trước cầu cho quốc thới một câu
Sau mùa tiết đâu đâu thịnh vượng
Có người bạch nhờ Thầy định lượng
Phân cho rành hạ thượng ra sao
chúng tôi chưa biết lẻ nào
Xưa ai để trước sau chưa rõ
Theo điển tích Thầy bền bài tỏ
Lể tịch điền mở ngõ từ xưa
Đòi Tam Hoàng công khó lộc lừa
Tìm nông giống dây dưa trưởng thực
Đòi no ấm nhờ công khổ cực
Ngũ Đế truyền khắp bực thần dân
Ơn Thần Nông trưởng thực lo cần
Khắp cả nước thần dân ghi nhớ
Xưa có sách viếc ra bằng cớ
Truyền hậu lai nhắc nhở bốn mùa
Thượng hạ đâu không biết cải đùa
Không phân biệt tiết mùa cải bướng
Nghe người nó hùa theo nói bướng
Không biết rành sao tướng sao quân
Phải xét suy chớ có phổng chừng
Phải phân biệt trước xuân sau hạ
Muốn truy biết có chi là lạ
Phân bốn mùa thượng hạ khó chi
Phân lưỡng nghi tứ tượng hạn kỳ
Thánh hiền để mới tri bát quái
Phân tiền hậu âm dương nhất thái
Biến ngũ hành lập thái hư vô
Có tam nguơn tứ quý cực đồ
Trên và dưới cải phô sau nữa
Thượng trung hạ không theo lại sửa
Theo ý mình bào chửa rằng ăn
Cho đôi bên cải vả lằn nhằn
Cải bỏ sách mà ăn sau được
Vì không biết muốn mà đi ngược
Tháng năm mà nói được hạ điền
Không phân ra sau hậu sau tiền
Tháng mười một cuối niên nói thượng
Tam nguơn để cải sau cải bướng
Tháng giêng là nguơn thượng phải chăng
Tháng bảy trung ai cũng nói rằng
Tháng mười ấy phải chăng nguơn hạ
Đó thấy rõ hay là còn lạ
Mà cải càng đem dạ trách ai
Lời thánh xưa ghi để tháng ngày
Thượng trung hạ xưa nay có sách
Không suy xet tại mình cải cách
Chớ dựa vào kinh sách nào sai
Từ ngàn xưa cúng tế hoài hoài
Các vua chúa triển khai quý tế
Cũng như vậy mỗi năm hai lệ
Thượng hạ điền gọi tế Thần Nông
Thầy nói ra ai cũng vừa lòng
Thầy còn nói mời trong bổn đạo
Này chị hai phân dùm chu đáo
Thịt dư mà cắt ráo chia ra
Tôi có nghe chú sả trình là
Lể này thiếm ở nhà nở nhụy
Việc chọn lựa dao cho phần chị
Có nạt nhiều chọn kỉ đó thôi
Ý bà hai bà cũng biết rồi
Bà phân hết rằng tôi rồi việc
Thầy kêu ông lại đây cho biết
Chú đem về tỏ thiệt thiếm hay
Ông từ nan ông chẳng dám rày
Thầy vội trách tôi nay đã định
Anh em cải tức là cải lệnh
Đừng chối từ tôi tính là xong
Trong bổn môn cực nhọc có lòng
Người một ít tây đông lấy thảo
Phần chú sả riêng tôi chu đáo
Thiếm nở sanh lấy thảo cùng tôi
Anh em nghe dọn dẹp phản hồi
Phần đức Cố nghĩ thôi thảm thiết
Đành yên trí ra về đâu biết
Về đến nhà thuật việc với bà
Bà nghe qua bà nói hết là
Ông rồi việc sao mà về vậy
Ông nói rằng đồng chung ai nấy
Có công là phải lấy một xâu
Thầy rằng nói một câu quyết định
Nếu ai cải tức là cải lệnh
Ai nấy đồng đều xách sạch trơn
Có mình đây Thầy chọn phần hơn
Lựa thịt nạt ban ơn thiếm sả
Thấy như vậy tôi liền vội vả
Thầy chặn liền tôi đã định Phân
Tôi nói ra chú phải ân cần
Đừng có tính lựa lần từ chối
Thầy nói vậy tôi đây hết lối
Thôi xách về từ chối nữa sau
Thầy định tâm ai có biết nào
Có mấy bữa nao nao lo sợ
Thình lình có bà hai đòi nợ
Làm ông bà bỡ ngỡ biết bao
Cố bước ra mừng đón hỏi chào
Thầy phán dạy lẻ nào tôi rõ
Bà Hai mới trình bày phân tỏ
Thấy việc này hơi khó cậu ôi
Thầy nói ra Thầy nhắc những lời
Tri Lai Bửu Tích - Phần 4 - Đoạn 3
Thầy nhắc cậu sau mà kì lạ
Mấy ngày nay không trả tiền đây
Thầy kêu tôi Thầy lại vừa rầy
Bảo tôi phải đến đây đòi cậu
Đi đòi cậu tôi chưa dĩ lậu
Sợ người ngoài họ thấu cười chê
Cậu cũng nên lo tính trọn bề
Rồi dấu nhẹm đừng hề tiết lộ
Vì với cậu người trong nội bộ
Thầy định vầy thật khổ khó coi
Ông nghe phân Thầy thiệt cho đòi
Tôi lo liệu chớ coi gì nữa
Cô về trình nán tôi ít bửa
Chớ bây giờ thật chửa lo xong
Cố trình qua Thầy chắc vui lòng
Chờ ít bửa mới mong lo có
Bà Hai mới bước vào vô xó
Thăm cố bà được có ngon cơm
Bà cám ơn vội vả lòm còm
Bà Hai khóc lại ôm cháu bé
Bà Hai tính ý như tránh né
Đức Cố Bà bày vẻ hỏi thăm
Bà Hai phân lời lẻ âm thầm
Thôi mợ khỏi bận tâm chi nữa
Việc đó cậu hẹn trong ít bửa
Là lo xong nhắc nữa làm chi
Bà Hai từ rồi kiếu ra đi
Về thưa lại một khi Thầy rõ
Thầy giả giận ó la bày tỏ
Sai chị đòi chẳng có sau về
Mai đi đòi chẳng được trể bê
Đòi cho được mới về nói chuyện
Có năm quan lo gì chẳng tiện
Để duy trì kiếm chuyện mốt mai
Bà hai nghe đứt ruột trao mày
Sợ Ông Cố lo nay sao nổi
Sáng bà đi lòng Than châu ổi
Bước vào nhà bèn trổi tiếng ho
Ông với bà bèn hỏi thăm dò
Co Hai tới mới ho kia nữa
Tôi có hẹn để mà ít bửa
Sau bây giờ tới nữa lạ thay
Ông bước ra chào kính xá rày
Sau công việc cô nay tới nữa
Tôi có hẹn để mà ít bửa
Thầy không vừa đi nữa cho xong
Thôi Cậu ôi tôi thấy khó lòng
Thầy giận lắm tôi không dám nói
Thầy trách tôi rằng tôi quen thói
Tới đâu rồi ăn nói lôi thôi
Việc gì đâu sai cũng không rồi
Sai một chút mà tôi bê bối
Cho cậu biết cũng là rất rối
Cậu nếu cần kiếm lối mà lo
Ông rằng tôi cố rắng lần dò
Cô ở đợi tôi la phương cách
Chớ giờ đây cũng là hết sạch
Số cau trầu tôi xách bán coi
May bán xong thì cũng có mồi
Cô gán đợi bán coi sau đã
Ông nói xong ông liền vội vả
Chiều ôm về thật quả còn y
Bà cố nghe đổ lệ ly bì
Thật đau đớn còn chi hơn nữa
Tình sư phụ cắt ngang mấy bửa
Nghĩa thầy trò còn nữa sau đây
Thôi bà ôi sao vội trách Thầy
Phần ta vậy phải phải sao chịu vậy
Thôi bà chớ buôn lời nói lẩy
Đã tu hành chịu lấy đắng cay
Biết đâu Thầy nói vậy ngày nay
Mai Thầy lại đổi thay thử ý
Theo tôi nghĩ Thầy không có lý
Đâu lý nào đổi ý cùng ta
Bà Hai khen cậu khéo nghĩ mà
Tôi nhớ vậy xét qua không nỗi
Thầy nóng giận còn thêm bắt tội
Trách cậu rằng các việc lôi thôi
Có bấy nhiêu lo cũng chẳng rồi
Rầy tôi lạy bí môi chẳng nói
Tôi chẳng nói Thầy còn đốc lối
Cảnh cậu vậy tôi nói làm sao
Bà Cố nghe bà quá dạt dạo
Rằng ông phải tính sao rồi việc
Theo tôi nghĩ tại ông không biết
Ý của Thầy định việc quá cao
Ông nghe bà nói vậy đớn đau
Bà yên trí trước sau tôi tính
Tôi nói thiệt trọn tình không kính
Kính là Thầy phải Kính tròn vuông
Bà yên tâm bà chớ vội buồn
Kính Thầy Phật kính luôn đến thác
Nếu Thân này dẫu mà có thác
Chẳng bao giờ đổi khác ý ta
Thôi giờ đây tôi tính với bà
Đem khoai gạo bán ra xong việc
Thưa Cô Hai cô về thưa thiệt
Nói mai này tôi quyết sẽ lên
Bà Hai than cậu gán chí bền
Cô yên trí về trên Thầy đợi
Đường không xa coi như dịu dợi
Hết một ngày ngồi đợi không xong
Bà Hai về quá sợ Thầy trông
Về trình lại tay không chưa có
Thầy như tức Thầy càng la ó
Không có thời ở đó làm chi
Bà Hai nghe Thầy quở làm lì
Vào sau bếp một khi áo não
Phần Ông Cố ngày sau mới rảo
Đem khoai và cùng gạo bán đi
Một ngày qua chưa đủ hẹn kỳ
Làm sáng lại còn đi bán tiếp
Lo như vậy mà lo chửa kịp
Sáng Bà Hai liên tiếp tới nhà
Bà Cố than trọn bữa hôm qua
Ông đi bán thôi mag chưa đủ
Bà Cố nói bà Hai ủ rủ
Nếu trể vầy lãnh đủ mợ ôi
Thôi thì tôi xin kiếu phản hồi
Ở đợi nữa chắc tôi bị đuổi
Bà Cố nói một may một rủi
Nghĩ cuộc đời nghĩ tủi phận mình
Từ bấy lâu hết ý hết tình
Lo tu niệm đâu nhìn tiền bạc
Việc đổ lở dẫu rằng đi lạc
Muốn tu hành dầu thác cũng cam
Nhưng còn e thế sự luận đàm
Phải tầm đạo bởi ham tu niệm
Ta chẳng phải thiếu phần kinh nghiệm
Và xét rồi kiểm điểm trước sau
Đã nhận Thầy là bực tu cao
Nay nghĩ lại âm hao chưa rõ
Ông Cố về thình lình tới ngõ
Bà kêu vào phân tỏ ông nghe
Có Cô Hai mới xuống dây nè
Ông nói lại cô nghe vội vả
Cô nói Cô bị rầy dữ quá
Bảo ông đừng nắn ná mau đi
Ông rằng xong tôi phải cấp kỳ
Bà yên trí có khi Thầy thử
Dầu có thử lý đâu làm dữ
Ông độ chừng ông cứ nói suông
Tôi thưa ông tôi thiệt quá buồn
Tôi tu niệm lụy tuôn mà chịu
Thôi bà chớ tôi đi rồi hiểu
Thật không ngờ trúng điệu Thầy ngay
Thầy biết ông đã sắp đến rày
Thầy ra trước đứng ngay chờ đợi
Ông đằng xa từ từ đi tới
Đứng đằng này Thầy đợi dòm ra
Khi đến nơi ông xá chào mà
Tôi bê trể xét ra có lỗi
Thầy cười rằng chú sao hối vội
Chú nói rằng chú lỗi với ai
Ông rằng tôi hẹn chẳng đúng ngày
Lo chẳng kịp bửa nay mới đến
Thầy nghe nói lòng Thầy cảm mến
Thầy cầm tay bước đến cười rằng
Thật chú đây ít có ai bằng
Nên tôi mới thử căn cho rõ
Ông nghe xong lời Thầy phân tỏ
Ông động lòng lụy nhỏ rưng rưng
Ông bạch Thầy ông nói ngập ngừng
Thầy thử vậy khó tuân làm trọn
Tri Lai Bửu Tích - Phần 5 - Đoạn 1
Chẳng còn gì muốn trọn lòng tu
Mấy ngày qua còn khóc lu bù
Với người khác sau tu cho được
Thầy còn nói mới mà sơ lược
Chú thiếm hành coi được tới đâu
Chú bền tâm nhận thức mới mầu
Thiếm vừa được còn câu hờn trách
Như chú thiếm mới tường hắc bạch
Còn phần đông lựa cách non già
Chữ nam mô lục tự Di Đà
Đâu mà dể niệm ra có phật
Chú tỉnh được mới tu chơn thật
Ai nóng lòng là trật lối tu
Tu phải đành chịu dại chịu ngu
Tu tranh đấu là tu giả dối
Tôi thử vậy chú mà phản đối
Thì đâu còn đường lối người tu
Chú đây nhờ xả phú công phu
Chớ người thế đâu tu vậy được
Cảnh tu niệm thường hay trái ngược
Gán nhớ lòng làm được mới nên
Dầu khó khăn gán nhớ cho bền
Coi thân tạm mới nên Phật Thánh
Tu mà biết coi nhu như ăn bánh
Tu không tường khó tránh tội căn
Tuy nhiều người lòng nói ăn năn
Chừng gặp cảnh khó khăn chẳng chịu
Tu là phải tu lo tu liệu
Tu xét mình trúng địu mới nên
Tu đắng cay lập chí cho bền
Tu thanh tịnh xét trên xét dưới
Ai lỗi quấy dối mình tha thứ
Mọi sự gì đều cứ từ bi
Tu mà không biết xét biết tùy
Đâu tà chánh khó quy Phật cảnh
Phần của chú từ đây đã rãnh
Rãnh việc nhà lo lãnh tu thêm
Dầu khó khăn gán nhớ mà kềm
Tôi còn phải giao thêm phần việc
Tu như chú ấy là tu thiệt
Nhưng phải cần tu việc quốc vương
Chú về sau dắt lối dẫn đường
Được để tiếng danh hương hậu thế
Tôi biết chú gia đình đã phế
Lo tu hành chẳng kể đói nghèo
Xả thân dù xuống dốc lên đèo
Đâu quảng ngại đói nghèo khổ cực
Thiếm ngộ cảnh thiếm còn bực tức
Tôi nhắn lời nên dứt lòng lo
Dầu đói no cố chí lần dò
Đều sống thác để cho Phật định
Tu chẳng rứt tâm trần bịnh rịnh
Thì sao rồi cho định cái tâm
Đức cố thưa trình việc âm thầm
Cô Hai cũng khổ tâm nhiều lắm
Thầy cười nói mới sơ mà thấm
Thử ba người coi nhắm thể nao
Kêu bà hai Thầy mới bước vào
Tôi thử chị ý sau cho biết
Sai đòi nợ có mà mắn nhiếc
Hay có tình tha thiết người nghèo
Học từ bi tha thứ làm theo
Hay học tánh kiệt keo mắn nhiếc
Người có đạo việc gì cũng biết
Biết dung hòa mắn nhiếc không nên
Chớ nói tu mà chẳng chí bền
Được thời thế nói trên đầu cổ
Tôi rầy vậy biết tâm chị khổ
Coi tân lành chị hổ cùng chăng
Biết hỗ ngươi mắn nhiếc cằn nhằn
Hay còn được giữ căn hiền hậu
Người tu niệm phải truy cho thấu
Giữ tâm lành tranh đấu tránh xa
Thôi ngày nay mọi việc an hòa
Còn chú sả về nhà nói lại
Tôi nhắn thiếm tu là nhẵn nại
Đã tu hành sao lại còn than
Dám xả gia sao lại còn màn
Chẳng vừa dạ lại than lại trách
Thầy nhắc nhở dùng mưu thử thách
Đã tu hành còn trách giận sao
Chú về đi nói những việc nào
Mà thuật lại âm hao thiếm rõ
Ông từ giã về nhà bài tỏ
Tỏ với bà chỉ ngõ Thầy cho
Thầy nhắn tôi bà thiếu xét dò
Lo hơn thiệt Đói no còn sợ
Tu như vậy làm sao dứt nợ
Nợ hồng trần còn ở nơi tâm
Vậy làm sao đạo đức đi tầm
Tầm chánh giáo mà tâm còn động
Đạo Thầy dạy là tâm mở rộng
Nếu tâm còn vọng động sao tu
Mở tâm linh vẹt phá mây mù
Việc tức giận người tu chẳng giận
Thầy làm khó lao đao lận đận
Thử thách mình có giận cùng chăng
Chịu đắng cay mới rõ đạo hằng
Thời mới gọi ăn năn lập chánh
Giữ tâm lành tâm hung phải lánh
Bà than rằng dể lánh được đâu
Có bình tâm mới rõ đạo mầu
Thầy thử vậy dể đâu mình được
Ông rằng đạo thường hay trái ngược
Gán kiềm lòng mà vượt cho qua
Theo thế gian thiên hạ nhà nhà
Ai mà lại nhị qua cho nỗi
Người tu niệm sợ điều quấy lỗi
Phải dằn lòng chịu nỗi mới tu
Vợ chồng ta công khó đền bù
Thầy thương mến dạy tu ta đó
Thầy có nói bấy lâu dòm ngó
Nên bây giờ phải có học thêm
Kể từ nay ta gán mà kềm
Coi chừng sẽ học thêm lần nữa
Bà rằng biết từ đây chỉnh sửa
Còn sợ gì học nữa ông lo
Ông bà đang lý luận chuyện trò
Bổng khách tới đem cho tiền gạo
Nghe ngoài của tiếng người lạo xạo
Ông vội vàng xốc áo bước ra
Gặp anh em chiến sĩ cười xòa
Cả năm mấy mới qua thăm được
Anh em tính đợi chờ một lượt
Không muốn mà kẻ trước người sau
Chúng tôi đây phối hợp góp vào
mớ tiền gạo kính trao ông độ
Ông rằng đã đi thăm cực khổ
Lại còn thêm ủng hộ gạo tiền
Thăm viếng chi lên xuống liền liền
Thật tôi thấy làm phiền huynh đệ
Có thiếu hụt nhưng chưa quá tệ
Mà nhọc lòng huynh đệ phải lo
Mãi để tâm lo lắng tò mò
Thôi huynh đệ nhọc lo chi nữa
Việc gần dây mới mà mấy bữa
Thầy dạy bày sửa chửa việc tu
Làm rối ren gia đạo lu bù
Chừng rõ lại người tu bị thử
Ông thuật rõ đầu đuôi mọi sự
Anh em đồng le lưỡi biết đâu
Các đệ huynh đều cũng lắc đầu
Thầy đón trước một câu chẳng sái
Thầy có nói người tu khỏi hãi
Dẫu khó nghèo cứ phải làm đi
Việc đệ huynh tôi có biết gì
Bằng xét tới mới truy là đúng
Hiện gia đình tôi đang thiếu túng
Anh em tìm lên đúng thời gian
Việc thiếu ăn vừa mới mở màn
Kế huynh đệ đem sang tới giúp
Khoai và gạo gia đình bán úp
Lo việc này tính cúp từ nồi
Tính phen này phải chịu đói rồi
Nhưng Thầy thử cho hồi tiền lại
Kế huynh đệ đem lên làm ngại
Đó tu hành có ngại gì đâu
Ông vào trong ông nói đuôi đầu
Cho bà thấy một câu Thầy dạy
Việc tu niệm lo chi thiệt hại
Chi đói nghèo bà ngại nữa không
Miễn là ta cố chí bền lòng
Việc chẳng tính chẳng mong mà có
Người biết đạo Phật Trời dòm ngó
Tri Lai Bửu Tích - Phần 5 - Đoạn 2
Ông nói sơ dát đát trình bày
Bà đừng sợ lo nay thất bại
Việc tu tỉnh khuyên bà đừng ngại
Ông ra ngoài hiệp lại anh em
Nhớ nào khi huynh đệ đi kềm
Nay xa vắng anh em buồn quá
Lâu đến viếng tâm tình cho thỏa
Qua mấy ngày cũng đã cùng nhau
Sẽ từ đây lên xuống ra vào
Tình huynh đệ để sau còn nữa
Đồng từ giã kéo nhau ra cửa
Chia tay về sau nửa nhiều hơn
Tiếng cười vui vắng bật như đờn
Ông nhớ lại đã hơn mấy bữa
Sợ Thầy trách lòng Ông như lửa
Chắc Thầy buồn ông sửa soạn đi
E rồi đây Thầy có nghi gì
Mà buộc tội không đi đến viếng
Ông vừa tính Thầy đà lên tiếng
Thôi chú đừng lên viếng tôi chi
Tôi đến đây còn viếng nỗi gì
Ông mừng rỡ một khi kính bái
Thầy vội vàng đỡ tay đáp lại
Mấy ngày rày chú ngại lắm sao
Có anh em đến viếng ồn ào
Tôi đâu nỡ trách sau chú sợ
Lại còn giúp gạo tiên tương trợ
Xả phú rồi còn sợ chi tu
Có phải chăng nhờ lúc đền bù
Người quyết chí lo tu đâu đói
Tôi đoán trước mà chưa kịp nói
Để đến rồi tôi nói chú nghe
Nếu không thời chú mãi e dè
Mừng Thầy đến dạy nghe đạo lý
Thầy bèn nói tôi đây thử ý
Chú thiếm mà chơn lý sâu chưa
Bà Cố nghe khép nép rất vừa
Thầy cho học mà không nhận nỗi
Còn non kém nhờ Thầy thứ lỗi
Thầy rất mừng thiếm vội lôi thôi
Chịu đắng cay đạo đức mới rồi
Chứ đâu dể lôi thôi thành đạo
Tôi đoán trước lo gì tiền gạo
Sẽ có người chu đáo giúp cho
Thiếm giàu sang tôi tớ hét hò
Còn xả hết sợ lo gì đói
Thương chú thiếm nên tôi mới nói
Nói tu hành no đói đừng lo
Của ngàn muôn tay chẳng thèm thò
Thì kham khổ gây go khá nại
Thầy đang nói Cậu Hai bước lại
Kính xá Thầy lệnh dạy bà ông
Thầy dối tay bèn kéo vào lòng
Thiệt quả đúng con tông giống cánh
Quế mai trổ trổ y nhanh nhánh
Khen cậu thời tâm tánh thông minh
Chắc sau này nhành quế ngó nhìn
Đường đạo đức sử kinh lão luyện
Cậu bèn nói nhờ Thầy dạy chuyện
Đây con về luận biện việc tu
Thầy cười khen cháu muốn đền bù
Ơn tứ đại hiền nhu là đạo
Mới mười tuổi mà tâm muốn thạo
Hỏi thăm thầy chu đáo việc tu
Thầy khen thôi nhân tướng hình thù
Nhờ tên ấy sau tu kết quả
Vì tên Cậu thiệt về nhu nhã
Nhu hiền hòa đã phá cường hung
Chữ hiền nhu mềm mõng phục tùng
Thêm diện mạo hình dung phúc hậu
Thầy vừa nói vuốt ve khen cậu
Cậu là người nối hậu cho ông
Tánh từ bi sẳn có nơi lòng
Lớn lên cậu quán thông đạo đức
Dầu cho bực văn chương trí thức
Nhưng chẳng bì đạo đức cậu đâu
Ông nghe qua dạy cậu cuối đầu
Xin thọ giáo nhớ câu Thầy chúc
Thầy rằng tôi đến đây kết thúc
Chú thiếm còn nhiều lúc gian nan
Muốn nên thân dù thác chẳng màn
Còn trách nhiệm lo toan nhiều việc
Nay giờ đây tôi xin tỏ thiệt
Sẽ giao mà phần việc của tôi
Sắp gần đây tôi sẽ quy hồi
Vì có lệnh đòi tôi trở lại
Sáu năm rồi tôi dây còn ngại
Chưa trình bày lợi hại chú nghe
Nay đến nơi khỏi phải e dè
Nên tôi nói chú nghe cho rõ
Phần đạo đức chú đà sáng tỏ
Chú là người dắt ngõ cho dân
Ấn Bửu Sơn giao chú lãnh phần
Thay tôi để dìu dân độ chúng
Còn mấy tháng phần tôi đã đúng
Đúng nhiệm kỳ độ chúng hoằng khai
Đạo Bửu Sơn truyền nối thêm hoài
Nay phần chứ thế tay hoằng hóa
Về vận hậu tử tôn thừa tá
Được nối truyền giáo hóa cho dân
Vì ơn trên sắc tứ định phần
Cơ Thiên định Nguyễn Trần hưởng thọ
Đồng Vĩnh Bão chánh vi tí ngọ
Qua hai ngàn thượng thọ quy căn
Vận thời lai vương các phi đằng
Soi phần chú giữ căn ưu hậu
Cơ tạo hóa ít điều tiết lậu
Chú là người ưu hậu quốc vương
Phải trải qua bao nỗi đoạn trường
Nên cố gắn danh hương hậu thế
Đường vật chất gia đình đã phế
Thì thân phàm há nệ nữa chi
Vì ơn trên sắp đặt quy kỳ
Sau rồi chú hiểu chi mọi việc
Phận sự chú gán thi mài miệt
Đấng anh hùng hào kiệt xử phân
Khương Tử Nha dựng bản phong thần
Quý Châu có Tiên Thần Phật Thánh
Thiên số định phế Thương lập chánh
Phận râu mày há tránh được đâu
Trước là lo quốc đạo công hầu
Khương Lữ vọng mày râu mới vẹn
Tuy xa vắng tôi đà hứa hẹn
Sẽ hộ trì chú vẹn sự tu
Sắp gần đây phiên tặc gây thù
Đến xâm lượt mấy thu khổ não
Tu trước phải lo đền cơm áo
Tu đây là tu đạo quốc vương
Bọn xăm lăng chúng nó hùng cường
Tận nhơn lực tùy nương Thiên mạng
Chữ trung hiếu niêu gương cho rạng
Được vuông tròn mới hạn lòng tu
Tu tứ ân báo đáp đền bù
Trong Tam Bảo công phu rèn luyện
Lòng bát ái đừng phai biến chuyển
Đạo làm người bốn chuyện là xong
Thầy đến đây nung đút vun trồng
Và căn dặn phần ông đạo lý
Ông quả được Phật Thầy thọ ký
Tỏ những điều huyền bí về sau
Hàng môn nhân dể có được nào
Thầy chọn chuyện Thầy giao y bát
Lời nói đây bằng lời nói giác
Ngũ Tổ truyền y bát Huệ Năng
Gẫm xét ra Cố ít ai bằng
Ông nào khác Huệ Năng thừa kế
Thiên số định ông còn chuyển thế
Được cứu đời thế hệ mai sau
Thầy đến đây căn dặn lẽ nào
Chờ đến lúc chuyển giao ấn tín
Thầy định trước bấy lâu dấu kính
Nay sắp gần đến định cho hay
Thương ông bà cay đắng nhiều ngày
Giờ Thầy tính nói ngay ông rõ
Nay chú thiếm có phần sáng tỏ
Thầy vui mừng mở ngõ cho hay
Ông bà thưa từ bấy đến rày
Hằng lo lắng mong nay Thầy định
Nay Thầy đến giải bày cho lệnh
Phận tu hành dám tính gì sai
Thầy rằng ttoi định đến giải bày
Cho biết trước chờ nay lãnh việc
Đến thăm chú tỏ bày hơn thiệt
Thôi giã từ tạm biệt xin lui
Tri Lai Bửu Tích - Phần 5 - Đoạn 3
Thầy cho biết mới vui tất dạ
Không thời cứ phập phòng hoạn họa
Đến bây giờ mới thỏa lòng lo
Mấy năm qua tình nghĩa thầy trò
Tuy gần gũi chưa cho biết được
Nay Thầy đến ban cho hạnh phước
Còn giải bày việc trước việc sau
Vợ Chồng ta cố gắn đi vào
Thêm thầy dạy lẽ nào thấy bại
Tu có thầy nghe theo lệnh dạy
Thì có gì trở ngại mà lo
Thầy nói đây Thầy đã hẹn hò
Thầy hỗ trợ sợ lo gì nữa
Nay tôi tính tới lui thường bữa
Được cho Thầy chỉ sửa học thêm
Kể từ nay ta gán mà kềm
Sự tu tỉnh chắc êm mọi việc
Ông Bà Cố luận bàn hơn thiệt
Chí đại hùng cương quyết hy sinh
Bóng chiều qua thắm thoát tình lình
Bổng đâu được có tin Thầy gọi
Thường lui tới nhưng Thầy không nói
Nên thình lình Thầy gọi phải đi
Đến Tây An chưa biết việc gì
Ông bàn tính quả y Thầy dạy
Có mấy tháng giờ dây tính lại
Chắc đúng kỳ thọ bái đàng đăng
Giã từ bà ông cũng nói rằng
Thầy định trước mấy trăng giao việc
Nay Thầy gọi chắc là sự thiệt
Bà ở nhà lo việc tôi đi
Thầy cho hay Thầy hết nhiệm kỳ
Nên Thầy phải hồi quy Phật cảnh
Đi lần này chắc tôi phải lãnh
Lãnh lệnh Thầy di cánh về sau
Lòng hồ nghi chưa biết thể nào
Tây An Tự Thầy giao phần việc
Ý ông nghĩ quả là y thiệt
Khi đến chùa Thầy thuyết ông nghe
Mới về đây ý chú không dè
Tập trung hết được nghe Thầy dạy
Bấy lâu nói nhiều người còn ngại
Nay phân rành để lại cho thông
Chú sả đây tu tỉnh hết lòng
Là người được lão thông đạo đức
Nhiệm kỳ tôi đến đây chấm dứt
Phải chọn người hữu đúc mà trao
Ấn Bửu Sơn đâu dể được nào
Phải giao lại người cao đức hạnh
Xưa Ngũ Tổ có người tranh cạnh
Nay ta cần nên tránh thì hơn
Y bát xưa tranh chấp giận hờn
Người chơn tránh không hơn không thiệt
Nay Thầy hợp nói ra cho biết
Để so bì các việc chẳng hay
Vì ơn trên cho đúng nhân tài
Người ấy mới thế tay cho Phật
Ta thọ lệnh không làm sai trặc
Dể ai mà cải Phật được nên
Lệnh trên giao truyền nối lâu bền
Khuyên bá tánh chớ quên lời dặn
Dầu muốn cải cải sao cho đặng
Ta trình bày căn dặn bá gia
Nhiệm kỳ ta nay cũng đã là
Phần chú sả thay ta nối chí
Vì chú đã rõ thông huyền bí
Chú là người thánh ý từ lâu
Kẻ phàm nhân đâu há dể cầu
Bì thượng cõi dể đâu bì được
Vì nhiều kiếp chú người đại phước
Ta phân tường việc trước việc sau
Thêm ngày nay đạo đức dồi trao
Nên Phật định chuyển giao ấn tín
Về hạnh kiểm cũng người đáng kính
Và được phần uy tính khắp nơi
Sẳn tối nay ta cũng xin mời
Đồng nam nữ đến chơi chánh điện
Cùng nhất chí mỗi người cầu nguyện
Được cho Thầy giao chuyển ấn ngay
Bá gia nghe Thầy dạy đúng rày
Thầy đã dặn chúng ta nhất trí
Đức Ông Quản là người cao quý
Có ai mà chẳng ý mến thương
Còn lại thêm đức hạnh khôn lường
Ai còn dám phô trương luận biện
Thầy rằng thôi tạm xong một chuyện
Còn việc này phân biện cho nghe
Chắc từ lâu bá tánh không dè
Đã là Phật đâu nghe Phật chết
Vì sứ mạng Thầy nay đã hết
Nên xác trần phải chết mà thôi
Thích Ca xưa bỏ xác quy hồi
Thân tứ đại xá thôi gọi tịch
Dầu là Phật cũng mang xát thịt
Nên ta cần giải thích cho nghe
Chắc từ lâu bá tánh không dè
Từ kim cổ ai nghe Phật chết
Chúng sanh Phật là do hạnh nết
Cũng xát trần không chết được sau
Cũng con người kẻ thấp người cao
Biết tu tỉnh dồi trao là Phật
Lòng minh chánh thẳng ngay chơn thật
Tuy thân phàm như Phật thế gian
Bỏ xác thân là nhập niết bàn
Còn tại thế dương gian gọi Phật
Nay ta nói cho tường hư thật
Chú sả này là Phật ngày sau
Gì chú nay đạo đức dồi giàu
Đang thực hiện thanh cao tâm tánh
Và chứng tỏ việc trần chú lánh
Đã sang giàu mà tránh không ham
Xả phú gia có mấy ai làm
Thêm danh vọng tước hàm lại bỏ
Giáp sơ lượt ít điều cho rõ
Nếu ai mà sáng tỏ dị lai
Chính ông đây là Phật có ngày
Rồi sẽ đạt vị lai quá khứ
Về nhơn tướng cũng đồng một thứ
Nhưng tánh phàm trên dưới phân minh
Lấy vị lai qua khứ mà nhìn
Nếu là Phật hiểu linh thông suốt
Tuy rằng chí mỗi người trao chuốt
Ngao ngán lòng bạch tuột ai tin
Người thế gian huệ tánh huệ tình
Tức người ấy chơn linh là Phật
Thôi tạm gác luận về hư thật
Lo tối này lể Phật dưng đăng
Tạm nghĩ nơi Thầy cũng dặn rằng
Tám giờ hợp hương đăng cầu nguyện
Thầy còn có nói thêm nhiều chuyện
Để cho đời phân biện thể nao
Ghi chép coi theo việc thể nào
Cho tường nỗi âm hao Thầy dạy
Bảy giờ tối Phật Thầy trở lại
Chuyển Pháp lành thọ bái đàng đăng
Có chư tăng thiện tín làm bằng
Đồng hộ niệm hương đăng lể phật
Trước Tam Bảo Thầy truyền cơ mật
Đức Cố hầu bảo vật Thầy trao
Ấn Bửu Sơn Thầy mới đặt vào
Hay tay Cố nhận trao bửu pháp
Ông thọ lãnh quỳ dâng lể đáp
Thầy ban lời dạy pháp giai không
Truyền Ấn Tâm khai huệ nơi lòng
Trong giây lát lục thông sáng tỏ
Bấy lâu vốn rừng hoang không ngõ
Nay nhờ Thầy khai tỏ dị lai
Thầy dạy ông phải đứng trình bày
Cho thiện tín rõ nay Phật Pháp
Được lệnh Thầy Cố ông liền đáp
Tôi xin nguyền thọ pháp Thầy ban
Và xả thân lãnh lệnh Phật đàng
Nguyền độ chúng cứu an bá tánh
Lòng chí nguyện làm theo Phật Thánh
Lãnh lệnh truyền đạo chánh hoằng khai
Bảy năm qua mới rõ một ngày
Thầy khai mở vị lai quá khứ
Trước tôi cũng phàm phu một thứ
Nay mới tường quá khứ vị lai
Nhờ ơn trên chư Phật đối hoài
Đang tâm tối bổng nay sáng tỏ
Trình sự thật bá gia chưa rõ
Nhờ ơn Thầy ban rõ lục thông
Hiện giờ đây được biết đại đồng
Và thấu rõ việc trong máy tạo
Tri Lai Bửu Tích - Phần 6 - Đoạn 1
Nhờ ơ Thầy chỉ giáo mới nên
Thấy dường như ba cõi một nền
Đức Cố nói không quên sau trước
Thầy cho phép ít lời xơ lượt
Đoán những điều họa phước về sau
Trong hai ngàn triệu lệnh thiên tàu
Mười tám nước khổ lau giặt dã
Dầu tu niệm khó mà thông thả
Kẻ bạo tàn tơi tả phanh thây
Sắp gần đây có lũ có bầy
Bọn Pháp quốc sang đây xăm lược
Việc chưa tới tôi nay đoán trước
Để sau rồi họa phước sẽ xem
Kính thưa cùng huynh đệ anh em
Lời tôi nói sau xem sẽ rõ
Tôi mà được ngày nay sáng tỏ
Nhờ ở Thầy chỉ ngõ khai tâm
Chớ bấy lâu mờ mịt âm thầm
Thầy truyền đạo khai tâm mới sáng
Việc tu tỉnh anh em cố ráng
Ráng bền lòng cố chớ mà quên
Đã tu thân thì gắng chí bền
Sau kết cuộc làm nên Phật Thánh
Nhưng trước hết tâm trần phải lánh
Lánh những điều bất chánh bất trung
Tránh những điều làm dữ làm hung
Tránh tửu sắc suy luân ác tước
Và cũng nên làm nhân làm phước
Muốn tu hành vững bước đi lên
Sớm muộn gì cũng có ngày nên
Chẳng bền chí khó nên kết quả
Có khổ cực có ngày thong thả
Người ở đời có trả có vay
Đã tu hành chịu đắng chịu cay
Hết cay đắng chiều mai thong thả
Tu là phải dứt rồi nghiệp quả
Ráng bền lòng lo trả đừng vay
Xin tạm ngưng đôi lúc trình bày
Cầu huynh đệ lo nay đạo đức
Ông trình Thầy phần ông xin dứt
Để cho Thầy tỉnh thức bá gia
Thầy nghe xong Thầy mới thuyết mà
Nay đã phải nói qua bổn phận
Bảy năm trường ta đây kề cận
Chốn hồng trần lận đận lao đao
Vì thương dân ruột héo gan xào
Mà không nỡ ngồi cao nhàn hạ
Mang xác thịt phải cam đày đọa
Chịu tội tù gở họa cho dân
Giờ đến đây đã mãn nợ trần
Bấy lâu cũng dạy dân dắt chúng
Nay có lệnh Thiên Tào chiêu dụng
Nên giã từ tứ chúng chư tăng
Lời ta khuyên hãy nhớ lòng hằng
Gán ghi hạ ân năn lập chánh
Nhiều tà giáo sau này gán tránh
Chúng khoe rằng chi nhánh Bửu Sơn
Dùng phép linh cải tử lai huờn
Dụng bùa chú di sơn sái đẩu
Rằng cũng gốc là năm Kỷ Dậu
Mượn danh từ sái đẩu hành binh
Việc tu hành không dụng phép linh
Dùng thâm diệu tinh minh sáng tỏ
Nay còn đây ta phân cho rõ
Để sau này biết ngõ mà đi
Người muốn tu cho biết thời kỳ
Và nhận định xét suy thấu đáo
Phần tả đạo cũng là thông thạo
Khuyến dụ người lập giáo khắp nơi
Đi đến đâu cũng rũ cũng mời
Người nhẹ dạ chiều mơi lại khổ
Tu là chọn gốc căn phải chổ
Không lộc lừa chịu khổ về sau
Gốc Bửu Sơn chịu lệnh Thiên Tào
Nay ta đã chuyển giao chú sả
Được truyền nối sau này khắp cả
Chú lãnh phần lập xã trường xuân
Kêu bá gia trở lại thôn hưng
Về chốn cũ nơi bưng Thạnh Thới
Muốn tầm gốc phải tầm cho tới
Tới nơi nào quyền với hậu lai
Tầm đến nơi có Phật hoằng khai
Quy chánh đạo Như Lai thượng thọ
Cung chung hiệp chánh duy tý ngọ
Ai được vào hưởng thọ quy thân
Đời hạ ngươn tà giáo lằng xằng
Người chẳng biết gốc căn lạc lối
Nay chú sả được phần tiếp nối
Đó là người dẫn lối cho tu
Sợ cho dân lầm lạc mịt mù
Không phân biệt lối tu nào chánh
Thầy nói sơ kêu dân gáng tránh
Tránh đạo tà sa lánh giã dân
Thầy bèn kêu đức Cố dặn rành
Sau chú phải cấm ranh bốn thẻ
Ta dặn chú làm cho đủ lẹ
Ai gian tà có thẻ đón ngăn
Người hiền lương kẻ dữ có ngần
Âm binh sẽ đón ngăn lừa lọc
Làm thẻ ấy làm bằng gổ mộc
Khi cậm rồi chú đọc tâm kinh
Thì tự nhiên Thần Thánh ngó nhìn
Và sẽ có âm binh trấn giữ
Thừa Thiên mạng nên ta tiến cử
Cử sau này chú giữ đất linh
Nay về ngôi ta phải trần trình
Qua hậu vận láng linh đô thị
Sau Phật sẽ về đây dẫn chỉ
Nói cho đòi suy nghĩ mà tu
Hai ngàn năm Phật lập xuân thu
Gió hai ngọn chí tu hưởng thọ
Người tu chớ đổi sang nầy nọ
Nên nhắc mà tộc họ cùng tu
Đạo tứ ân lập chí đền bù
Sau sẽ thấy rừng nhu tỏ rạng
Chàu công phủ sấp gần lú dạng
Phật lập rồi tỏ rạng năm châu
Giờ nói đây chưa rõ đuôi đầu
Chừng được tới ruộng sâu rồi thấy
Lời Thầy nói cần nên chép lấy
Để sau này phải quấy rồi hay
Giã từ dân đôi chút trình bày
Cho được biết tương lai vận nước
Gì thời cuộc đổi thay xuôi ngược
Người tu hành được phước thời qua
Phải trì tâm lục tự Di Đà
Nhờ có Phật bước qua cứu độ
Chừng Ông Cấm Thất Sơn Xuất lộ
Lộ lầu đài Phật độ chúng sanh
Trải bao phen đất nước tranh giành
Gây thảm họ chiến tranh nội địa
Ta nói trước chớ không đặt bịa
Mặc thế tình mai mỉa rồi xem
Chữ vinh hoa phú quý đừng thèm
Câu lục tụ gán đem vào dạ
Thì mới được ngày kia thong thả
Và linh hồn khỏi đọa về sau
Nhìn thiên cơ ruột thắt gan bào
Thầy sơ lượt trước sau dân rõ
Đều khổ não muôn ngàn muốn tỏ
Ngặt nỗi vì lắp ngõ thiên cơ
Thôi Thầy đây cũng nói sơ hờ
Từ từ sẽ thiên cơ tiết lậu
Thầy rằng kể từ năm Kỷ Dậu
Niên Bính Thìn tiền hậu bảy năm
Xưa Vân Vương vũ lý chịu nằm
Ta chi khỏi bảy năm gian khổ
Thương lê thứ giáo truyền phổ độ
Cho dân lành giải khổ thoát mê
Mặc cho ai nặng nhẹ nhúng chề
Miễn ta được giải mê cho chúng
Nay sứ mạng phần ta đã đúng
Đúng nhiệm kỳ độ chúng cứu dân
Giờ chuyển giao chú sả lãnh phần
Truyền nối lại tứ ân chánh giáo
Chừng lập hội có Thầy lai đáo
Lo bây giờ đại đạo hoằng khai
Chữ Bửu Sơn lập quốc lâu dài
Truyền nối mãi đến đời thượng cổ
Riêng phần chú còn lo thủy thổ
Phận tu hành báo bổ quân vương
Tôi nhắc sơ chú đã tỏ tường
Phần nam nữ quốc vương đạo trọng
Chữ hiếu nghĩa ơn dầy cao rộng
Tri Lai Bửu Tích - Phần 6 - Đoạn 2
Ơn thế gian nhơn loại phải tùy
Lo bốn việc phải ghi tạc dạ
Ông bạch Thầy tôi xin cảm tạ
Nhờ ơn Thầy nay đã vừa xong
Thầy cầm tay Thầy rất vừa lòng
Rằng mọi việc cậy trông vào chú
Đất Nam Việt tiền bần hậu phú
Trách nhiệm này giao chú về sau
Khắp năm châu tham báo kéo vào
So tai phép thấp cao giành dựt
Chừng ấy chú một phen phải cực
Dụng chí tài đạo đức gồm thâu
Cho chư bang bá quốc hàng đầu
Phần xứ mạng chú đâu từ được
Dầu xa vắng có tôi từng bước
Giúp chú mà cho được nên công
Lòng từ bi bủa khắp đại đồng
Dầu gian khổ cũng xong mọi việc
Đức Tam Tạng muôn ngàn thảm thiết
Gặp bao lần yêu nghiệt muốn ăn
Có Tề Thiên Bát Giới Xa Tăng
Quan Âm trợ đồng đăng bỉ ngạn
Nay Thầy nói bá gia cho hản
Ghi nhớ lòng cho tạng ngày sau
Thầy từ nay có lệnh Thiên Tào
Gọi trở lại ngôi cao chầu Phật
Nên Thầy muốn nói sơ sự Thật
Để cho đời ghi cất vào tâm
Ngày mười hai tháng tám Thầy nằm
Thân tứ đại ngàn năm giã biệt
Nên ta mới có lời luận thuyết
Để cho đời được biết lời ghi
Nguồn Bửu Sơn mãi mãi duy trì
Được nối tiếp đến kỳ ngươn thượng
Lời ta nói bá gia liệu lượng
Ráng tu hành được hưởng về sau
Vì thương dân khổ ách nan đào
Ta muốn nói để sau mà lánh
Cuộc biến chuyển từ đây khó tránh
Phải tu hiền chơn chánh mới qua
Trong hai ngàn cũng chẵng bao xa
Bóng nhật nguyệt lại qua mấy lát
Trong bổn đạo nghe Thầy dát đát
Và dặn lời phú thác cho ông
Thầy nói qua bá tánh lưng tròng
Đều xót dạ đau lòng rơi lụy
Thầy bèn nói Thầy dây quy vị
Đâu mất mà bi lụy không nên
Xác phàm phu ai giữ cho bền
Người tu niệm chớ quên việc ấy
Xác trần tục mắt phàm tuy thấy
Nhưng chưa tường phải quấy hồn linh
Bỏ xác đi ấy gọi siêu hình
Còn thân xác minh minh đâu rõ
Người thế tục thông minh sáng tỏ
Liễu đạo rồi sau đó gọi siêu
Sống không tu sau đắc tội nhiều
Người tu niệm thác siêu Phật cảnh
Cũng như Thầy ngày nay được rãnh
Rãnh hồng trần về cảnh Thiên Thai
Vì cũng như chú sả ngày nay
Tuy huệ sáng hằng ngày mắc việc
Phần đạo đức phải còn mài miệt
Lo độ đời lo việc cứu dân
Bởi xác thân còn chốn hồng trần
Lập công đức cứu dân độ thế
Người tu niệm dám đâu bỏ phế
Dân khốn cùng mặc kệ họ sau
Ta phải lo giúp đở cách nào
Hoặc truyền bá cùng nhau tu niệm
Hoặc khuyến khích siêng năng cần kiệm
Bỏ những điều đàng điếm bê tha
Và cũng nên khuyên nhủ nhà nhà
Cùng tu niệm để xa lánh tội
Cõi trần thế dẫy đầy quấy lỗi
Khuyên mỗi người cải hối lo tu
Công đức kia sau phật đềnn bù
Dầu nhiều ít công phu cũng quý
Ta cũng nói cho đời để ý
Muốn tu hành cao quý về sau
Người muốn tu bất cứ việc nào
Điều nhỏ lớn thấp cao cũng độ
Người làm được Thánh Thần ủng hộ
Bỏ xác trần Phật độ hồn siêu
Thôi tạm ngung ra nói ít điều
Thầy ra khắp Thầy kêu tất cả
Bởi xác trần ta còn chút quả
Nay trở về phải trả cho xong
Lãnh bệnh nhân cho đó vừa lòng
Và cứu vớt cho xong hết nghiệp
Thầy đang nói ba gia chưa kịp
Định hỏi Thầy duyên nghiêp ra sau
Bổng tụ nhiên có bệnh đem vào
Bệnh nhân tới xôn xao quỳ lạy
Thầy cười rằng bá gai còn ngại
Chưa biết mà ta dạy việc chi
Duyên nghiệp đâu mà đến lạ kỳ
Bệnh nhân đến quả y đòi nợ
Chủ gia rất lấy làm bợ ngợ
Thầy gọi rằng đòi nợ hay sau
Nhờ Thầy thương cứu vớt lẽ nào
Cho căn bệnh được mau thuyên giảm
Thầy rằng đúng bệnh nhân bảo đảm
Muốn bệnh lành thuyên giảm đòi ta
Đoán số căn hết cứu vậy mà
Còn chút nợ để ta lãnh thế
Ta cũng nghĩ việc không đáng kể
Được siêu phàm nợ thế phải xong
Nếu bệnh nhân đem trể khó lòng
Thầy rời tục khó mong ai cứu
Nhưng chẳng phải sống mà vĩnh cữu
Có nhân lành ta cứu được thêm
Thêm ít năm phải gán chí kềm
Lo tu niệm lập thêm công đức
Theo số định tuổi này đã dứt
Xong đây nhờ phước đức lòng nhân
Ta cứu căn nhưng đó có phần
Đến kịp lúc nợ trần ta lãnh
Muốn về Phật nợ trần cho rãnh
Trả xong rồi về cảnh Tây Thiên
Ta bênh nhân có nghiệp duyên tiền
Trước ta hứa cứu yên tánh mạng
Lời hứa đó ngày nay mới hản
Nên kiếp này đến hạn đòi ta
Nay ta ra thế mạng mới là
Giờ ta nói bá gia chưa rõ
Luật Nhân Quả thật là sáng tỏ
Hứa qua rồi không bỏ được đâu
Cho Thế nhân biết lẻ Nhiệm mầu
Người tu niệm thấy đâu máy tạo
Người có đạo cần nên phải thạo
Ráng giữ gìn chu đáo trả vay
Đừng với ai gây nghiệp lâu dài
Tu phải trả trả hoài cho dứt
Tiểu Long Vương vì lòng uất ức
Kiện vua đường vì tức hứa suông
Ông làm vua lãnh lấy giai tuồng
Hứa cứu mạng sao buông lão ngụy
Mỗi lời nói ta cần suy nghĩ
Việc nói làm chung thủy dưới trên
Lời nói xưa đâu nhớ cho bền
Nay nhớ lại cũng nên phải trả
Niệm Phật nói luân hồi trả quả
Trả cho rồi thong thả mới nên
Người muốn tu lấy đó làm nền
Cứ lo trả chớ nên gây nữa
Tu nhồi quả lo mà sửa chửa
Dứt nghiệp trần gội rửa cho xong
Việc nói đây bá tánh vui lòng
Thôi xin gác vài dòng quá trể
Mười một mai mười hai theo lệ
Mười hai giờ để trể không nên
Dặn bá gia cố gắn là nền
Khá đoàn kết giữ nền giáo lý
Ta nhắm mắt anh em để ý
Có câu rằng sanh khí tử quy
Đừng có nên đổ lệ luy bì
Người tu niệm phải truy cho biết
Người đổ lệ gọi rằng thương tiết
Ấy là điều trái thuyết siêu sanh
Vì khóc than nghiệp quả chưa rành
Còn vương vấn giã sanh chưa được
Dầu người thác đủ tròn hạnh phước
Cũng ngập ngừng ngăn bước đường lên
Tri Lai Bửu Tích - Phần 6 - Đoạn 3
Đồng hộ niệm đưa lên cõi thọ
Ta tháng tám mười hai giờ ngọ
Năm bính thìn hưởng thọ đăng tiên
Việc tán an để lại lời truyền
Phần chú sả giữ nguyên theo lệnh
Từ nhỏ lớn thảy đều yên tỉnh
Báo tin về cho lệnh quan trên
Việc ta ghi nên nhớ cho bền
Còn tẩn liệm chẳng nên quan quách
Bảy miếng tre làm cho đúng cách
Đó là điều theo sách người tu
Để hồn linh rắn đặng hóa cừu
Chớ làm chuyện mờ lu dối mị
Ai có nghe lời ta dẫn chỉ
Chôn trở đầu chánh thị hướng đông
Muốn theo ta nên nhớ để lòng
Tùy thiện tín tin không tự ý
Muốn cho được sau này cao quý
Vâng lời truyền lập chí làm theo
Tán đơn sơ tránh việc khó nghèo
Thêm có lợi giữ theo Phật dạy
Nghe lời Phật không điều Thấy bại
Xác thân trần tứ đại giả thân
Được hồn siêu việc ấy là cần
Ăn tại thổ trả thân cho thổ
Phần hiếu tử tu nhân Phật độ
Che miệng đời rần rộ khó siêu
Muốn mẹ cha qua được lam kiều
Phần con cháu sớm chiều cầu nguyện
Và bố thí thi ân tác thiện
Khỏi mướn người che miệng thế gian
Nói sơ cho bá tánh biết đàng
Thầy giã thế bước sang cõi khác
Đây sắp đến còn không mấy lát
Lãnh bệnh người dể tác thời xưa
Cho bệnh nhân trọn kiếp sống thừa
Và lời hứa khi xưa cứu mạng
Việc quá khứ vị lai mới hản
Nay trả đền cho rạng lời phân
Kêu bệnh nhân Thầy nói phân trần
Ta thế mạng bệnh nhân được khỏi
Nếu được sống sống mà mạnh giỏi
Giỏi tu hành thượng cõi được lên
Nhớ lời ta chỉ giáo làm nền
Dầu sống tạm cũng nên tu niệm
Việc tội phước từ lâu kiểm điểm
Sửa răng lòng cần kiệm lo tu
Được mấy năm cũng thoát diêm phù
Còn sống mãi không tu vô ít
Thương sanh chúng nên Thầy giải thích
Còn tất hơi cũng ít cho đời
Để lại cho bá tánh chiều mơi
Được nhắc nhở những lời ta dặn
Mong bá tánh ráng làm cho đặng
Đặng những lời Thầy dặn trước sau
Bổng bệnh nhân đứng dậy cuối chào
Nhờ Thầy cứu rất mau khỏe mạnh
Thầy rằng đã bệnh căn ta lãnh
Thì còn gì chẳng mạnh mà đau
Nội bá gia tăng chúng xì xào
Chưa từng thấy hồi nào việc lạ
Đoạn Thầy nói vào liêu tịnh tọa
Khỏi bận người hầu hạ nữa chi
Ngày mai đây đã đúng hạn kỳ
Vào giờ ngọ an vui tịnh độ
Trong bá tánh chớ nên rần rộ
Để cho Thầy thượng lộ đăng tiên
Sáng mười hai tháng tám lệnh truyền
Bính Thìn đúng đáo niên trở lại
Trong bá tánh đừng làm trở ngại
Để cho Thầy ngôi thái hồi quy
Xác trần gian đã hết nhiệm kỳ
Đã sanh thật đúng y Đinh Mão
Nay mãn hạn định kỳ lai đáo
Bảy năm trường mở đạo hoằng khai
Giã chư tăng bá tánh trong ngoài
Nay đã đến mười hai giờ ngọ
Tính theo tuổi của Thầy hưởng thọ
Năm mươi tròn dứt bỏ trần gian
Bảy năm qua mở đạo khai đàng
Chịu cay đắng trần gian dắt chúng
Thầy báo trước ngày nay đã đúng
Luôn giã từ tứ chúng chư tăng
Đạo Bửu Sơn lấy đó làm bằng
Nền giáo lý gọi căn Tứ Bửu
Đạo cải cách thật là hy hữu
Giáo lý truyền Tự Bửu Tứ Ân
Mấy ngàn năm mới có một lần
Dạy tu tắt tứ ân thành đạo
Từ Ngàn xưa tứ ân truyền giáo
Ai muốn mà hành đạo xuất gia
Hoặc tìm nơi động đá rừng già
Ngõi tịnh tọa bỏ qua việc thế
Nào sự sản vợ con phải phế
Phế việc trần mặc kệ tử sanh
Nào Tam Quy Ngũ Giới cho rành
Quy nhất niệm cầu sanh Phật cảnh
Tu cư sĩ cho rành chưa rảnh
Chẳng được kề hưởng cảnh nhàn vui
Công Thầy xưa nghĩ lại ngạm ngùi
Thương sanh chúng ban vui cứu khổ
Thầy dạy tắt tứ ân báo bổ
Ai làm tròn Thầy độ siêu thăng
Việc trường chay giới sát Thầy rành
Cho hồng trần giữ căn chánh trực
Tu quốc vương đó là vượt bực
Trao Ngũ Thường Phật thức tánh linh
Chẳng đợi gì nhiều sách nhiều kinh
Không thanh tịnh khó minh khó tỏ
Tu quốc vương đạo Thầy mở ngõ
Tu chưa rồi việc bỏ đi đâu
Mong về Tây quên chúa khó cầu
Tu thủy thổ mới âu chánh giáo
Từ Kỷ Dậu lâm phàm lai đáo
Đợi đạo truyền chánh giáo tứ ân
Sắc lệnh trên Phật giáng hồng trần
Thừa Ngọc Khuyết giáo dân được để
Phần chay lạc tùy nhân chẳng nệ
Kẻ được lòng hiếu để quốc vương
Dùng vật chi chẳng luận chay trường
Miễn rồi đạo quốc vương chồng vợ
Tu quốc vương gọi rằng bốn nợ
Trả xong rồi Thầy trợ về ngôi
Sống thế gian lo trả cho rồi
Thác cũng được về ngôi Phật quốc
Thầy không dạy ly gia phế thất
Chỉ dạy người học Phật tu nhân
Nói sơ đây tạm gác qua phần
Còn trở lại nói phần cổ tích
Ngày mười hai quả y Thầy tịch
Đúng ngọ thì mù mịt kéo mây
Hình chơn long chào đón rước Thầy
Nên bao phủ đông tây vầng vũ
Thầy ra lệnh để yên Thầy ngũ
Nghe lệnh truyền đều đủ đi ra
Thầy tự nhiên có mệt chi mà
Còn tỉnh táo chắc qua giờ ngọ
Đức ông Cố bước vào thăm dọ
Thầy hỏi rằng đúng ngọ hay chưa
Cố nghe qua vội vả lại vừa
Ông bèn đến rằng thưa Thầy mới
Khi bước lại lấy làm bỡ ngỡ
Thầy đã là dứt thở quy thiên
Cố trở ra bèn mới lời truyền
Đồng ra trước lặng yên cầu nguyện
Phần an tán ông lo mọi chuyện
Báo quan mà đại diện cho vào
Quan ba ngày không rõ ý sao
Nói rằng Phật ý sao lại chết
Trước đã thử ngày nay rất hết
Phải một lần coi chết cách nào
Quan đến nơi xin phép cho đào
Cho rõ biết thấp cao kinh nghiệm
Khi đào xuống còn đồ tẫn liệm
Xác đâu rồi dể kiếm cho ra
Làm tỉnh Quan quỳ xuống khóc òa
Ta có mắt mù lòa chẳng thấy
Có quyền thế không cần phải quấy
Nay mới tường chuốt lấy tội sâu
Phật kề bên mà chẳng biết cầu
Giờ xin phép cuối đầu nhận tội
Cầu đức Phật từ bi thứ lỗi
Cho hồng trần cải hối ân năng
Bước vào chùa Quan lại nói rằng
Nhờ thiên lệnh chúng tăng thứ lỗi
Tri Lai Bửu Tích - Phần 7 - Đoạn 1
Trước Phật đài sám hối hồi quy
Tỉnh Quan thấy tội mới là kinh hãy
Mới cuối đầu quỳ lạy ăn năn
Nên Thế gian thường có nói rằng
Người quyền thế khó khăn hiếp chúng
Lời nói đó xét ra cũng đúng
Người có quyền ỷ chúng hiếp cô
Ít lể nghi có tính hầm hồ
Chỉ có biết ra vô dọa nạt
Quan tỉnh nói tôi xin tỉnh giác
Khuyên ai đừng làm ác làm hung
Rủi thất cơ thất thế đường cùng
Chừng hối tiết khó dung tội lỗi
Đừng ỷ mạnh làm điều nông nỗi
Khi thất thời dầu gội nước thơm
Đi đến đâu chúng thấy cũng nhờm
Lỡ mà đói xin cơm chẳng có
Người hung ác chẳng ai dòm ngó
Bị ngạo cười làm khó nữa khi
Giá trị quan còn có ra gì
Xin quan chức xét suy đừng ỷ
Riêng tôi trước lấy đây mà bỉ
Được thấy thời đừng ỷ không nên
Dặn bá gia cố gắn lòng bền
Cùng tăng chúng dưới trên thiện tính
Quan từ ấy trở nên đáng kính
Biết thương người biết tính nghĩa nhân
Đức Phật Thầy giáo hệ Bửu Sơn
Bảy năm qua cay đắng chi sờn
Dìu dắt chúng qua cơn bệnh khổ
Từ Kỷ Dậu ra đời phổ độ
Niên Bính Thìn thượng lộ quy tây
Sự tích Thầy chấm dứt từ đây
Xin nói tiếp sau này đức Cố
Ngày Thầy tịch ông đà đắc ngộ
Được Thầy truyền phổ độ chúng sanh
Nôi Bửu Sơn giáo lý đạo lành
Nối truyền lại chúng sanh mãi mãi
Thầy kêu ông thay Thầy chớ ngại
Ráng làm tròn trở lại ngôi xưa
Thầy tịch rồi ông mới trình thưa
Cùng tăng chúng ông thừa lệnh dạy
Nay ông phải gia đình trở lại
Được lo tròn đạo ngãi về sau
Vì Bửu Sơn ấn tính Thầy giao
Ông lãnh lệnh phải mau truyền giáo
Vì Thầy dạy ơn vua lo báo
Báo đáp tròn cái đạo quân vương
Nên phận tôi phải gán lo lường
Thầy chỉ dạy quốc vương là gốc
Thầy đã đoán tiên tri dị bóc
Mậu Ngũ này tây dốc diễn trinh
Ào ạt qua lấn chiếm nước mình
Ta há dể làm thinh mà ngó
Thầy dạy ta phải lo việc đó
Phải dứt trừ chúng nó xâm lăng
Thầy dạy tu Thầy có dặn rằng
Ơn thủy thổ là căn là bổn
Gần đây Pháp gây điều xáo trộn
Đất nước mình khốn đốn cho dân
Vì vậy nên ta phải ân cần
Năm Đinh Tỵ lo phần tái ngũ
Và vận động có binh cho đủ
Đủ binh quyền tái ngũ chống ngăn
Nên giờ đây từ giả thân bằng
Cùng thiện tín chư tăng ở lại
Nghe ông nói coi phần hạn hái
Thêm có lời Thầy dạy cho ông
Nên chư tăng bá tánh bằng lòng
Không còn dám cầm ông ở nữa
Thầy đã dặn dám đâu lần lựa
Ông kiếu từ sau nữa tới lui
Trong bá gia tăng chúng ngậm ngùi
Sau các đạo tới lui về nữa
Mười hai ông số Thầy chọn lựa
Và dặn rằng lát nữa phải đi
Thầy du tiên chớ ở duy trì
Mỗi người phải mỗi đi một hướng
Đừng lưu luyến ham phần sung sướng
Phải tách rời mỗi hướng lo tu
Ráng thu thân sửa tánh đền bù
Và dắt chúng công phu tỉnh ngộ
Mười hai ông đến mười hai chổ
Đặng dắt dìu phổ độ bá gia
Chừng mãn căn lúc trở về già
Thầy sẽ dắt siêu qua cõi Phật
Thầy dặn rõ nên tôi tỏ thật
Phải giả từ mà cất bước đi
Thôi Quản cơ Thầy đã dặn gì
Chúng ta phải làm y bổn phận
Khuyên tăng chúng bá gia đừng bận
Chúng tôi là bổn phận phải đi
Rời nơi đây rồi cũng phải tùy
Theo phận sự phải y phận sự
Xin huynh đệ chớ nên ưu lự
Hãy yên lòng chớ giữ lại chi
Thầy dạy ai nấy biết nấy tùy
Tùy bổn phận xét suy mà học
Tuy là phải sửa sang lừa lọc
Thánh nhơn rằng dục tốc nan tri
Thôi gãi từ huynh đệ đồng đi
Tạm xa vắng có khi gặp lại
Phần đức Cố mới là trọng đại
Kính trình xin nhắc lại phần ông
Khi giã từ thu xếp thẳng xong
Về Bình Thạnh gợi trông quê cũ
Ông về đến xóm làng như rũ
Đều Cảm tình ấp ủ đến thăm
Chật ngoài trong lui tới ù ầm
Nhiều người tới tỏ tâm thương mến
Không chắc được ngày ông về đến
Ông đi rồi kẻ mến người trông
Ông rằng tôi muôn việc đại đồng
Muốn sau được tây đông giải khổ
Nay về đây đôi lời thổ lộ
Muốn nên mình phổ độ bá gia
Nhớ Thích Ca xưa ở rừng già
Đặng tìm đạo đem ra hoằng hóa
Tôi nhờ được chí tâm bền dạ
Nhờ ơn Thầy phổ hóa ban cho
Tôi về đây cố gắn lần dò
Lo độ chúng nhắc cho đạo đức
Thầy chỉ dạy tu hành phải rứt
Rứt mê trần cho dứt vọng tâm
Theo chơn Thầy tín đã bảy năm
Nhờ Thầy độ khai tâm đạo pháp
Như huynh đệ bá gia có hạp
Tôi chỉ dùm để đáp ơn sâu
Ơn tổ tiên cha mẹ làm đầu
Ơn đất nước nhớ câu thủy thổ
Ơn Tam Bảo giáo truyền phổ độ
Phật Pháp Tăng là chổ tu hành
Ơn đồng bào nhơn loại chúng sanh
Muốn cho vẹn làm lành độ thế
Người tu tỉnh việc trần phải phế
Phế sang giàu đừng nệ khổ lao
Lo sớm hôm đạo đức dồi dào
Gìn bát chánh mới mau đắc huệ
Ngày hai buổi đói no mặc kệ
Tri Lai Bửu Tích - Phần 7 - Đoạn 2
Phải nhớ câu bát ái tu trì
Muốn hành đạo xá chi sự thế
Chữ lục tự trì tâm bất phế
Ráng miệt mài đừng nệ mau lâu
Người quyết tu gáng nhớ gáng cầu
Lòng thanh tịnh việc đâu bỏ hết
Người tu phải sửa thân sửa nết
Ráng tịnh lòng sửa hết mọi điều
Nói bao la tu chẳng có nhiều
Nếu thức được ít điều cũng được
Tu cư sĩ làm điều hạnh phước
Tứ ân tròn lần lượt đi lên
Đạo không xa mà chẳng chí bền
Tâm Chánh Định là nên mọi việc
Tâm là chủ mọi điều tâm thuyết
Thuyết vọng trần tâm duyệt là xong
Tôi về đây huynh đệ có lòng
Ơn nghĩa cả nói trong đôi chút
Lúc tôi học Thầy thường dục thúc
Muốn nên mình lánh đục tầm trong
Tu đời nay Thầy dạy giữ lòng
Ơn thủy thổ phải mong lo báo
Phần nam tử mới là trọn đạo
Đạo ngũ thường lo báo ơn vua
Vẹn hiếu trung mới khỏi thẹn thùa
Phần nam tử ơn vua nợ nước
Thầy chỉ dạy quốc vương đền trước
Vì thời kỳ đất nước chuyển xoay
Thầy tiên tri quốc thổ gần đây
Sẽ có bọn giặt Tây khuấy rối
Rồi sau đó biến sanh nhiều mối
Nên thấy thường thúc hối tôi đi
Tôi định tu đất nước cần gì
Thầy rằng đạo phải truy bổn phận
Đạo Bửu Sơn ra đời gặp vận
Vận nước nhà thế cận lâm nguy
Binh sĩ ra đi trước kịp thì
Lo đất nước cơ nguy sắp đến
Người tu phải dân thương nước mến
Trả xong rồi được đến bồng lai
Tu quốc vương chay tháng chay ngày
Miễn cho được thảo ngay trọn vẹn
Việc tu tỉnh Thầy đà hứa hẹn
Hẹn sau tròn giữ trọn mày râu
Thầy còn cho biết rõ đạo mầu
Tu thủy thổ tu đâu cho cực
Đền nợ nước trước là vượt bực
Giải thoát là tu cực chưa siêu
Tu quốc vương giữ lấy quy điều
Tu theo Phật lâu siêu hơn chúa
Vì Thầy dạy ăn cơm phải múa
Múa cho rồi việc chúa mới nên
Đạo Bửu Sơn tổ quốc là nền
Cơm đâu lại mà quên thủy thổ
Ơn đất nước cần lo báo bổ
Ơn cao dầy báo bổ mẹ cha
Ai tạo ra hình dóc ta mà
Lo tròn vẹn mới qua Phật đạo
Vì Phật đạo biết ơn tam bảo
Tam bảo rằng tiền bạo nhơn luân
Bởi lẻ nên ta phải nhớ chừng
Dầu trăm hạnh ngũ luân là gốc
Nên xét nghĩ chớ nên dục tốc
Bỏ đạo người chí dốc làm cao
Tính rằng tu cửa Phật mau vào
Nhơn và Phật trước sau cho rõ
Ông dặn tôi về đây mở ngõ
Nói ít lời cho rõ việc tu
Ơn quốc vương mà chẳng đền bù
Thiếu nhân đạo có tu Phật đạo
Ơn thủy thổ lo đền cơm gạo
Ơn Cửu Huyền Tam Bảo cũng ơn
Đồng bào kia ơn ấy lại hờn
Sau Phật Đạo lại đền trúng điệu
Thôi sơ lượt đệ huynh rõ hiểu
Thầy dạy rằng theo điệu mà tu
Thầy dạy tôi thủy thổ đền bù
Nay thưa thưa thật tôi tu đất nước
Giờ tôi phải ra quân là trước
Thầy nói rồi đất nước lâm nguy
Chuẩn bị đi cho phải kịp kì
Dầu sống thách giữ y trọn đạo
Các chiến sĩ nghe ông thuật báo
Hưởng ứng lời lo đạo quốc vương
Ít trăng sau chuẩn bị lên đường
Năm Đinh Tỵ phô trương tái ngũ
Trong cơ dậy mậu quân đã đủ
Ông trở về chịu chức quản cơ
Đạo nghĩa quân khai trống phất cờ
Lấy danh nghĩa binh cơ Gia Nghị
Quan "Tẩn trấn khát thân" đương vị
Ra đón mừng Gia Nghị nghĩa binh
Cách vài hôm thượng sớ triều đình
Rằng Gia Nghị nghĩa binh trở lại
Vua Tự Đức được tin cẩn ngại
Ban chiếu truyền đóng tại An Giang
Chức Quản Cơ cũng đứng vào hàng
Như các tướng được phong ngôi vị
Ông được chiếu triều đình chỉ thị
Phan khắc Thân tại vị sắp bày
Tổng trấn Phan trình chiếu thưa ngài
Theo chiếu lệnh bắt tay vào việc
Tôi với ngài khỏi phân hơn thiệt
Ý kiến gì thương thuyết cùng nhau
Bạn đồng liêu cộng sự một trào
Tình huynh đệ đổi trao đồng chí
Đức Cố Quản tánh nông nghĩa khí
Việc Phải làm không vị một ai
Tánh thuần lương cương trực của ngài
Nên làm việc không sai một việc
Đâu ra đó điều là phân biệt
Mỗi việc nào sự thiệt mà thôi
Qua mấy năm nhiệm vụ ông ngồi
Trên cùng dưới vị ngôi tất kiệt
Quan Tổng Trấn thấy ông làm việc
Quá nể nang làm việc có tài
Cơ quan ông trên dưới trong ngoài
Đều êm ấm thẳng ngay một cách
Gia Nghị quân không ai hống hách
Chẳng lúc nào lối phách cùng dân
Ta làm đây là việc phải cần
Cần lo lấn cho dân cho nước
Chớ ta chẳng có ham quyền tước
Ta ra làm cho được dân thương
Chẳng khá tên làm thói bạo cường
Hà hiếp chúng phô trương gần mạnh
Lo sao được dân không đói lạnh
Lo dân giàu nước mạnh mới nên
Mình làm quan là ở bực trên
Phải thương dưới hư nên quấy phải
Việc nào sải là tuông sửa lại
Hướng dẫn mà để dạy cho dân
Quan nhờ dân quan phải nên cần
Dân thiếu hiểu quan phân cho biết
Quan và dân cùng chung một việc
Một việc là lo việc quốc gia
Quan cùng dân sánh thể một nhà
Đồng đâu cật lo xa giữ nước
Dân đừng thói ngang tàn bạo ngược
Tri Lai Bửu Tích - Phần 7 - Đoạn 3
Ta nói cho cai lính nên cần
Phải đoàn kết quan dân cá nước
Đây tạm gát lời ông sơ lượt
Nhắc nhở mà mực thước quân binh
Để nhắc qua đất nước của mình
Năm Mậu Ngũ diễn chinh Pháp tặc
Bọn quân Pháp xâm lăng quá ngặc
Mười bốn tàu tự đắc xông vô
Ba ngàn quân trang bị hầm hồ
Đến Đà Nẳng tiến vô khởi chiếm
Nhằm tháng bảy một tám năm tám
Trận kéo dài chiến hạm ta thua
Tướng Đờ-Rơ ỷ mạnh hàm hùa
Ta thất thế phải thua thua mãi
Nguyễn Tri Phương chống ngăn chẳng lại
Nói chung là thất bại về ta
Cuộc chiến tranh tạm gát để mà
Để nhắc lại việc qua đức Cố
Nghe tin giặc lấy làm phản nộ
Nghe triều đình đã bổ ông Phan
Làm ngoại giao nghị ước hòa đàm
Giao ba tỉnh ký mười hai khoảng
Ông nghe qua lấy làm bất mãn
Rằng sao đành vội bán dân ta
Dầu tử sanh cũng phải quyết mà
Tận kì lực mới ra hiến mạng
Mời tổng trấn bàn qua cho hản
Để góp phần cho tạng cùng nhau
Phan Khắc Hân rằng lệnh ở trào
Chờ chiếu lệnh phải sao chịu vậy
Năm sáu hai lệnh truyền ai nấy
Quan miền tây giữ lấy ải mình
Phải tuân hành mọi chổ án binh
Theo hào ước triều đình với Pháp
Vùng Tháp Mười ngũ linh chẳng hạp
Cứ mỗi ngày qua giáp động binh
Bổng tự nhiên có lệnh triều đình
Sai Gia Nghị nghĩa binh nã trốc
Cố nhận lệnh tức mình muốn khóc
Người anh hùng nã trốc là sau
Nay lệnh vua ta tính lẻ nào
Ta phải tính mưu cao mới được
Ta sang đó trở về giả trước
Thượng sớ rằng chẳng được rời đi
Võ Duy Dương lãnh đạo chỉ huy
Bỏ quân ngũ ròi đi sao đặng
Và báo rõ tuân hành lệnh dặn
Việc án binh lẳng lặng chấp hành
Nhưng bên trong hẹn ước đành rành
Hay ông quyết chống tranh với giặc
Nay vì lệnh triều đình quá ngặt
Bởi do mà Pháp tặc ỷ oai
Ép quan ta chúng nó kêu nài
Kí hòa ước làm sai hòa ước
Chia ba tỉnh hiệp hòa hai nước
Còn lo gì mà dộp binh nhung
Ép quan ta trong lúc đường cùng
Bảo ra lệnh binh nhung bất động
Được cho chúng tự do mở rộng
Ta không phòng chúng tổng tấn công
Võ Duy Dương cùng Cố một lòng
Hai ông hẹn chẳng xong phải rút
Cuộc hòa ước Pháp ta lục đục
Pháp ỷ quyền lắm lúc hiếp ta
Tuy nhường cho ba tỉnh nghị hòa
Chúng ý muốn gây ra lắm chuyện
Quan ta cũng đủ phương luận biện
Pháp ngông cuồn kiếm chuyện không thôi
Mãi thấp cao trả giá xong rồi
Triều đình cũng khó thôi gỡ rối
Năm sáu bảy chúng càng thúc hối
Đờ-La-Rơ lại vội kéo vào
Cho chiến thuyền các tỉnh chia nhau
Vĩnh Long bị chúng bao trước hết
Quan Phan nghĩ trước ra dân chết
Pháp mời ngài trước hết nghĩ sau
Buộc quan Phan thôi quá nghẹn ngào
Tình thế vậy phải sao chịu vậy
Ta hết cách để mà nương cậy
Thương dân lành nát bấy ruột gan
Tạm dâng thơ chỉ thị hòa hàng
Dạy quan tỉnh đừng toan chống lại
Về phần ông ông liền tự ái
Đây xin mà nhắc lại An Giang
Qua bức thư kinh lượt dạy hàng
Thành Châu Đốc khó toan sự liệu
Phan Khắc Thân cùng ông rõ hiểu
Ý hai người nhạc điệu ra sau
Tổng đốc Thân mời đức Cố vào
Hòa hay chiến tính sao cho biết
Cố khẳng khái trình bài sự thiệt
Ông thệ rằng cương quyết chống ngăn
Phan Khắc Thân thôi mới nói rằng
Cải thượng lệnh e chăng có lỗi
Nếu chống giặc mà ông sợ tội
Còn hơn người quỳ gối theo tây
Theo ý tôi thề thác nơi nầy
Còn hơn sống hòa tây nhục lắm
Quan Tổng Đốc rằng nên suy ngẫm
Nó binh hùng khó lắm ông ôi
Đức Cố phân tôi tính xong rồi
Còn ông tính lôi thôi ông tính
Giặc đã đến làm thinh chẳng đánh
Làm tướng mà sợ tránh gươm đao
Thì ơn vua nợ nước lẻ nào
Lúc bình trị hô hào trung nghĩa
Sau chẳng sợ miệng đời mai mĩa
Sao gọi rằng nhơn nghĩa với dân
Ông xét suy cho rõ xa gần
Trung với nước hiếu dân sao vẹn
Thà rằng thác khỏi thùa khỏi thẹn
Sống làm người cho vẹn hiếu trung
Ông nhớ xưa các bực anh hùng
Đâu có thể sống chung với giặc
Tổng Đốc Thân nghe ông nói ngặt
Rằng tôi nào theo giặc hay sao
Tôi làm đây theo lệnh ở trào
Quan kinh lược đã trao thơ lại
Mình cấp dưới phải tuân lệnh dạy
Để coi rồi ai lại hơn ai
Cố rằng tôi nói thật với ngài
Dầu sống thác lòng ngay chẳng đổi
Giờ chào ông tôi xin cáo lỗi
Đường ai mà nấy lội cứ đi
Cố rằng tôi không thích cuối quỳ
Chào vĩnh biệt tôi đi ông ở
Nếu hàng giặt hưởng sang một thuở
Ai sao này nhắc nhở tên ông
Tôi với ông nay đã khác lòng
Ông theo giặc tôi không hàng giặc
Đức Cố nói ông Phan tức ngặt
Vùng ngẫn đầu hai mắt nhìn ông
Ông chống ngăn ông nói có lòng
Gây thêm việc long đông dân khổ
Trung với nước phải trung theo chổ
Ông chống là làm khổ cho dân
Cố rằng ông tại ý chẳng cần
Còn hơn để muôn dân bị trị
Sợ cho kẻ tham quyền cố vị
Tri Lai Bửu Tích - Phần 7 - Đoạn 4
Dầu xa cơ trong nước đường cùng
Nếu làm tướng tận trung báo quốc
Thân dầu phải nay còn mai mất
Phải làm tròn nói thật với ông
Báo với ông tôi rút vào đồng
Dầu gian khổ gai trông cũng chịu
Cố quay lưng anh em lo liệu
Không còn gì liệu điệu ở đây
Hãy tập trung cơ ngụ hiệp dầy
Cùng gai quyến đông tây gom lại
Dầu trước mắt muôn ngàn lợi hại
Cảnh sình lầy vạn hải thiên sơn
Chốn rừng hoang địa dách chi sờn
Đành chấp nhận qua cơn bực tức
Ông ra đi lòng ông nóng rực
Giận cho người ậm ực theo tây
Thà thác đi cũng thỏa lòng này
Còn hơn sống theo tây chịu nhục
Phan Khắc Thân cùng ông lục đục
Làm tướng mà chịu nhục còn chi
Lại lấy cây khiếp nhược so bì
Rằng theo lệnh mắc gì danh tướng
Thôi kệ họ ăn sang mặc sướng
Ta vào rừng cá nướng rau chay
Mặc cho ai quyền tước lợi tài
Ta quyết nguyện râu mài thế hệ
dù gian khổ đói no mặc kệ
Ta xin thề chín bệ non sông
Chữ hiếu trung ta nguyện rèn lòng
Và tìm thấy của xong cho trọn
Ba ngày đầu do ông kéo ngọn
Qua mấy ngày đi trọn không ngơi
Chẳng có ai than nói một lời
Đến ngày chót tới nơi lệnh nghĩ
Ông rằng đúng đến đây đình chỉ
Sau cất đồn xây lụy tại đây
Nhớ khi xưa lời dặn của Thầy
Nay ta đặt nơi đây đồng láng
Vì thời thế tạm cho giải tán
Anh em đừng nâng nán lại đây
Ta còn lo công việc của Thầy
Cấm Bốn Thẻ đông tây nam bắc
Phần lương thực giờ đây thắc ngặt
khởi nghĩa rằng e mắc tai ương
Trước mắt đây sức giặc chưa lường
Thêm còn việc binh lương chưa đủ
Tạm giờ đây ông cho giải ngũ
Chuẩn bị rồi quy tụ khởi công
Nghe lệnh ông ai cũng động lòng
Đều bao nở để ông cực nhọc
Ông lại nói lòng a chí dốc
Thì nói gì cực nhọc màn chi
Tạm về lo vận động hẹn kỳ
Chừng khởi nghĩa tính đi báo trước
Đều quan trọng binh nhung sách lượt
Cho sẳn sàn mới được khỏi công
Ta còn lo địa thế quanh vòng
Lập căn cứ ngoài trong cho hiệp
Phải liên lạc Tháp Mười cho kíp
Cũng ngũ linh cho hiệp một lòng
Ở tại đây chừng ít chục ông
Để ta có phân công mọi việc
Nguyễn Trung Trực anh hùng tuấn kiệt
Qua trình bày mọi việc với anh
Quan hệ nhau các việc đành rành
Đồng nhất loạt đua tranh khởi chiến
Giờ nằm yêm để lo công chuyện
Anh em về liệu lượng binh lương
Tôi ở đây cũng phải lo lường
Làm ruộng rẩy náo nương một lúc
Ông phân nỗi rồi ông giục thúc
Anh em về tiếp tục nghề nông
Dầu trước sau mình cũng hiệp đồng
Đủ sức mạnh khởi công kháng chiến
Tạm dừng đây để lo công chuyện
Ông với bà điều khiển phân công
Nào đào kinh cấm thẻ giáp vòng
Làm ruộng rẩy lo trồng khoai bắp
Tuy rừng vẫn có ngăn có nấp
Nơi sình lầy mà lập cơ quan
Tổ chức ra có đội có hàng
Nam và nữ kỉ cang phân biệt
Nam độn trách lấp sình lãnh việc
Nữ kéo hàng mài miệt trồng dâu
Đều khai hoang phục hóa hàng đầu
Thêm phần việc trồng dâu dệt lụa
Tuy sình chấp dâu lênh tua tủa
Nhìn có hàng dệt lụa ươm tơ
Không rõ căn có biết đâu rờ
Bà Cố Quản ươm tơ chống giặc
Mương bò dâu từ xưa đã đặt
Ông với bà chống giặc hy sinh
Còn nêu cao tất cả gia đình
Đồng chống giặc hy sinh tài mạng
Lòng yêu nước chẳng cần hoạn nạn
Này hởi còn tiếng rạng danh bia
Dầu vợ chồng con cháu chia lìa
Lòng son sắc danh bia ái quốc
Lo cứu nước xá chi còn mất
Tiếng bia truyền dị quốc cứu dân
Giải đáp sơ lời để một phần
Về cổ tích lời phân tiếp tục
Vì hoàn cảnh nuôi quân thiếu hụt
Ăn mặt mà nhín nhúc cho qua
Việc đói no rách rưới nhờ bà
Lo mọi mặt mới qua cơn khó
Phần ăn mặc bà lo việc đó
Còn ông thời dòm ngó cơ binh
Bổng tự nhiên có lệnh triều đình
Phong Quan Thượng điều binh chống giặc
Vậy là hạp ý ông sắp đặt
Đâu lý nào hàng giặc hay sau
Rằng sứ quan ông cứ về trào
Trình mật sớ trước sau tuân lệnh
Rằng chúng tôi đã cùng quyết định
Chia ba phần dã tính giáp công
Rạch giá do Trung Trực hết lòng
Nơi Đồng Tháp kiến phong Thiên Hộ
Trình sứ quan cứ lo thượng lộ
Tôi nơi nầy lo mộ binh thêm
Ba chúng tôi sẽ mỡ rộng kềm
Du kích chiến rút êm về nghĩ
Tôi còn phải xây đồn đấp lũy
Chuẩn bị làm vị trí cho xong
Sứ quan nghe từ giã mừng lòng
Về trào nội tâu trong mọi việc
Giờ nói lại Cố ông quyết liệt
Có tin truyền được biết các nơi
Rằng lệnh ông cơ mật cho mời
Anh em cứ mỗi nơi trở lại
Các chiến sĩ nghe ông lệnh dạy
Đều ồn ào trở lại quân cơ
Quyết giờ đây chuẩn bị phất cờ
Gần sấp đặt khai cơ Gia Nghị
Gồm cai lính đều lo chuẩn bị
Hiệp xây đồn đáp lũy cho xong
Đặt trạm canh bốn phía giáp vòng
Cùng tổ chức ngoài trong cho hiệp
Tri Lai Bửu Tích - Phần 8 - Đoạn 1
Đặt sơn trung cho kiệp lúc này
Đồn bảy thưa xây cất gần đây
Xung quanh đó đấp xây lũy đất
Phân bổ rồi anh em lo cất
Ta nay còn cơ mật cho êm
Các đội cai lập chí mà kềm
Nếu sơ xuất không êm tiết lậu
Phải cho biết sau tiền sau hậu
Chưa hoàn thành tiết lậu thất cơ
Vận lương thêm để có dư hờ
Mộ thêm lính quân cơ cho đủ
Rồi tổ chức có ra hàng ngũ
Chấn mỗi đồn cho đủ một trăm
Tiếp diện quân phải có sẳn nằm
Bộ tư lệnh bảy trăm còn ít
Phần lưu động để mà phục kích
Bốn phía là dầu ít hai trăm
Giữa rừng hoang hoạt động âm thầm
Lo chuẩn bị một trăm đầy đủ
Được tổ chức có hàng có ngũ
Ông thấy rằng tạm đủ tiến công
Cho giả dân canh gác đều đồng
Du kích chiến phân công chú Trọng
Chụp đồn bót chặn đường lưu động
Lãnh phần này Quan trọng lắm thay
Du kích đây kháng chiến lâu dài
Đánh trở xóm đánh nay đồn bót
Đánh cho chúng đừng cho thoát loạt
Nếu công đồn công bót cho ăn
Dùng chiến công du kích đánh dần
Đánh cho chúng lăng xăng bị động
Làm như thế từ từ mở rộng
Lắng chiếm mà giải phóng từng phân
Khi đánh xa lúc lại đánh gần
Đánh cho chúng khó phân nam bắc
Du kích chiến là phân thế giặt
Dương đông mà đánh bắc đánh nam
Hoặc dương tây dụ chúng kéo hàng
Ta chặn đánh cắt ngang đoạn giữa
Đánh liên tục mỗi ngày mỗi bữa
Hoặc đánh đầu đánh giữa đánh đuôi
Đánh phải coi địa thế rút lui
Tiến và thoái đầu đuôi cho biết
Đánh du kích đánh không phân biệt
Địa thế nào cần thiết đánh ăn
Giặt đi đâu bất cứ mấy thằng
Đầu xóm chợ thấy ăn là đánh
Đánh cho chúng không phương né tránh
Hoặc công đồn hoặc đánh ngoài khơi
Đánh chúng luôn trong lúc đi chơi
Đi tiêu tiểu đánh khơi ngoài bót
Đánh cho chúng đừng cho thoát loạt
Rút vô đồn vô bót nằm co
Phần của ai thời nấy xét dò
Trên cùng dưới phải cho chặt chẽ
Phải tổ chức đổi thay cho khỏe
Du kích là lẻ tẻ ngụy trang
Đối với dân cho phải hòa toàn
Dân bảo vệ mới an hoạt động
Dân nuôi dưỡng dân là quý trọng
Dân ghét là hoạt động sau êm
Đối với dân ta phải mỏng mềm
Dân là gốc dân thêm sức mạnh
Ta hoạt động nhờ dân bên cạnh
Không dân là đói lạnh ai lo
Đồng đội nhau liên lạc hẹn hò
Cùng mưu lượt phải cho thông hiểu
Và phải biết cùng nhau ám hiệu
Nếu không thời chẳng hiểu lầm nhau
Các chỉ huy dù cấp bực nào
Gìn kỉ luật đổi trao nghiêm chỉnh
Ông bày giải dưới trên tuân lệnh
Đội cay cùng binh lính đều nghe
Kể từ nay trên dưới đồng hè
Lo chống giặt dưới nghe trên lệnh
Thời gian ấy giặt Tây sín dính
Nó không ngờ ta định tấn công
Đánh đồn tây lại đánh đồn đông
Chia bốn phía giáp công rồi đánh
Bọn giặt Pháp không khi nào rảnh
Nào "Trắc Đao" ta đánh Long Xuyên
Đánh Tri Tôn Châu Đốc Tịnh Biên
Pháp mệt mõi không yên ngồi đặng
Bọn giặt Pháp gát canh lo lắng
Quân ta mà lợi đặng ngày đêm
Ra đánh xong rồi rút về yêm
Pháp tức giận đưa thêm quân diện
Muốn phá ta nhưng chưa điều kiện
Dầu có nhiều binh diện làm chi
Có một hôm chúng lại làm kì
Ỷ sức mạnh muốn đi truy kích
Bính chúng đông quân ta thì ít
Vào mé rừng mất tích tráo trơn
Thương nghĩa binh quyết chí chi sờn
Dùng thế trận tiền sơn hậu hải
Chặng đường chúng trong khi trở lại
Chúng ơ hờ ta lại đánh ra
Đầu và đuôi cũng có quân ta
Đoạn khúc giữa đánh ra ba mặt
Địch bối rối đánh sau quá ngặt
Trược vào rừng vắng bật yêm re
Khi trở ra hờ hỏng nào dè
Giặt đâu có mà e sợ nữa
Ta bất thần đánh ngang đoạn giữa
Đuôi và đầu chặt nữa làm hai
Đánh Pháp quân chẳng kịp trở tay
Ta chia chúng làm hai ta diệt
Chúng bối rối quân ta quyết liệt
Qua trận này ta giết bốn mươi
Chúng hoảng kinh trận ấy muốn lùi
Không còn dám dể ngươi trược nữa
Đồn bót chúng hoảng kinh sửa chữa
Kiên cố phòng bửa bửa co ro
Hết hênh hoan phách lối hét hò
Bị nhiều trận đánh cho tơi tả
Bọn đồn bót hết đi thông thả
Ló ra mà bị đã liên miên
Rút vào đồn kiên cố như hiền
Hết ruồng bố liên miên như trước
Đờ-Ra-Ni bèn dùng sách lượt
Liền vào triều tâu trước kim giai
Nhờ đức vua ra chiếu giải bày
Dụ ông Quản ra nay hợp tác
Vua Tự Đức ngồi ngay cười nhạt
Mấy ông này liều thác sợ ai
Dể gì đâu mà nói được ngài
Mấy ông ấy có ai còn nể
Lệnh tôi ra mấy lần mặc kệ
Mấy ông nầy còn nệ chi ai
Mấy ông đây tuyên thệ đánh hoài
Một giải phóng thứ hai thà chết
Tôi biết ý mấy ông này hết
Lệnh triều đình đến chết không tuân
Quyết đánh Tây mới rút vào rừng
Dể gì dụ ông ngưng cho được
Đờ-Ra-Ni rằng Vua Hòa ước
Vua gọi rằng không được là sao
Vua rằng còn đâu kể lệnh trào
Mấy ông ấy ông nào cũng vậy
Tôi mấy ông cậy gì ông cậy
Ý ông nào cũng vậy chống tây
Võ Duy Dương trung trực hiệp dầy
Quản Thành cũng chống Tây tuyệt đối
Tôi còn sợ sau này cũng rối
Pháp thua rồi có tội dể dâu
Lên án tôi sau lại hàng đầu
Ai còn kể tôi đâu mà dụ
Vua Tự Đức trả lời đã đủ
Đờ-Ra-Ni hết dụ ép nài
Giã từ vua bèn bước ra ngoài
Về vị trí hợp ngay các tướng
Giờ ta phải phân công lực lượng
Đánh ông nào chỉ hướng đánh ngay
Tri Lai Bửu Tích - Phần 8 - Đoạn 2
Trương Công Định rủi thay thác trước
Rồi sau đó Ngũ Linh lần lượt
Trung Trưc là cất bước theo sau
Mất ba ngôi sao sáng phong trào
Còn Đức Cố trước sau cô độc
Mặc dầu vậy ông nguyền chí dốc
Giữ lập trường đôn đốc chống Tây
Nhớ khi xưa lời dạy của Thầy
Phần nam tử râu mày cho vẹn
Dầu có thác khỏi thùa khỏi thẹn
Trí anh hùng phải vẹn hiếu trung
Dãy non sông gặp bước đường cùng
Làm sao gọi hiếu trung dân nước
Các trung nghĩa đã là đi trước
Một mai dầu ta bước theo sau
Nhìn Muôn dân ta há dạ nào
Để dân tộc khổ đau bị trị
Ta đã quyết không vì tước vị
Thì đâu còn ích kỷ cho thân
Nay đến cơn quốc biến gia bần
Há còn chẳng hiến thân yêu nước
Nên ông vẫn cứ mà lần lượt
Quyết phục thù cho nước cho dân
Lệnh đánh xa rồi lại đánh gần
Bọn giặt Pháp bất phân chống đỡ
Du kích chiến đánh không sơ hở
Pháp điên đầu chống đỡ mọi nơi
Có một hôm vừa mới hừng trời
Bọn giặt Pháp tới nơi Dòng Nghệ
Nghĩa quân ta một lòng tuyên thệ
Quyết giữ đồn bão vệ chống ngăn
Rất tiến thay vũ khí không bằng
Dưới tàu chiến chúng tăng đại bát
Nhắm vào đồn nghiêm ngay nó khạt
Lô cốt ngoài bể nát sập luôn
Bọn Pháp quân ỷ mạnh ngông cuồn
Lô cốt sập sáp luôn Cận chiến
Bọn chúng tiến nghĩa quân quyết chiến
Sáp lá cà trực diện hơn thua
Chúng ý đông chúng lại hầm hùa
Ta đành phải chịu thua rút chạy
Phạm Văn Huê chỉ huy lợi hại
Bị bắt rồi thất bại về ta
Mấy nghĩa quân tử trận vậy mà
Chúng cũng chết thấy ra chẳng ít
Đồn Dòng Nghệ về tay của địch
Thây chết nhiều chẳng dám ở lâu
Sợ rằng ta chặng đánh đuôi đầu
Chúng rút chạy lượm thâu xác chết
Được thám báo chúng đà rút hết
Ta trở vào đút kết ra sao
Kiểm điểm coi hao hụt thế nào
Rồi cấp tốc mau mau sửa lại
Giặt tuy thắng nhưng mà thiệt hại
Vì chết nhiều chúng hãi kinh tâm
Qua trận ni chúng vẫn sợ thầm
Nhưng chúng cũng quyết tâm đánh dẹp
Ta đâu phải bó tay chịu phép
Cũng không ngừng đánh ép mọi nơi
Có một hôm vừa mọc mặt trời
Đức ông Cố cho mời bà cố
Theo tôi nghĩ cơ đồ tiết lộ
Ta đã lag chịu khổ mấy năm
Đời đổi thay lắm lúc thăng trầm
Đêm nay ngũ tôi nằm thấy rõ
Thầy về đến bày lời phân tỏ
Bảo tôi mà mở ngõ trước đi
Bà cùng con chớ khá duy trì
Chẳng lâu nữa cơ nguy đã đến
Kêu cậu hai này con yêu mến
Cho con tường sắp đến lâm nguy
Phò mẹ con con chớ duy trì
Cùng gia quyến thi di chiến sĩ
Đều này nữa con nên nhớ kĩ
Bửu Sơn này cha kí cho con
Dẫu một mai cha mất hay còn
Cha giao lại cho con trách nhiệm
Giờ cấp tốc lánh vòng nguy hiểm
Còn cha thời kiểm điểm binh cơ
Lẽ trời xui chưa biết ngày giờ
Cha bổn phận tùy cơ liệu lượng
Kêu cô năm ông rằng nữ tướng
Đội nữ binh lực lượng của con
Đạo hiếu thân phải gán cho tròn
Theo cùng mẹ anh con hướng đạo
Phần bảo hộ mẹ con chu đáo
Cùng gia đình bổn đạo thê nhi
Chuyện gặp nhau chưa biết hẹn kì
Nay cha điịnh phải đi lập tức
Đồng từ giả đớn đau ấm ức
Nỗi đau lòng thăm tức biết bao
Bà ra đi ruột thắt gan bào
Thù xâm lược xiết bao uất hận
Giờ nói lại Pháp quân mấy trận
Bị ta mà cứ trận tấn công
Bàn cùng nhau chúng tính hợp đồng
Ngày mười tám gom xong lực lượng
Chúng dồn hết các nơi binh tướng
Chia ra làm bốn hướng kéo vô
Bọn Pháp quân quá mạnh hầm hồ
Dùng đại bát tung vô bốn phía
Mút-Cà-Nông bốn phương bắn tỉa
Ca-líp xoay bốn phía ào ào
Thêm đốt rừng lửa chảy hảo hào
Cùng bốn mặt quây bao chẳng hở
Nghĩa quân ta bắt dầu chống đỡ
Vũ khí hèn chẳng sợ tối tân
Hết đánh xa rồi lại đánh gần
Liều với giặt không phân mạnh yếu
Gia Nghị quân lấy gan mà chịu
Quyết tranh hùng kết liễu chúng thôi
Sống thời lo nợ nước đền bồi
Dầu cho thác về ngôi trung nghĩa
Và khỏi thẹn tiếng đời mai mĩa
Miễn làm trong đạo nghĩa quốc dân
Chí kiên gan dầu thác chẳng cần
Nơi trận chiến liều thân với giặt
Đức Cố thấy tình hình quá ngặt
Gieo quẻ mà đón chắc thử sau
Đổ tiền ra bể hết năm hào
Thơ núi tượng đã trao cơ mật
Ông xem lại quả là sự thật
Cô Năm đà di tất tiên tri
Qua bốn câu giải rõ vậy thì
Ta làm tướng há đi huý tử
Thi
Thư mật
"Kẻ minh tu xuất khứ
Dậu thời cá ngộ nan
Tử liễu vô vọng giác
Hườn xích diện long tu"
Ta hiện nay đang chống quân thù
Bấy lâu nguyện công phu lại bỏ
Ông cho lệnh bắc phương mở ngõ
Mở một đường phải bỏ rút đi
Lệnh ban ra chớ khá duy trì
Đừng nấng níu chuyển đi cấp tốc
Ông ở lại tùy ông lừa lọc
Ông muốn mà bảo bọc quân binh
Bốn ngày qua kháng cự hết mình
Phần binh sĩ hy sinh đã khá
Giặt sức mạnh sức ta khó phá
Chớ chần chờ nấng ná nguy thêm
Giặt bao phen đã mở rộng kềm
Ta thừa lúc rút êm cho kíp
Đông tây hội hãy mau cho kịp
Nam bắc đồng liên tiếp kề theo
Đỡ gạt nhau trong lúc hiễm nghèo
Trung quân đội nối theo đoạn hậu
Tri Lai Bửu Tích - Phần 8 - Đoạn 3
Cậu công tử mà đoạn hậu phò ông
Tôi dẹp đường phía trước giao phong
Còn công tử với ông tiếp tục
Thương đội chính tả xong hữu đột
Đoạn quân thù bắn gụt thảm thương
Đề Đốc Văn thác chốn sa trường
Cố đau đớn lòng thương nghĩa sĩ
Đề Đốc Trung xót lòng ưa lỵ
Quyết trả thù sẽ thí liều thân
Pháp tràn vô trận chiến quây vần
Dùng gươm giáo không phân thắng bại
Thật cuộc chiến rất là lợi hại
Lớp súng đồng thêm lại giáo gươm
Nguyễn Kế Trung gặp Pháp hườm hườm
Hạ mấy đứa buôn gươm rồi thác
Vì súng đạn ở xa nó khạt
Nên phải đành chịu thác mà thôi
Đội nhất năng thấy thế không rồi
Hỏa mai cũng bắn thôi loạn đã
Bọn giặt pháp bị thương bị ngã
Quan ta mà lăn xả giáo thương
Cận chiến nhau giữa chốn sa trường
Cậu Tư rủi bị thương té quỵ
Bởi thất thế bị Tây ác quỷ
Bắt cậu rồi đồn lũy xông vô
Lúc rối ben xông phá trận đồ
Đức Cố lạt biệt vô âm tín
Dầu thất lạc từ xưa dấu kính
Nay không tường ông định ẩn đâu
Thương Cậu Tư bị bắt dãi dầu
Cậu quyết định không đầu Pháp tặc
Nhiều binh sĩ cũng là bị bắt
Thấy cậu mà nghèo ngặt đau thương
Bàn cùng nhau thà thác chiến trường
Hơn bị bắt thọ vươn đau khổ
Nhắc bà Cố Cậu Hai thượng lộ
Đồng ngại nghi gian khổ đến rồi
Mây hôm sao bà cậu đang ngồi
Có tin báo việc thôi nguy cấp
Trình mọi việc trước sau thâu thập
Cậu với Bà cấp cấp mau đi
Rời nơi đây chớ khá duy trì
Vì trận chiến cơ nguy tan rã
Bà với cậu nghe phân lỵ hạ
Nơi chiến trường ông đã vẹn trung
Còn Cậu Tư trong bước đường cùng
Giặt bắt được kiết hung nào rõ
Bà với cậu nghe phân cạn tỏ
Bà viết liền thơ ngõ sai đi
Dạy cậu Tư chớ khá duy trì
Không trốn được thác đi cho vẹn
Đừng lần lựa chớ nên hứa hẹn
Gương anh hùng phải vẹn hiếu trung
Rủi xa cơ trong bước đường cùng
Đừng quý tử mất trung mất hiếu
Thơ ít chữ con nên rõ hiểu
Chớ lưu truyền nhơn tiếu hậu lai
Biết hiếu trung mới gọi anh tài
Quên nghĩa cả có ai thương mến
Nay mật thư mẹ đà gửi đến
Con dao này mài mễn chi đây
Kẹt mấy anh chiến sĩ trong nầy
Ta nên cũng cho hay định liệu
Các chiến sĩ cùng hòa nhạc điệu
Công tử mà định liệu tôi theo
Đồng cùng nhau kẻ láy người lèo
Xong thuyền lướt tròn the tổ quốc
Thân tuy mất danh truyền chẳng mất
Cậu Tư mà quả thật hùng anh
Nào vợ yêu chức tước sẳn dành
Cậu gạt bỏ nêu danh nghĩa sĩ
Cậu hổ phụ tử lai nối chí
Long mẫu nào chẳng trổ long nhi
Tiếng ngàn năm ai chẳng kính vì
Gia đình Cố ít khi có được
Ông với bà đầy lòng yeu nước
Con cháu đồng mực thước y khuôn
Lòng yêu dân lãnh lấy giai tuồng
Chống xâm lược qua truôn khổ não
Dạ chí dốc lo trừ giặt bạo
Xá thân mình lo báo non sông
Tu quốc vương con cháu vợ chồng
Người quý tử khó trông mong được
Xét cho kỉ ông bà đại phước
Nên nen gia đình mới được nối theo
Có mấy ai cam chịu ngặt nghèo
Theo cái chết không theo danh lợi
Thà rằng thác được đời khen ngợi
Sống đê hèn quyền lợi ích chi
Chí cậu Tư dể có ai bì
Thác mà được danh ghi muôn thưở
Sống phi nghĩa sống là sống đỡ
Thác anh hùng muôn thuở danh bia
Đây nhắc qua bà cố đầm đìa
Hay tin cậu đứt từ đoạn ruột
Tuy đau đớn chẳng qua thời cuộc
Hoàn cảnh này phải buộc chia ly
Chí hiên ngang hiếu tử dể gì
Con làm được mẹ ghi cho đó
Nỗi đau đớn trước sau dòm ngó
Ông ly trần con bỏ ra đi
Cảnh đau thương xa cách ly kỳ
Bà sau khỏi lâm ly buồn tủi
Cậu Hai rất đớn đau an ủi
Thương mẹ già sợ rủi điều chi
Gượng làm khuây khuyên mẹ nên tùy
Chớ riêng cậu đứt đi từng đoạn
Vì thương mẹ cậu đành giả dạng
Đâu lúc nào quên lãng cha con
Kêu mấy cô cậu dặn theo kèm
Theo cùng mẹ như kem mới được
Mấy em phải đổi thay sau trước
Theo mẹ già để được giải khuây
Có mấy em hầu hạ đủ đầy
Niềm an ủi giải khuây cho mẹ
Nghe cậu dặn mấy cố nhận lẹ
Xát theo bà thỏ thẻ như ru
Nào truyện thơ sách vở ân thù
Đời và đạo thí ngu luận biện
Thay và đổi cô Ba đủ chuyện
Hết chuyện này luân chuyện tích kia
Có một hôm bà Cố ủa kìa
Bây nói tích nọ kia mới nhớ
Đây cũng đáng may mà nhắc nhở
Không quên rồi lở dở việc hay
Việc hứa hôn cũng việc lâu dài
Nay mật tín cho hay mấy được
Viết thơ gấp chớ nên lần lượt
Phải mượn người đem được báo tin
Nếu chậm đi e có lỗi tình
Tuy lời hứa đinh ninh ghi dạ
Bà nhớ lại trước kia cũng đã
Hứa sau này nghĩa cả thông gia
Thương gái ngoan bà định dâu bà
Hay đâu nỡ cầu hoa gãy nhịp
Dạ chí đóc trước sau sum hiệp
Vì cơ trời khủng khiếp xảy ra
Chữ ưu quân con biệt mẹ gìa
Câu ái quốc chồng xa cách vợ
Tin mật báo chị anh chẳng nỡ
Cùng trẻ thơ bở ngỡ khôn lường
Vì hiếu thân lưỡng mộ xâm thương
Gìn thủy thổ hai đường cách biệt
Kính anh chị với niềm tha thiết
Cho trẻ hiền tùy việc xuất gia
Tuy ngày nay xa cách hai nhà
Lòng chung thủy xem ra như một
Gửi anh chị tỏ tường khúc đợt
Với dâu hiền cạn thốt lời phân
Tuy ngày nay núi sở non tần
Cơ trời khiến xoay vần sẽ hiệp
Dầu hai trẻ cầu ô gãy nhịp
Nghĩa cựu tình trọn kiếp nào phai
Tri Lai Bửu Tích - Phần 8 - Đoạn 4
Câu đạo lý đừng phai tất dạ
Chớ vội thấy lũy thành siêu ngã
Mà buôn lèo toan thả thuyền khơi
Lo chí tu phải gán trọn đời
Đừng thoái thoát buôn lời đạo đức
Ý chưa cạn tờ mây một bức
Anh chị cùng hiền tức kháng tri
Nhận được thơ tỏ nỗi ly kỳ
Đức Bà Cố tường tri mọi việc
Mợ Tư luống lâm ly thống thiết
Nghe mẹ chồng sự thiệt tình phân
Trách gì đâu dang dở tấn tần
Chàng bao nỡ cách phân ly biệt
Mợ vọi tả hồi âm cho biết
Nỗi đau long thống thiết chia ly
Đường xa xuôi con trẻ cuối quỳ
Cầu hạt tán linh quy cha mẹ
Kính cha mẹ thứ tình con trẻ
Xin lạy chàng thỏ thẻ lời phân
Hỡi chàng ơi sau lắm vô phần
Lời thệ hải chưa phân cho cạn
Nay chàng sớm uyên ương lẻ bạn
Bỏ mẹ già chưa hạn nắng sương
Ai xuôi nên lắm cảnh đoạn trường
Cha Thiên cát nhất phương mẹ khảm
Trời thanh bạch coi như ảm đạm
Thiếp nhớ chàng lỵ thảm nào ngưng
Chàng ra đi thiếp chẳng đặng đừng
Câu hiếu đạo ưu quân là phận
Lòng muốn trách trách không muốn giận
Xét cho chàng bổn phận mày râu
Trước bàn linh thiếp nguyện cuối đầu
Chàng dầu mất thiếp đâu dám mất
Trên đính ước nhận trao kỷ vật
Thiếp với chàng gia thất đã nên
Trách gì đâu chẳng trọn trung mền
Cắt cớ bấy không nên cùng gối
Đồ kỷ vật ấp yêu sớm tối
Của hỡi chàng chàng vội đi đâu
Đau đớn thay lỡ mối tình đầu
Phần nhi nữ giữ câu bất nhị
Lẽ thì phải trách chành chẳng nghĩ
Bởi hồ cầm sở vĩ đoạn tơ
Khép phòng xuân thiếp nguyện trọn thờ
Thân tuy cách lòng tơ chẳng mất
Kính cha mẹ con trình sự thật
Xin thường nhìn chánh thất tùng phu
Phận dâu con chẳng trọn đền bù
Câu thần tỉnh thay phu là đạo
Đường vạn dặm thứ tình dâu thảo
Chẳng qua là lể giáo khuê môn
Hỡi chàng ơi đêm vắng mộng hồn
Còn tưởng thiếp hoàng hôn cho gặp
Nương giấc mộng tỏ lời cao thấp
Tiết gì chàng bất cặp ra đi
Đau đớn thay chẳng một tiếng gì
Gọi từ giã ra đi vĩnh biệt
Tình chồng vợ trách chàng cay nghiệt
Nghĩa cao dầy em biết nói sau
Chàng giữ câu trung hiếu nan đào
Phần thiếp phải sửa trao ba phận
Buồn nguyệt lão trớ triêu lận đận
Trách tơ hồng vương vấn chẳng sân
Xui khiến chi lỡ mối xích thần
Se sao lại chẳng sân mối chỉ
Tuy dầu vậy thiếp nguyền chung thủy
Mong cho chàng hiểu ý dạ êm
Nhận thơ dâu Bà Cố ước rèm
Trao cô cậu anh em cùng hản
Bà xem thơ bổng nhiên xuất hạn
Thương dâu hiền vắng dạng hiếu nhi
Vừa nguôi ngoai bổng lại ly bì
Mấy cô cậu xiếc chi thương dứt
Lời dâu thảo gan xào ruột đứt
Nghĩa gia đình căm tức từng cơn
Lòng đau đớn dạ luống căm hờn
Thù Pháp tặc ỷ cơn sức mạnh
Dầu dạ sắc gan đồng cũng chạnh
Sau khỏi phần cám cảnh thê lương
Đau đớn thay gãy gánh cang thường
Phần cha mẹ nghĩ thương hai trẻ
Cám tủi hạt thôi đành chia rẽ
Thương cho mà con trẻ rẽ tơ
Nỗi gái trinh dâu thảo đợi chờ
Biết bao thưở mối tơ sum hiệp
Thương liệt nữ cam rồi một kiếp
Tiết anh hùng gãy nhịp cầu ô
Vì trung quân bảo trọng cơ đồ
Chống xâm lược ô hô gãy gánh
Người trung nghĩa tránh đâu dể tránh
Đấng anh hùng di cánh làm gương
Bực trượng phu sự thác lạ thường
Người quân tử nêu gương nghĩa sĩ
Theo hầu mẹ cậu hai tha thỉ
Kính mẫu từ xét nghĩ buồn chi
Thầy cùng cha lúc trước nói gì
Muốn tu niệm xá chi thân xác
Tuy hoàn cảnh gia đình tan nát
Tu đây là gánh vác non sông
Tu quốc vương tu phải gánh gồng
Cha em vậy là xong bổn phận
Lo cho mẹ nay còn lận đận
Chưa biết mà cơ cẩn về sau
Con hằng lo chưa biết cách nào
Đợi thời cuộc lâu mau chưa rõ
Cha lúc trước có lời phân tỏ
Dặn con mà khai ngõ láng linh
Chổ đó sau sự nghiệp gán gìn
Dặn con phải đinh ninh tất dạ
Nay Pháp tặc chúng còn truy nã
Phải đợi thời thong thả về lo
Nhớ lời ghi trọn nghĩa thầy trò
Nên cha phải ra lo bổn phận
Thầy đã biết trước sau thời vận
Gia đình mình lận đận mà nên
Thầy dạy cha phải gán chí bền
Sau mới được làm nên Phật thánh
Thầy đã dạy làm y há tránh
Đấng anh hùng phải gánh non sông
Dầu chẳng mai xa cách vợ chồng
Đền nợ nước cho xong đạo cả
Điều cay đắng Phật mà nhồi quả
Trả xong rồi thong thả về tiên
Kính mẫu Thân dẹp gác buồn phiền
Lo niệm Phật cho yên bổn phận
Dầu vạn sự chẳng qua thiên vận
Đã tu hành vận đận đừng than
Mỗi việc chi có lớp có màn
Trên trời Phật đã toan sắp đặt
Nay còn phải ngừa quân Pháp tặc
Nó truy tầm gay gắt lắm thay
Phải ân nương chờ đợi qua ngày
Chừng thời cuộc đổi thay sẽ tính
Nói là nói cậu hai làm tỉnh
Nỗi đau lòng dấu kín nơi tâm
Cậu hằng lo giấu kín âm thầm
Thù xâm lược quyết tâm phải trả
Vì thời thế cơ binh tan rã
Chưa phục thù chưa thỏa lòng trung
Chữ hiếu thân trùng bước anh hùng
Nguyễn Trung Trực hiếu thân khó vẹn
Cậu vì mẹ cậu đành phải hẹn
Tầm kia còn làm kén nên tơ
Mẹ còn đây ta phải đợi chờ
Thù cha đó ngó ngơ sau được
Cậu lập chí chẳng sau thời trước
Chống quân thù xâm lược phải cam
Nhưng giờ đây chưa thể ra làm
Vì thế nhược phải cam nằm chịu
Phần bên cạnh mẹ già lịu địu
Tạm ngưng dừng vì hiếu từ thân
Điều phụ thân giao phó cũng cần
Về bổn Láng gom lần mở đạo..
Nam Mô A Di Đà Phật
Hết phần 8
Ông Sáu Ở Dinh Ông Thẻ kênh bảy mươn bờ dâu xã Thạnh Mỹ Tây
Ông Sáu qua đời để lại cho con cháu cất giữ đến ngày nay
Đây là phần của Bà Cố và Cậu Hai Nhu.
Lòng lo lắng hàng ngày ngưỡng vọng
Lời cha dạy rất nên quan trọng
Phải lo lường quy thống về sau
Nên trình qua lời mẹ thể nào
Cho rõ nỗi thấp cao mọi việc
Tính ý mẹ rồi ta mới quyết
Cầu xin vào mọi việc trình phân
Lời cha xưa con nhớ nên cần
Nhờ lệnh mè dạy phân mọi lẽ
Con bổn phận khai thông mở ngõ
Kính mẫu từ việc ấy thế nao
Tính ý qua mẹ định lẽ nào
Bà Cố đáp tính sao cũng được
Nhưng thưa mẹ muốn đều này trước
Phần của con lãnh lấy giai tuồng
Mẹ đồng ý đâu buồn cha được
Vì theo con muốn điều này trước
Chú hai người có được huệ linh
Con một phen đến chú mà trình
Nói rõ việc mà xin ý kiến
Bà và cậu bàn phân luận biện
Rất hiệp đồng ý kiến cùng nhau
Để mấy cô nhà cũng chẳng sau
Cậu còn đợi trước sau cho rõ
Anh mất việc mấy em dòm ngó
Theo mẹ hiền đừng có đi đâu
Phải sớm hơm ứng thỉnh quạt hầu
Anh yên trí không lâu về tới
Đi dò tắt đường xa dịu dợi
Mẹ ở nhà đừng đợi đừng trông
Con ra đi con cũng nóng lòng
Ở vài bữa việc xong về tới
Con chỉ ngại đường xa dịu dợi
Xin mẹ đừng chờ đợi nhọc lo
Phần mấy em anh đã dặn dò
Phải ghi nhớ mà lo cho mẹ
Cậu từ giã dặn dò cặn kẽ
Sáng mai này chắc lẽ con đi
Mấy ngày qua như đã hẹn kỳ
Ghe đến bến cậu đi thăm hỏi
Bước lên bờ nhìn xa thấy vội
Cậu định là lại hội trước sau
Chưa đến nơi ông ấy lại chào
Cậu ngơ ngẫn ý sao ông biết
Ông Hai tới cậu nhìn quả thiệt
Ý sao mà chú biết cháu lên
Ông bắt tay nhờ chú chí bền
Chiêm bao thấy cháu lên mấy bữa
Có nhiều việc lạ kỳ hơn nữa
Cho thấy điềm ích bữa đi ngay
Cháu lên đây chèo chống mấy ngày
Có trên trước cho hay chú biết
giờ chú đón cháu lên có việc
Chú nói chừng coi biết hay không
Cháu vì lo nên cháu nóng lòng
Anh dặn bảo phải xong mọi việc
Theo chú thấy cũng là cần thiết
Nhưng sớm là có việc về sau
Máy Thiên cơ họa phước nan đào
Người bị nạn trốn đây khỏi nạn
Châu Văn Vương bài xem bói hỏi
Nhưng cũng đành thọ nạ bảy năm
Cháu đến đâu xin việc âm thầm
Trước viếng chú sau xem ý kiến
Cháu cùng chú đã là luận biện
Tính cất chùa là chuyện dài lâu
Thôi đêm nay để chú xin cầu
Cầu Phật giáng việc đâu mách bảo
Cầu được mình cháu hai đã thạo
Việc của mình ai bảo chú hay
Mà trước sau việc vắng việc dài
Chú biết rõ chẳng sai một việc
Vậy mà chú đã mà huệ thiệt
Nên việc gì chú biết lão thông
Việc thiên cơ bí hiểm để lòng
Phần linh tánh khó trông ai được
Người tu niệm ai ai cũng ước
Ước cho mình phải được số phần
Ngặt về ta chưa có nhất tình
Đạo mà được tinh minh đâu dễ
Thôi tạm gác tôi xin tiếp kể
Ông hai rằng có thể cũng xong
Cháu lên đây cháu rất nóng lòng
Để một lát cháu trông cho biết
Nhờ ơn Phật chú đây nói thiệt
Cợp ở rừng chú thuyết nó nghe
Một lát đây nó xuống cả bè
Rồi chú dạy nó nghe cho thấy
Chừng cợp xuống thình lình ai nấy
Đều hết hồn ai nấy hãi kinh
Mấy người đi theo cậu giật mình
Đều hoảng sợ thất kinh muốn chạy
Cợp kéo vô ông dạy đứng hầu
Rồi quỳ xuống cuối đầu chào khách
Cợp là chúa sơn lâm lối phách
Ý sao mà biết cách lể nghi
Ông nói ra răn rắt đều quỳ
Xong rồi mộp đứng đi lại biểu
Đồng đứng dậy bước đi riu ríu
Cợp đâu như mèo phải chịu hiền lương
Cũng có khi biến hình như thường
Rằng đen trắng khoan hường cũng có
làm ai nấy phải đều cũng ngó
Rất lạ thường dễ có nào đâu
Thấy dễ thương cậu lại vuốt đầu
Nằm mộp xuống xuôi râu mà chịu
Cợp thứ dữ dễ gì ai biểu
Đâu như mèo mà chịu hiền khô
Gặp người ta là chúng lại vồ
Cợp mà sợ Nam Mô mới lạ
Ông Hai dạy cho ra thong thả
Ngoắt đuôi mà hoài họa kéo ra
Ai có nên suy nghĩ xoi là
Cợp mà sợ xét ra khó hiểu
Như ông Hai cợp mà mới chịu
Chớ người thường có biểu được không
Bực Thánh Tiên cợp mới phục tùng
Người thế tục dễ trông nó phục
Ông và cậu luận bàn tiếp tục
Cậu thưa rằng hiền thục quá hay
Dễ nào đâu ai có biết tài
Mà khắc phục cợp nay nó sợ
Ông rằng mới lúc đầu gai trở
Nhờ Chư Thần giúp đỡ cho ông
Dầu việc chi cố chí bền lòng
Cùng quyết dạ dày công mới được
Thôi tạm gác việc này sơ lược
Lo tối mà cầu phước Phật Ban
Vậy đêm nay hoa quả sẵn sàng
Thành tâm kỉnh Phật sang hóa hiện
Tối đêm ấy đồng ra chánh điện
Cậu Phật mà ứng hiện chứng minh
Cậu và ông tịnh tối nhất tình
Chẳng mấy lúc thình lình chiếu dịu
Ai nấy cũng đều không rõ hiểu
Hào Quang gì chiếu dịu sáng trưng
Mấy người đi theo cậu ngập ngừng
Lòng hồi hợp sáng trưng tối mắt
Chừng một lát hào quang dứt tắt
Phật dễ gì rất ngặt khó tri
Kẻ phàm phu có hiểu việc gì
Ông Hai nói tiên tri kể lại
Ấy là Phật Quan Âm Nam Hải
Ứng hiện mà chỉ dạy cho ông
Cậu và ông vì có thành lòng
Thành với chứng dạy trong đôi chút
Về máy tạo nhớ tường trong đục
Cháu nhớ lời di chúc thời lo
Cảnh Láng Linh là chổ bến đò
Chứ gặp phải gây go ráng chịu
Phật sắp đặt rối sau sẽ hiểu
Muốn tu hành phải chịu đắng cay
Lớp tuống tuy lỡ dỡ chờ ngày
Nên cố gắng sẽ thay chung cuộc
Bệnh dầu nặng xong nhờ có thuốc
Phải kiên trì bỏ cuộc không nên
Cháu chủ trương phải gán chí bền
Là bổn phận ý trên Phật định
Phật đã dạy cháu nên bình tỉnh
Ráng dưỡng lòng mà tính cho xong
Nơi Láng linh chúa phải nối dòng
Anh cặn dặn cháu trong cơ mật
Long Châu Tự sau này có Phật
Tạm bây giờ sau cất lầu chuông
Phần cháu đây lãnh lấy giai tuồng
Nhưng phải chịu qua chuông để cất
Đều cơ mật dễ ai rõ thấu
Láng Linh là cơ hậu ngày sau
Công Phủ đây người có biết nào
Khắp cả nước nới đây chốn cũ
Ngày chung cuộc mới ngày quy tụ
Phật Tiên Thần tân cựu đều lo
Tam giáo chung lưu chuyển hẹn hò
Giúp sanh chúng chung lo nguơn thượng
Đến chừng đó Phật Tiên ban thưởng
Người tu hiền được hưởng muôn thu
Phần cháu đây báo đáp đền bù
Anh trở lại xuân thu Phật lập
Đến chừng đó có ngăn có nắp
Không còn người cao thấp tranh đua
Hết kẻ hung chở dở nịnh lùa
Mười tám nước có vua bình trị
Thôi tóm tắt cháu về xét nghĩ
Nhớ những lời trình tố phước hay
Anh ra đi chớ cũng biết ngày
Giờ vắng dạng chiều mai cũng gặp
Chị và cháu vun trồng bồi đắp
Sớm muộn rồi sẽ lập lại anh
Miễn là lo công việc hoàn thành
Lưu hậu thế rạng danh bổn láng
Dầu cay đắng chớ nên chán nản
Phải bền lòng giả dạng cho qua
Bổn Láng sau sự nghiệp cửa nhà
Chùa công phủ vào ra lui tới
Trong bổn láng là làng Hưng Thới
Đất nước mình quyền quới nơi đây
Ấy lời ghi của Phật của Thầy
Rằng chốn cũ nơi đây là gốc
Về linh tính cháu đang chí dốc
Nay cất chùa lưu gốc về sau
Đời loạn ly nhiều sắc nhiều màu
Người tu niệm biết sau mà chọn
Lời anh dặn cháu lo cho trọn
Phải lập chùa chờ đón người tu
Đời hạ nguơn tà chánh lưu bù
Đâu đâu cũng rằng tu rằng đạo
Ra nhiều mối mở mang tôn giáo
Mượn danh từ rằng đạo Bửu Sơn
Lại xưng mình chẳng có ai hơn
Làm dân chúng phải cơn lầm lạc
Thương cho những tu hành dốt nát
Tu bướng càng lầm lạc nào hay
Việc cháu lo là việc lâu dài
Đó là để hậu lai làm gốc
Và sau ấy nơi nầy lừa lọc
Muốn tu hành tầm gốc mà phân
Nên lời xưa thượng có nói rằng
Về bổn láng là căn của Phật
Đâu đâu cũng là trời là đất
Sau gọi rằng đất Phật Láng Linh
Bởi Phật ghi ai có nhất tình
Hướng về gốc Láng Linh công phủ
Dùng bổn láng mà ai vong phụ
Tứ Trấn ngài có đủ âm binh
Dầu muốn vô ngài chẳng nhận nhìn
Thì sẽ có âm binh nã trốc
Đến chừng đó mặt tình than khóc
Bởi tại mình phụ góc bỏ căn
Lời Phật khuyên tại ý chẳng cần
Không tin tưởng dạy răng mới phụ
Thôi chú nói bao nhiêu cũng đủ
Phần cháu là quy tụ long châu
Cháu về thưa với chị đuôi đầu
Kính thăm chị một câu an lạc
Cháu cứ giữ lời anh kí thác
Dầu sau này tan nát còn căn
Cậu vòng tay bằng mới thưa rằng
Phần trách nhiệm giữ căn là cháu
Trình cùng chú cháu xin chu đáo
Dầu cách nào giữ đạo làm con
Cha cháu xưa dặn phải làm tròn
Nay chú nhắc là con bổn phận
Nhờ ơn Phật đêm nay chỉ dẫn
Chú truyền lời nầy phận cho con
Mấy ngày qua công việc đã tròn
Xin lãnh chú sáng con về gấp
Qua mấy bữa mọi điều thu thập
Cháu xin về trình gấp mẹ hay
Việc xuống lên khó nỗi hẹn ngày
Giả từ chú chúc may vạn hạnh
Cháu vẫn biết lập chùa và cảnh
Có chùa chiền mới hạnh người tu
Phận cháu lo bồi đấp đền bù
Giữ căn gốc việc tu Thầy dạy
Thưa với chú cháu xin trở lại
Nếu trể là mẹ phải đợi trông
Rồi xuống ghe nhờ nước xuôi dòng
Chẳng mấy bữa vội trông đến bến
Lên trình mẹ rằng con về đến
Bà Cố mừng rời bến lâu mau
Cậu rằng thưa rời bến con vào
Được thăm mẹ âm hao sức khỏe
Con ngồi xuống bày phân cạn kẽ
Chú Hai mà sức khỏe thế nao
Và trước sau công việc thể nào
Con tường tận âm hao mẹ rõ
Cậu bèn mới trình phân bài tỏ
Chú hai mà nói rõ thấp cao
Chú dặn con bất cứ việc nào
Đều do Phật chớ nao núng dạ
Cậu còn thuật qua điều quái lạ
Cợp ở rừng chú đã dạy nuôi
Chú kêu vô cả lũ cả nùi
Con nào cũng quyến đuôi mộp mộp
Dễ nào có mấy ai nuôi cợp
Chú biểu quỳ nằm mộp êm ru
Thiệt mới hay cợp sợ người tu
Con lại vuốt êm ru cả thảy
Chú ra lệnh không con nào cãi
Biểu việc nào cũng phải làm theo
Thật hiền khô chẳng khác chi mèo
Chú ở đó nghiêm theo nó sợ
Bà Cố nói người thường bao thuở
Bực Tiên Thần cợp sợ cợp nghe
Cậu mừng con lúc trước đâu dè
Nay gặp chú thấy nghe tỏ rõ
Xin thưa mẹ chú đà bày tỏ
Việc cất chùa chú có dặn con
Giờ cũng nên lo lắng cho tròn
Đức Bà Cố mừng con liệu tính
Cậu mừng mẹ cũng là ý định
Chẳng mấy hồi con tính là xong
Miễn là cho hương chức vừa lòng
Mời Cả Chủ tính xong mọi việc
Phải nói hết việc mình cho biết
Coi nhớ người tính việc này sau
Cậu mừng con mời mấy ông vào
Rồi sẽ tính đổi trao ý kiến
Mẹ đồng ý con lo công chuyện
Có đông người lại đến thăm con
Để con ra bàn tính cho tròn
Họ đồng ý giúp con mọi việc
Cậu trình mẹ con ra thưa thiệt
Cùng đốc vô không chút thối lui
Vái trời độ êm xuôi mọi việc
Phần hương chức nghe mời vô riếc
Cả tin mừng có việc mời ta
Cậu trước kia cậu có dặn là
Khi có việc gọi ta phải đến
Tuy chủ cả nhưng lòng kính mến
Lệnh cậu là vô đến luyến tay
Cả chủ vô thưa với chủ rày
Rằng có việc trình bày cho rõ
Cậu mừng nói uống rồi tôi sẽ tỏ
Mời mẹ mà cho có sẽ phân
Thỉnh bà ra ai nấy ân cần
Cậu Cả Chủ bình thân kính bái
Đức Bà Cố ra lời phán dạy
Mừng hai người miễn bái ngồi đi
Chủ Cả lo chưa biết việc gì
Bà chậm rãi một khi bày tỏ
Con tôi muốn hai ông giúp đỡ
Thấy việc này cũng khó lắm thay
Việc đến đây là việc lâu dài
Vì nó muốn lập ngay Bửu Tự
Đặng truyền nối bá gia gìn giữ
Để sau này dự trữ người tu
Mẹ con tôi muốn đền bù
Của Thầy Tổ công phu truyền lại
Ông nhà tôi có lời chỉ dạy
Rằng việc này trọng đại nhớ ông
Nhờ có ông giúp dùm mọi việc
Việc phép tắt phải là sai thiệt
Kính nhờ ngài giúp việc dùm tôi
Ông Cả kính chấp tay thưa lại
Như việc nầy muốn được cho xong
Theo ý tôi cũng phải vừa lòng
Phần Ông Chủ đứng trông phép tắt
Hương Chủ nhà mừng lo sắp đặt
Tôi sẳn sàng phần phép là tôi
Lập chùa xong bá tánh rất vừa
Đồng lui tới sớm trưa thọ giáo
Bà và cậu phổ truyền nhắc đạo
Nối theo Thầy lập giáo Tứ Ân
Khắp các nơi bá tánh xa gần
Đều kính mến đức ân của cậu
Đây xin nhắc Đức Bà noi dấu
Việc mối giềng để cậu trông coi
Bà dặn qua mọi sự hẳn hồi
Cậu bổn phận giữ coi nối chí
Nhằm năm ấy là năm canh tý
Bà đã già chắc ý bà đi
Bà hình như linh tánh báo kì
Nên bà đã thức tri mọi việc
Bà kêu cậu bà phân cho biết
Quan Âm đà tỏ việc thiên cơ
Mẹ tả ra để lại ít tờ
Lưu hậu thế thiên cơ của mẹ
Trong giấc mộng Quan Âm cận kẽ
Gieo mối giềng cho kẻ trông coi
Rằng nơi đây rầy dựng giống nồi
Phần con phải trông coi gìn giữ
Chùa công phủ ngày sau Phật ngự
Nơi láng mà tích trữ người tu
Tuy ngày nay khuất lấp lu bù
Sau Phật sấp người tu mới ở
Chừng ấy mới biết là hay dỡ
Ở bây giờ ở đợ mà thôi
Phật về phân công việc mới rồi
Nơi Bổn Láng là nơi Phật định
Mẹ nói trước con đừng bịnh rịnh
Long Ngũ này mẹ tính về tiên
Đức Quan Âm rằng mẹ tu hiền
Nay mãn quả về Tiên rời tục
Con ở lại hỡi còn một lúc
Việc miễu chùa qua lúc đắng cay
Nghe bà phân cậu rất châu mày
Long ngũ nhật tính nay mấy lát
Cậu nghe mẹ lời phân dát đát
Quả như lời dạ mát biết bao
Mẹ về Tiên ta nỡ dạ nào
Vì thiên số biết sao cãi được
Mừng vì mẹ Phật cho biết trước
Đâu dễ nào có được hay sao
Cha mẹ ta về chốn Thiên tào
Nhờ đạo đức mới cao quả vị
Mẹ đã dạy phần ta chuẩn bị
Lo giữ gìn kim chỉ về sau
Cậu rằng thưa mẹ dặn lẽ nào
Con đâu dám trước sau quên lãng
Thiên số định đâu nào quá hạn
Ngày mùn năm Phật giáng kiết tường
Tình mẫu thân con gác niềm thương
Kính bái mẹ lên đường Phật cảnh
Nói là nói cậu sau khỏi chạnh
Nỗi đau lòng cho cảnh chia ly
Ngày mùn năm quả thật đúng kỳ
Rằng thiên số quả y Phật định
Bà kêu hết nữ nam bình tỉnh
Để cho bà yên tịnh bà đi
Dặn bá gia bổn đạo nương tùy
Ráng chạm dạ lời ghi của Phật
Chùa công phủ lầu chuông Phật cất
Ai tu hành là Phật độ cho
Nơi láng linh là chổ hẹn hò
Long Châu Tự của kho chẳng thiếu
Lời ghi ấy Phật cho rõ hiểu
Nay giã từ đại tiễu tường phân
Khuyên nữ nam hãy gáng ân cần
Bà giã biệt bà phân cho biết
Bà đó lược ít phân sự việc
Bà gia điều thi thuyết tư tư
Đồng quỳ nhau bái biệt giã từ
Bà ban lại phước dư bá tánh
Trong bổn đạo mọi người cám cảnh
Cảm đức Bà nỗi chạnh lòng thương
Nghe bà phân bá tánh đoạn trường
Đều xót dạ mến thương chẳng xiết
Đúng giờ ngọ mùn năm rõ thiệt
Bà vào phòng cho biết bà đi
Khách bốn bên nam nữ đều quỳ
Cậu đứt ruột chia ly bóng mẹ
Bà nằm xuống từ từ thở nhẹ
Cậu quạt hầu kê khẽ nghe hơi
Đang sáng trong bổng lại tối trời
Mây vầng vũ hương thơm bát ngát
Cậu cho lệnh đốt đôi hồng lạc
Đem vào phòng đặng thấp sáng ra
Có vầng mây bay xuống nóc nhà
Làm tối mịt xét ra khó hiểu
Rồi một lúc hào quang chiếu dịu
Khắp nơi phòng báo hiệu mùi hương
Cậu kề tai bà đã lên đường
Nghe dứt thở hơi hương ngào ngạt
Đều sớm tối đổi thay mấy lát
Ấy là giờ cỡi hạt quy Tiên
Cậu đau đớn ly cách mẹ hiền
Lo tông tán bà yên một giấc
Kể từ ấy hằng tâm vái Phật
Vái ông bà phưởng phất nhàn du
Nhớ cậu tư tử tiếc trong tù
Thương cậu bảy ngàn thu vĩnh biệt
Sáu huynh đệ chia ly thảm thiết
Còn bốn người phần việc cậu lo
Chữ huyền huynh cậu lãnh giai trò
Tam nữ muội cậu lo dìu dắt
Bề gia đạo khó mà sắp đặt
Thôi việc này tóm tắt dừng đây
Nhớ lời ghi của Phật của Thầy
Cùng cha mẹ nơi đây phú thác
Cậu lắm lúc cũng là dào dạt
Nhớ cảnh lòng tan nát lòng đơn
Bởi do thiên đâu dám phiền hờn
Có dày dặn rõ cơn thiên mạng
Điều thiên số chớ cơn mãn hạn
Tôn tẩn mà còn mán họa sâu
Xét đến đây cạu gác cơn sầu
Long tu niệm đếm đây cũng được
Người chí cả lo gì họa phước
Muốn tu hành phải vượt cho qua
Có một hôm xảy đến vậy mà
Sáng ngày ấy cậu ra đưa võng
Bổng tự nhiên trong lòng biến động
Bất thình lình cậu dọng hai chơn
Người trong chùa không rõ nguồn cơn
Bèn báo động thiệt hơn cho biết
Trong bổn đạo khó tường hư thiệt
Xúm lại mà cho biết hỏi thăm
Hai gót chơn cậu dặm gầm gầm
Chưa dám hỏi thăm chi cả
Thấy việc vậy mới bàn vội vã
Đem lót mềm con đã ra sau
Sợ hai chơn cậu có bề nào
Đỡ hai gót rồi sau sẽ tính
Tưởng một lúc cậu mà sẽ tỉnh
Thấy từ từ cậu định ngã lưng
Đỡ cậu lên xúm lại kêu chừng
Cậu khoát khoát ngã lưng xuống võng
Anh em thấy cho là quan trọng
Bồng lên gường để võng được đâu
Cạo gió cho cậu lại lắc đầu
Anh em chẳng biết đâu mà tính
Kẻ cầu nguyện người thời để thỉnh
Nào thuốc phù để định uống vô
Người tới lui xạo sự ầm ồ
Nào phù thuốc đem vô cho cậu
Không hiểu ý cậu mà ra dấu
Anh em nào có thấu nguồn cơn
Xin quẻ coi cho rõ khứ huờn
Gieo tiền xuống ráo chơn đều ngữa
Quẻ tốt nhất quẻ nào hơn nữa
Nhưng nữa ngày mà chữa bớt chi
Không lẽ ta để lại ngồi lỳ
Trước đông quá coi chi cho biết
Anh em tính xong rồi cứ việc
Tổ chức người đi riết cho mau
Rước thầy qua thầy mới bước vào
Bèn chuẩn mạch có sau đâu bệnh
Vì sao vậy việc này phải tính
Cầu bà về coi bệnh gì đây
Cầu bà lên nà nói như vầy
Nhờ thăm hỏi đông tây mới rõ
Bà là bực siêu phàm sáng tỏ
Xin nhờ bà chỉ ngõ dùm cho
Bà rằng ta cũng sẽ lần dò
Và tìm kiếm phải cho ra mối
Êm một lát đồng cười vang dội
Kính xin bà tiếp nói cho nghe
Bà thuật qua bà cũng không dè
Đi bốn cõi mới nghe tin được
Đức Phật Cậu là người đại phước
Đi giáp vòng mới được nghe tin
Nào Thủy Tề Diêm Chúa Thiên Đình
Qua cõi Phật nghe tin mới rõ
Cậu chầu Phật để nghe nầy nọ
Qua ba ngày là rõ kiết hung
Thưa sau bà chẳng hỏi cho cùng
Mà lại nói kiết hung mờ ám
Bà trả lời ý ta đâu dám
Ta ngoại tà được tả đến đâu
Bực chánh chơn mới dám vào chầu
Nơi cửa Phật dễ đâu được tới
Ta nghe ngóng bên ngoài chờ đợi
Chớ đâu mà tới được Phật sau
Thôi mách cho ta kiến xin chào
Cậu chầu Phật có sau chi sợ
Nói vừa dứt xác liền lại ợ
Xả xác trần ta trở về cung
Ngồi khoan tay ai cũng nói cùng
Bà nói vậy kiết hung nào biết
Đành ngồi đợi chờ xem sự việc
Chờ mấy giờ hết biết làm sao
Đồng bà nói có sao đâu sợ
Tôi tin chắc là không phải dỡ
Bà nói rồi đừng sợ đừng lo
Mỗi việc chi bà có dặn dò
Nên tin chắc đừng lo chi nữa
Ráng mà đợi một vài ba bữa
Nếu không thời cầu nữa mà coi
Ngày thứ ba sáng lại có mòi
Cậu mở mắt nhìn coi tỉnh táo
Từ nhỏ lớn nam nữ bần đạo
Gom lại cùng con cháu hỏi lia
Cậu đi đâu mà cậu mới dìa
Cậu ra dấu chỉ kia chén nước
Cậu thấm vọng hồi lâu nói được
Cậu thuật mà việc trước việc sau
Cậu đang đưa không biết ý nào
Như nằm ngũ chiêm bao ngó thấy
Chừng tới Phật mới hay việc vậy
Phật giảng bày việc máy thiên cơ
Có những câu chưa nói bây giờ
Cậu tạm gác nói sơ ít chuyện
Phật cho biết thiên cơ biến chuyển
Cuộc thế trần lắm chuyện sầu lo
Nói sơ đây Phật có dặn dò
Rằng Thiên định khó cho ai biết
Cậu bèn nói đây còn một việc
Cậu xét trần cho biết sống lâu
Có thời gian cậu chịu dãy dầu
Rồi trở lại ngồi câu thạch động
Bàn khải qua ngày cũng sống
Để đợi thời ngưỡng vọng Lang Tân
Chốn non xanh phụng gáy cũng gần
Miền bảy núi đây cân áo mão
Nói việc ấy cậu khuyên bổn đạo
Ráng chuyên cần chu đáo việc tu
Cảnh lặng trong bổng lại mây mù
Gây bão tố tố người tu phải chịu
Cậu buồn dạ thiên cơ dị liễu
Phật mách rằng phải chịu gian truân
Cây muốn ngưng mà gió chẳng ngừng
Vì thời thế bởi chưng Phật định
Khiến nội bộ nhiều lần khó tính
Nỗi bất hòa ổn định được đâu
Có lắm khi cậu phải lắc đầu
Lời hơn thiệt những câu oán giận
Năm Quí Sửu tháng hai một trận
Sáu Phẩm đánh gây hấn cuồng phong
Việc hơn thua uất ức đầy lòng
Cùng tư huyện hai ông cãi vã
Chiều hai mươi mốt tháng hai gây họa
Hai người này ẩu đã cùng nhau
Tư huyện kia không biết ý nào
Ăn xương vịt trên cao thẩy xuống
Việc vô tình hay là ý muốn
Sáu Phẩm bèn khòm xuống lượm lên
Liệng đầu tao mầy ỷ ngồi trên
Cha cũng chết đừng quên cho nhớ
Mầy đừng nói mầy rằng vô cớ
Liệng lên đầu tao nhớ rồi coi
Tư huyện ra cãi vã hãn hồi
Hai đàng muốn đánh thôi chẳng kể
Vì nội bộ sinh ra tán tệ
Sáu Phẩm làm đễ bệ lớn lau
Chớ thiên cơ ai có biết nào
Trời hừng sáng lính bao chùa hết
Bọn tây xuống bắt người ăn hết
Lại cự mà bắt hết tám mươi ba
Lính bao quanh theo sát nó rà
Cậu khoát áo bước ra chẳng thấy
Nhờ Phật độ rõ mà thật vậy
Nếu không thời phải thấy trốn đâu
Cậu ra đi năm Quí Sửu tháng sầu
Chín Bổn nói con trâu mang họa
Người không rõ câu này nghe lạ
Tại sao mà mang họa con trâu
Bực cậu đây còn chịu dãy dầu
Chín Bổn nói việc đâu phải dể
Năm Quí Sửu là năm đổ bể
Vụ án chùa Phật để còn nêu
Tội phước chăng phải quấy mọi điều
Chùa công phủ Phật kêu cho thấy
Cậu là bực Phật Thánh Tiên mới vậy
Qua mắt phàm ai nấy như ai
Chín Bổn ghi rằng sẽ có ngày
Cậu trở lại chiều mai rồi biết
Phật Tiên Thánh bởi còn chịu thiệt
Bởi thân phàm ai biết cho đâu
Cậu ra đi muôn thảm ngàn sầu
Kể từ ấy cậu đâu trở lại
Sáu mươi sáu nạn chịu điều khổ hãi
Khi vào rừng lúc lại xa sông
Cảnh phiền ưu non núi ruộng đồng
Biết bao nỗi gai chông vất vã
Điều gian khổ không sau mà tả
Sau trở về ngụ tại Trà Bang
Tạm ở đây là để lánh nàn
Nhà Sáu Ngộ thời gian tị nạn
Đều đáng nói không ai rõ hẳng
Cậu mất còn khuất dạng ra sao
Tư Quá theo sát cánh lẽ nào
Nói úp mở biết sau mà đoán
Còn năm Canh Tý cậu mà vắng dạng
Thấy rõ ràng thật hãi trắng đen
Dở mùn vô ông có gọi đèn
Cậu đã tịch trắng đen đã rõ
Giờ ai biết luận phần điều đó
Lại có người nhớ rõ lời ghi
Rằng trước đây cậu có quy kỳ
Không bỏ xác chiến đi chầu Phật
Trong hai lẽ biết sau trúng thật
Cậu thiếp về nói Phật đã cho
.....
....
Nam Mô A Di Đà Phật
(đã mất hai tờ chót - tới đây xin hết.
HẾT
Ông Sáu qua đời để lại cho con cháu cất giữ đến ngày nay
Đây là phần của Bà Cố và Cậu Hai Nhu.
Tri Lai Bửu Tích - Phần 9 - Đoạn 1
Lời cha dạy rất nên quan trọng
Phải lo lường quy thống về sau
Nên trình qua lời mẹ thể nào
Cho rõ nỗi thấp cao mọi việc
Tính ý mẹ rồi ta mới quyết
Cầu xin vào mọi việc trình phân
Lời cha xưa con nhớ nên cần
Nhờ lệnh mè dạy phân mọi lẽ
Con bổn phận khai thông mở ngõ
Kính mẫu từ việc ấy thế nao
Tính ý qua mẹ định lẽ nào
Bà Cố đáp tính sao cũng được
Nhưng thưa mẹ muốn đều này trước
Phần của con lãnh lấy giai tuồng
Mẹ đồng ý đâu buồn cha được
Vì theo con muốn điều này trước
Chú hai người có được huệ linh
Con một phen đến chú mà trình
Nói rõ việc mà xin ý kiến
Bà và cậu bàn phân luận biện
Rất hiệp đồng ý kiến cùng nhau
Để mấy cô nhà cũng chẳng sau
Cậu còn đợi trước sau cho rõ
Anh mất việc mấy em dòm ngó
Theo mẹ hiền đừng có đi đâu
Phải sớm hơm ứng thỉnh quạt hầu
Anh yên trí không lâu về tới
Đi dò tắt đường xa dịu dợi
Mẹ ở nhà đừng đợi đừng trông
Con ra đi con cũng nóng lòng
Ở vài bữa việc xong về tới
Con chỉ ngại đường xa dịu dợi
Xin mẹ đừng chờ đợi nhọc lo
Phần mấy em anh đã dặn dò
Phải ghi nhớ mà lo cho mẹ
Cậu từ giã dặn dò cặn kẽ
Sáng mai này chắc lẽ con đi
Mấy ngày qua như đã hẹn kỳ
Ghe đến bến cậu đi thăm hỏi
Bước lên bờ nhìn xa thấy vội
Cậu định là lại hội trước sau
Chưa đến nơi ông ấy lại chào
Cậu ngơ ngẫn ý sao ông biết
Ông Hai tới cậu nhìn quả thiệt
Ý sao mà chú biết cháu lên
Ông bắt tay nhờ chú chí bền
Chiêm bao thấy cháu lên mấy bữa
Có nhiều việc lạ kỳ hơn nữa
Cho thấy điềm ích bữa đi ngay
Cháu lên đây chèo chống mấy ngày
Có trên trước cho hay chú biết
giờ chú đón cháu lên có việc
Chú nói chừng coi biết hay không
Cháu vì lo nên cháu nóng lòng
Anh dặn bảo phải xong mọi việc
Theo chú thấy cũng là cần thiết
Nhưng sớm là có việc về sau
Máy Thiên cơ họa phước nan đào
Người bị nạn trốn đây khỏi nạn
Châu Văn Vương bài xem bói hỏi
Nhưng cũng đành thọ nạ bảy năm
Cháu đến đâu xin việc âm thầm
Trước viếng chú sau xem ý kiến
Cháu cùng chú đã là luận biện
Tính cất chùa là chuyện dài lâu
Thôi đêm nay để chú xin cầu
Cầu Phật giáng việc đâu mách bảo
Cầu được mình cháu hai đã thạo
Việc của mình ai bảo chú hay
Mà trước sau việc vắng việc dài
Chú biết rõ chẳng sai một việc
Vậy mà chú đã mà huệ thiệt
Nên việc gì chú biết lão thông
Việc thiên cơ bí hiểm để lòng
Phần linh tánh khó trông ai được
Người tu niệm ai ai cũng ước
Ước cho mình phải được số phần
Ngặt về ta chưa có nhất tình
Đạo mà được tinh minh đâu dễ
Thôi tạm gác tôi xin tiếp kể
Ông hai rằng có thể cũng xong
Cháu lên đây cháu rất nóng lòng
Để một lát cháu trông cho biết
Nhờ ơn Phật chú đây nói thiệt
Cợp ở rừng chú thuyết nó nghe
Một lát đây nó xuống cả bè
Rồi chú dạy nó nghe cho thấy
Chừng cợp xuống thình lình ai nấy
Đều hết hồn ai nấy hãi kinh
Mấy người đi theo cậu giật mình
Đều hoảng sợ thất kinh muốn chạy
Cợp kéo vô ông dạy đứng hầu
Rồi quỳ xuống cuối đầu chào khách
Cợp là chúa sơn lâm lối phách
Ý sao mà biết cách lể nghi
Ông nói ra răn rắt đều quỳ
Xong rồi mộp đứng đi lại biểu
Đồng đứng dậy bước đi riu ríu
Cợp đâu như mèo phải chịu hiền lương
Cũng có khi biến hình như thường
Rằng đen trắng khoan hường cũng có
làm ai nấy phải đều cũng ngó
Rất lạ thường dễ có nào đâu
Thấy dễ thương cậu lại vuốt đầu
Nằm mộp xuống xuôi râu mà chịu
Cợp thứ dữ dễ gì ai biểu
Đâu như mèo mà chịu hiền khô
Gặp người ta là chúng lại vồ
Cợp mà sợ Nam Mô mới lạ
Ông Hai dạy cho ra thong thả
Ngoắt đuôi mà hoài họa kéo ra
Ai có nên suy nghĩ xoi là
Cợp mà sợ xét ra khó hiểu
Như ông Hai cợp mà mới chịu
Chớ người thường có biểu được không
Bực Thánh Tiên cợp mới phục tùng
Người thế tục dễ trông nó phục
Ông và cậu luận bàn tiếp tục
Cậu thưa rằng hiền thục quá hay
Dễ nào đâu ai có biết tài
Mà khắc phục cợp nay nó sợ
Ông rằng mới lúc đầu gai trở
Nhờ Chư Thần giúp đỡ cho ông
Dầu việc chi cố chí bền lòng
Cùng quyết dạ dày công mới được
Thôi tạm gác việc này sơ lược
Lo tối mà cầu phước Phật Ban
Vậy đêm nay hoa quả sẵn sàng
Thành tâm kỉnh Phật sang hóa hiện
Tối đêm ấy đồng ra chánh điện
Cậu Phật mà ứng hiện chứng minh
Cậu và ông tịnh tối nhất tình
Chẳng mấy lúc thình lình chiếu dịu
Ai nấy cũng đều không rõ hiểu
Hào Quang gì chiếu dịu sáng trưng
Mấy người đi theo cậu ngập ngừng
Lòng hồi hợp sáng trưng tối mắt
Chừng một lát hào quang dứt tắt
Phật dễ gì rất ngặt khó tri
Kẻ phàm phu có hiểu việc gì
Ông Hai nói tiên tri kể lại
Ấy là Phật Quan Âm Nam Hải
Ứng hiện mà chỉ dạy cho ông
Cậu và ông vì có thành lòng
Thành với chứng dạy trong đôi chút
Về máy tạo nhớ tường trong đục
Cháu nhớ lời di chúc thời lo
Cảnh Láng Linh là chổ bến đò
Chứ gặp phải gây go ráng chịu
Phật sắp đặt rối sau sẽ hiểu
Muốn tu hành phải chịu đắng cay
Lớp tuống tuy lỡ dỡ chờ ngày
Nên cố gắng sẽ thay chung cuộc
Bệnh dầu nặng xong nhờ có thuốc
Phải kiên trì bỏ cuộc không nên
Cháu chủ trương phải gán chí bền
Là bổn phận ý trên Phật định
Phật đã dạy cháu nên bình tỉnh
Ráng dưỡng lòng mà tính cho xong
Nơi Láng linh chúa phải nối dòng
Tri Lai Bửu Tích - Phần 9 - Đoạn 2
Long Châu Tự sau này có Phật
Tạm bây giờ sau cất lầu chuông
Phần cháu đây lãnh lấy giai tuồng
Nhưng phải chịu qua chuông để cất
Đều cơ mật dễ ai rõ thấu
Láng Linh là cơ hậu ngày sau
Công Phủ đây người có biết nào
Khắp cả nước nới đây chốn cũ
Ngày chung cuộc mới ngày quy tụ
Phật Tiên Thần tân cựu đều lo
Tam giáo chung lưu chuyển hẹn hò
Giúp sanh chúng chung lo nguơn thượng
Đến chừng đó Phật Tiên ban thưởng
Người tu hiền được hưởng muôn thu
Phần cháu đây báo đáp đền bù
Anh trở lại xuân thu Phật lập
Đến chừng đó có ngăn có nắp
Không còn người cao thấp tranh đua
Hết kẻ hung chở dở nịnh lùa
Mười tám nước có vua bình trị
Thôi tóm tắt cháu về xét nghĩ
Nhớ những lời trình tố phước hay
Anh ra đi chớ cũng biết ngày
Giờ vắng dạng chiều mai cũng gặp
Chị và cháu vun trồng bồi đắp
Sớm muộn rồi sẽ lập lại anh
Miễn là lo công việc hoàn thành
Lưu hậu thế rạng danh bổn láng
Dầu cay đắng chớ nên chán nản
Phải bền lòng giả dạng cho qua
Bổn Láng sau sự nghiệp cửa nhà
Chùa công phủ vào ra lui tới
Trong bổn láng là làng Hưng Thới
Đất nước mình quyền quới nơi đây
Ấy lời ghi của Phật của Thầy
Rằng chốn cũ nơi đây là gốc
Về linh tính cháu đang chí dốc
Nay cất chùa lưu gốc về sau
Đời loạn ly nhiều sắc nhiều màu
Người tu niệm biết sau mà chọn
Lời anh dặn cháu lo cho trọn
Phải lập chùa chờ đón người tu
Đời hạ nguơn tà chánh lưu bù
Đâu đâu cũng rằng tu rằng đạo
Ra nhiều mối mở mang tôn giáo
Mượn danh từ rằng đạo Bửu Sơn
Lại xưng mình chẳng có ai hơn
Làm dân chúng phải cơn lầm lạc
Thương cho những tu hành dốt nát
Tu bướng càng lầm lạc nào hay
Việc cháu lo là việc lâu dài
Đó là để hậu lai làm gốc
Và sau ấy nơi nầy lừa lọc
Muốn tu hành tầm gốc mà phân
Nên lời xưa thượng có nói rằng
Về bổn láng là căn của Phật
Đâu đâu cũng là trời là đất
Sau gọi rằng đất Phật Láng Linh
Bởi Phật ghi ai có nhất tình
Hướng về gốc Láng Linh công phủ
Dùng bổn láng mà ai vong phụ
Tứ Trấn ngài có đủ âm binh
Dầu muốn vô ngài chẳng nhận nhìn
Thì sẽ có âm binh nã trốc
Đến chừng đó mặt tình than khóc
Bởi tại mình phụ góc bỏ căn
Lời Phật khuyên tại ý chẳng cần
Không tin tưởng dạy răng mới phụ
Thôi chú nói bao nhiêu cũng đủ
Phần cháu là quy tụ long châu
Cháu về thưa với chị đuôi đầu
Kính thăm chị một câu an lạc
Cháu cứ giữ lời anh kí thác
Dầu sau này tan nát còn căn
Cậu vòng tay bằng mới thưa rằng
Phần trách nhiệm giữ căn là cháu
Trình cùng chú cháu xin chu đáo
Dầu cách nào giữ đạo làm con
Cha cháu xưa dặn phải làm tròn
Nay chú nhắc là con bổn phận
Nhờ ơn Phật đêm nay chỉ dẫn
Chú truyền lời nầy phận cho con
Mấy ngày qua công việc đã tròn
Xin lãnh chú sáng con về gấp
Qua mấy bữa mọi điều thu thập
Cháu xin về trình gấp mẹ hay
Việc xuống lên khó nỗi hẹn ngày
Giả từ chú chúc may vạn hạnh
Cháu vẫn biết lập chùa và cảnh
Có chùa chiền mới hạnh người tu
Phận cháu lo bồi đấp đền bù
Giữ căn gốc việc tu Thầy dạy
Thưa với chú cháu xin trở lại
Nếu trể là mẹ phải đợi trông
Rồi xuống ghe nhờ nước xuôi dòng
Chẳng mấy bữa vội trông đến bến
Lên trình mẹ rằng con về đến
Bà Cố mừng rời bến lâu mau
Cậu rằng thưa rời bến con vào
Được thăm mẹ âm hao sức khỏe
Con ngồi xuống bày phân cạn kẽ
Chú Hai mà sức khỏe thế nao
Và trước sau công việc thể nào
Con tường tận âm hao mẹ rõ
Cậu bèn mới trình phân bài tỏ
Chú hai mà nói rõ thấp cao
Chú dặn con bất cứ việc nào
Đều do Phật chớ nao núng dạ
Cậu còn thuật qua điều quái lạ
Cợp ở rừng chú đã dạy nuôi
Chú kêu vô cả lũ cả nùi
Con nào cũng quyến đuôi mộp mộp
Dễ nào có mấy ai nuôi cợp
Chú biểu quỳ nằm mộp êm ru
Thiệt mới hay cợp sợ người tu
Con lại vuốt êm ru cả thảy
Chú ra lệnh không con nào cãi
Biểu việc nào cũng phải làm theo
Thật hiền khô chẳng khác chi mèo
Chú ở đó nghiêm theo nó sợ
Bà Cố nói người thường bao thuở
Bực Tiên Thần cợp sợ cợp nghe
Cậu mừng con lúc trước đâu dè
Nay gặp chú thấy nghe tỏ rõ
Xin thưa mẹ chú đà bày tỏ
Việc cất chùa chú có dặn con
Giờ cũng nên lo lắng cho tròn
Đức Bà Cố mừng con liệu tính
Cậu mừng mẹ cũng là ý định
Chẳng mấy hồi con tính là xong
Miễn là cho hương chức vừa lòng
Mời Cả Chủ tính xong mọi việc
Phải nói hết việc mình cho biết
Coi nhớ người tính việc này sau
Cậu mừng con mời mấy ông vào
Rồi sẽ tính đổi trao ý kiến
Mẹ đồng ý con lo công chuyện
Có đông người lại đến thăm con
Để con ra bàn tính cho tròn
Họ đồng ý giúp con mọi việc
Cậu trình mẹ con ra thưa thiệt
Cùng đốc vô không chút thối lui
Vái trời độ êm xuôi mọi việc
Phần hương chức nghe mời vô riếc
Cả tin mừng có việc mời ta
Cậu trước kia cậu có dặn là
Khi có việc gọi ta phải đến
Tuy chủ cả nhưng lòng kính mến
Lệnh cậu là vô đến luyến tay
Cả chủ vô thưa với chủ rày
Rằng có việc trình bày cho rõ
Cậu mừng nói uống rồi tôi sẽ tỏ
Mời mẹ mà cho có sẽ phân
Thỉnh bà ra ai nấy ân cần
Cậu Cả Chủ bình thân kính bái
Đức Bà Cố ra lời phán dạy
Mừng hai người miễn bái ngồi đi
Chủ Cả lo chưa biết việc gì
Bà chậm rãi một khi bày tỏ
Con tôi muốn hai ông giúp đỡ
Tri Lai Bửu Tích - Phần 9 - Đoạn 3
Việc đến đây là việc lâu dài
Vì nó muốn lập ngay Bửu Tự
Đặng truyền nối bá gia gìn giữ
Để sau này dự trữ người tu
Mẹ con tôi muốn đền bù
Của Thầy Tổ công phu truyền lại
Ông nhà tôi có lời chỉ dạy
Rằng việc này trọng đại nhớ ông
Nhờ có ông giúp dùm mọi việc
Việc phép tắt phải là sai thiệt
Kính nhờ ngài giúp việc dùm tôi
Ông Cả kính chấp tay thưa lại
Như việc nầy muốn được cho xong
Theo ý tôi cũng phải vừa lòng
Phần Ông Chủ đứng trông phép tắt
Hương Chủ nhà mừng lo sắp đặt
Tôi sẳn sàng phần phép là tôi
Lập chùa xong bá tánh rất vừa
Đồng lui tới sớm trưa thọ giáo
Bà và cậu phổ truyền nhắc đạo
Nối theo Thầy lập giáo Tứ Ân
Khắp các nơi bá tánh xa gần
Đều kính mến đức ân của cậu
Đây xin nhắc Đức Bà noi dấu
Việc mối giềng để cậu trông coi
Bà dặn qua mọi sự hẳn hồi
Cậu bổn phận giữ coi nối chí
Nhằm năm ấy là năm canh tý
Bà đã già chắc ý bà đi
Bà hình như linh tánh báo kì
Nên bà đã thức tri mọi việc
Bà kêu cậu bà phân cho biết
Quan Âm đà tỏ việc thiên cơ
Mẹ tả ra để lại ít tờ
Lưu hậu thế thiên cơ của mẹ
Trong giấc mộng Quan Âm cận kẽ
Gieo mối giềng cho kẻ trông coi
Rằng nơi đây rầy dựng giống nồi
Phần con phải trông coi gìn giữ
Chùa công phủ ngày sau Phật ngự
Nơi láng mà tích trữ người tu
Tuy ngày nay khuất lấp lu bù
Sau Phật sấp người tu mới ở
Chừng ấy mới biết là hay dỡ
Ở bây giờ ở đợ mà thôi
Phật về phân công việc mới rồi
Nơi Bổn Láng là nơi Phật định
Mẹ nói trước con đừng bịnh rịnh
Long Ngũ này mẹ tính về tiên
Đức Quan Âm rằng mẹ tu hiền
Nay mãn quả về Tiên rời tục
Con ở lại hỡi còn một lúc
Việc miễu chùa qua lúc đắng cay
Nghe bà phân cậu rất châu mày
Long ngũ nhật tính nay mấy lát
Cậu nghe mẹ lời phân dát đát
Quả như lời dạ mát biết bao
Mẹ về Tiên ta nỡ dạ nào
Vì thiên số biết sao cãi được
Mừng vì mẹ Phật cho biết trước
Đâu dễ nào có được hay sao
Cha mẹ ta về chốn Thiên tào
Nhờ đạo đức mới cao quả vị
Mẹ đã dạy phần ta chuẩn bị
Lo giữ gìn kim chỉ về sau
Cậu rằng thưa mẹ dặn lẽ nào
Con đâu dám trước sau quên lãng
Thiên số định đâu nào quá hạn
Ngày mùn năm Phật giáng kiết tường
Tình mẫu thân con gác niềm thương
Kính bái mẹ lên đường Phật cảnh
Nói là nói cậu sau khỏi chạnh
Nỗi đau lòng cho cảnh chia ly
Ngày mùn năm quả thật đúng kỳ
Rằng thiên số quả y Phật định
Bà kêu hết nữ nam bình tỉnh
Để cho bà yên tịnh bà đi
Dặn bá gia bổn đạo nương tùy
Ráng chạm dạ lời ghi của Phật
Chùa công phủ lầu chuông Phật cất
Ai tu hành là Phật độ cho
Nơi láng linh là chổ hẹn hò
Long Châu Tự của kho chẳng thiếu
Lời ghi ấy Phật cho rõ hiểu
Nay giã từ đại tiễu tường phân
Khuyên nữ nam hãy gáng ân cần
Bà giã biệt bà phân cho biết
Bà đó lược ít phân sự việc
Bà gia điều thi thuyết tư tư
Đồng quỳ nhau bái biệt giã từ
Bà ban lại phước dư bá tánh
Trong bổn đạo mọi người cám cảnh
Cảm đức Bà nỗi chạnh lòng thương
Nghe bà phân bá tánh đoạn trường
Đều xót dạ mến thương chẳng xiết
Đúng giờ ngọ mùn năm rõ thiệt
Bà vào phòng cho biết bà đi
Khách bốn bên nam nữ đều quỳ
Cậu đứt ruột chia ly bóng mẹ
Bà nằm xuống từ từ thở nhẹ
Cậu quạt hầu kê khẽ nghe hơi
Đang sáng trong bổng lại tối trời
Mây vầng vũ hương thơm bát ngát
Cậu cho lệnh đốt đôi hồng lạc
Đem vào phòng đặng thấp sáng ra
Có vầng mây bay xuống nóc nhà
Làm tối mịt xét ra khó hiểu
Rồi một lúc hào quang chiếu dịu
Khắp nơi phòng báo hiệu mùi hương
Cậu kề tai bà đã lên đường
Nghe dứt thở hơi hương ngào ngạt
Đều sớm tối đổi thay mấy lát
Ấy là giờ cỡi hạt quy Tiên
Cậu đau đớn ly cách mẹ hiền
Lo tông tán bà yên một giấc
Kể từ ấy hằng tâm vái Phật
Vái ông bà phưởng phất nhàn du
Nhớ cậu tư tử tiếc trong tù
Thương cậu bảy ngàn thu vĩnh biệt
Sáu huynh đệ chia ly thảm thiết
Còn bốn người phần việc cậu lo
Chữ huyền huynh cậu lãnh giai trò
Tam nữ muội cậu lo dìu dắt
Bề gia đạo khó mà sắp đặt
Thôi việc này tóm tắt dừng đây
Nhớ lời ghi của Phật của Thầy
Cùng cha mẹ nơi đây phú thác
Cậu lắm lúc cũng là dào dạt
Nhớ cảnh lòng tan nát lòng đơn
Bởi do thiên đâu dám phiền hờn
Có dày dặn rõ cơn thiên mạng
Điều thiên số chớ cơn mãn hạn
Tôn tẩn mà còn mán họa sâu
Xét đến đây cạu gác cơn sầu
Long tu niệm đếm đây cũng được
Người chí cả lo gì họa phước
Muốn tu hành phải vượt cho qua
Có một hôm xảy đến vậy mà
Sáng ngày ấy cậu ra đưa võng
Bổng tự nhiên trong lòng biến động
Bất thình lình cậu dọng hai chơn
Người trong chùa không rõ nguồn cơn
Bèn báo động thiệt hơn cho biết
Trong bổn đạo khó tường hư thiệt
Xúm lại mà cho biết hỏi thăm
Hai gót chơn cậu dặm gầm gầm
Chưa dám hỏi thăm chi cả
Thấy việc vậy mới bàn vội vã
Đem lót mềm con đã ra sau
Sợ hai chơn cậu có bề nào
Đỡ hai gót rồi sau sẽ tính
Tưởng một lúc cậu mà sẽ tỉnh
Thấy từ từ cậu định ngã lưng
Đỡ cậu lên xúm lại kêu chừng
Cậu khoát khoát ngã lưng xuống võng
Anh em thấy cho là quan trọng
Bồng lên gường để võng được đâu
Cạo gió cho cậu lại lắc đầu
Anh em chẳng biết đâu mà tính
Kẻ cầu nguyện người thời để thỉnh
Tri Lai Bửu Tích - Phần 9 - Đoạn 4
Người tới lui xạo sự ầm ồ
Nào phù thuốc đem vô cho cậu
Không hiểu ý cậu mà ra dấu
Anh em nào có thấu nguồn cơn
Xin quẻ coi cho rõ khứ huờn
Gieo tiền xuống ráo chơn đều ngữa
Quẻ tốt nhất quẻ nào hơn nữa
Nhưng nữa ngày mà chữa bớt chi
Không lẽ ta để lại ngồi lỳ
Trước đông quá coi chi cho biết
Anh em tính xong rồi cứ việc
Tổ chức người đi riết cho mau
Rước thầy qua thầy mới bước vào
Bèn chuẩn mạch có sau đâu bệnh
Vì sao vậy việc này phải tính
Cầu bà về coi bệnh gì đây
Cầu bà lên nà nói như vầy
Nhờ thăm hỏi đông tây mới rõ
Bà là bực siêu phàm sáng tỏ
Xin nhờ bà chỉ ngõ dùm cho
Bà rằng ta cũng sẽ lần dò
Và tìm kiếm phải cho ra mối
Êm một lát đồng cười vang dội
Kính xin bà tiếp nói cho nghe
Bà thuật qua bà cũng không dè
Đi bốn cõi mới nghe tin được
Đức Phật Cậu là người đại phước
Đi giáp vòng mới được nghe tin
Nào Thủy Tề Diêm Chúa Thiên Đình
Qua cõi Phật nghe tin mới rõ
Cậu chầu Phật để nghe nầy nọ
Qua ba ngày là rõ kiết hung
Thưa sau bà chẳng hỏi cho cùng
Mà lại nói kiết hung mờ ám
Bà trả lời ý ta đâu dám
Ta ngoại tà được tả đến đâu
Bực chánh chơn mới dám vào chầu
Nơi cửa Phật dễ đâu được tới
Ta nghe ngóng bên ngoài chờ đợi
Chớ đâu mà tới được Phật sau
Thôi mách cho ta kiến xin chào
Cậu chầu Phật có sau chi sợ
Nói vừa dứt xác liền lại ợ
Xả xác trần ta trở về cung
Ngồi khoan tay ai cũng nói cùng
Bà nói vậy kiết hung nào biết
Đành ngồi đợi chờ xem sự việc
Chờ mấy giờ hết biết làm sao
Đồng bà nói có sao đâu sợ
Tôi tin chắc là không phải dỡ
Bà nói rồi đừng sợ đừng lo
Mỗi việc chi bà có dặn dò
Nên tin chắc đừng lo chi nữa
Ráng mà đợi một vài ba bữa
Nếu không thời cầu nữa mà coi
Ngày thứ ba sáng lại có mòi
Cậu mở mắt nhìn coi tỉnh táo
Từ nhỏ lớn nam nữ bần đạo
Gom lại cùng con cháu hỏi lia
Cậu đi đâu mà cậu mới dìa
Cậu ra dấu chỉ kia chén nước
Cậu thấm vọng hồi lâu nói được
Cậu thuật mà việc trước việc sau
Cậu đang đưa không biết ý nào
Như nằm ngũ chiêm bao ngó thấy
Chừng tới Phật mới hay việc vậy
Phật giảng bày việc máy thiên cơ
Có những câu chưa nói bây giờ
Cậu tạm gác nói sơ ít chuyện
Phật cho biết thiên cơ biến chuyển
Cuộc thế trần lắm chuyện sầu lo
Nói sơ đây Phật có dặn dò
Rằng Thiên định khó cho ai biết
Cậu bèn nói đây còn một việc
Cậu xét trần cho biết sống lâu
Có thời gian cậu chịu dãy dầu
Rồi trở lại ngồi câu thạch động
Bàn khải qua ngày cũng sống
Để đợi thời ngưỡng vọng Lang Tân
Chốn non xanh phụng gáy cũng gần
Miền bảy núi đây cân áo mão
Nói việc ấy cậu khuyên bổn đạo
Ráng chuyên cần chu đáo việc tu
Cảnh lặng trong bổng lại mây mù
Gây bão tố tố người tu phải chịu
Cậu buồn dạ thiên cơ dị liễu
Phật mách rằng phải chịu gian truân
Cây muốn ngưng mà gió chẳng ngừng
Vì thời thế bởi chưng Phật định
Khiến nội bộ nhiều lần khó tính
Nỗi bất hòa ổn định được đâu
Có lắm khi cậu phải lắc đầu
Lời hơn thiệt những câu oán giận
Năm Quí Sửu tháng hai một trận
Sáu Phẩm đánh gây hấn cuồng phong
Việc hơn thua uất ức đầy lòng
Cùng tư huyện hai ông cãi vã
Chiều hai mươi mốt tháng hai gây họa
Hai người này ẩu đã cùng nhau
Tư huyện kia không biết ý nào
Ăn xương vịt trên cao thẩy xuống
Việc vô tình hay là ý muốn
Sáu Phẩm bèn khòm xuống lượm lên
Liệng đầu tao mầy ỷ ngồi trên
Cha cũng chết đừng quên cho nhớ
Mầy đừng nói mầy rằng vô cớ
Liệng lên đầu tao nhớ rồi coi
Tư huyện ra cãi vã hãn hồi
Hai đàng muốn đánh thôi chẳng kể
Vì nội bộ sinh ra tán tệ
Sáu Phẩm làm đễ bệ lớn lau
Chớ thiên cơ ai có biết nào
Trời hừng sáng lính bao chùa hết
Bọn tây xuống bắt người ăn hết
Lại cự mà bắt hết tám mươi ba
Lính bao quanh theo sát nó rà
Cậu khoát áo bước ra chẳng thấy
Nhờ Phật độ rõ mà thật vậy
Nếu không thời phải thấy trốn đâu
Cậu ra đi năm Quí Sửu tháng sầu
Chín Bổn nói con trâu mang họa
Người không rõ câu này nghe lạ
Tại sao mà mang họa con trâu
Bực cậu đây còn chịu dãy dầu
Chín Bổn nói việc đâu phải dể
Năm Quí Sửu là năm đổ bể
Vụ án chùa Phật để còn nêu
Tội phước chăng phải quấy mọi điều
Chùa công phủ Phật kêu cho thấy
Cậu là bực Phật Thánh Tiên mới vậy
Qua mắt phàm ai nấy như ai
Chín Bổn ghi rằng sẽ có ngày
Cậu trở lại chiều mai rồi biết
Phật Tiên Thánh bởi còn chịu thiệt
Bởi thân phàm ai biết cho đâu
Cậu ra đi muôn thảm ngàn sầu
Kể từ ấy cậu đâu trở lại
Sáu mươi sáu nạn chịu điều khổ hãi
Khi vào rừng lúc lại xa sông
Cảnh phiền ưu non núi ruộng đồng
Biết bao nỗi gai chông vất vã
Điều gian khổ không sau mà tả
Sau trở về ngụ tại Trà Bang
Tạm ở đây là để lánh nàn
Nhà Sáu Ngộ thời gian tị nạn
Đều đáng nói không ai rõ hẳng
Cậu mất còn khuất dạng ra sao
Tư Quá theo sát cánh lẽ nào
Nói úp mở biết sau mà đoán
Còn năm Canh Tý cậu mà vắng dạng
Thấy rõ ràng thật hãi trắng đen
Dở mùn vô ông có gọi đèn
Cậu đã tịch trắng đen đã rõ
Giờ ai biết luận phần điều đó
Lại có người nhớ rõ lời ghi
Rằng trước đây cậu có quy kỳ
Không bỏ xác chiến đi chầu Phật
Trong hai lẽ biết sau trúng thật
Cậu thiếp về nói Phật đã cho
.....
....
Nam Mô A Di Đà Phật
(đã mất hai tờ chót - tới đây xin hết.
HẾT