Tri Lai Bửu Tích - Phần 2 - Đoạn 1
Cai nghe qua phừng phừng mặt đỏ
Quả là mầy mở ngõ ông ra
Mầy báo tin rằng việc cho là
Ông thời cũng người ta chứ bộ
Cai vừa nói vừa đi nạt nộ
Mầy chớ đừng giả bộ với tao
Chúng đến nơi mở khám bước vào
Mặt vếnh vác đâu nào ông ấy
Cai và lính kiếm hoài không thấy
Quả vậy là ông ấy trốn rồi
Cơn quýnh lên bèn thấy Thầy ngồi
Đều bật ngữa ấy thôi ông đó
Cai rằng tức chổ nào cũng ngó
Sau bây giờ mới có ông đây
Bộ mà ông bay biến sao vầy
Mới đáp lại nơi đây có mặt
Ông ẩn đâu nãy giờ vắng mặt
Ông khinh thường bỉ mặt chúng tôi
Ông này đây để vậy không rồi
Xiềng xích lại lôi thôi chẳng dể
Cho thong thả ông này chẳng nể
Ông trốn rồi mình dể gì sao
Đem xiềng ra xiềng lại thử nào
Thầy rằng chú tính sao thì tính
Chú xiềng phải xiềng sao cho dính
Tôi tu hiền có tính trốn chi
Tôi tội nhân mọi việc phải tùy
Tùy mấy chú làm chi cũng được
Tôi chẳng phải kẻ ngang người ngược
Luôn thẳng ngay làm phước làm nhân
Sợ cho ai nhơn nghĩa chẳng cần
Tôi tu niệm là dân lương thiện
Cai rằng lính khỏi cần luận biện
Nếu không xiềng có chuyện đến tôi
Chớ Ông đây thả lỏng không rồi
Ông đừng có lôi thôi tính gở
Xiềng ông lại cho tôi bớt sợ
Cai thình lình thấy vợ vừa la
Vợ từ đây chạy tới khóc òa
Vợ cai khóc mau ra về gấp
Mấy đứa nhỏ đang đau ngữa sấp
Mau rước thầy cho gấp về đây
Phật Thầy nghe bèn nói như vầy
Chú đừng sợ tôi nay giúp đở
Giấy vàng uống thử coi hay dở
Bảo đảm rằng đừng sợ uống đi
Có hề chi tôi lãnh sợ gì
Uống là hết có chi mà ngại
Cai nghe nói trong lòng nghĩ lại
Kỳ ông này ý tại làm sao
Xét tới lui chửa biết lẻ nào
Theo ông giận ý sao chẳng giận
Mình sài xể dày bừa mấy bận
Thêm hùng hào nỗi giận xiềng luôn
Tại vì sao mà ông chẳng buồn
Còn lại giúp đưa luôn bùa uống
Về tới của nhà trên bước xuống
Thấy con rồi dạ luống đau sầu
Kêu vợ than tắt lưỡi lắc đầu
Bệnh thằng nhỏ còn đâu cứu chữa
Hay đứa lớn nãy giờ ói mữa
Rước thầy nào lát nữa sẽ hay
Lấy phù ra cho uống thử rày
Ông ấy nói ông nay bảo đảm
Không cho uống biết sao bớt giảm
Ông hứa rằng bảo đảm rằng hay
Cai làm thinh vợ bảo đốt hoài
Rót vào miệng thử nay mới biết
Cai dụ dự vợ thời đốt riết
Bùa gì sao chẳng viết chữ nào
Nhưng cùng đường chẳng biết làm sao
Vợ đôn đốc phải mau nghe vợ
Uống khỏi cổ một giây nó ợ
Cai thấy mừng kêu vợ bà ôi
Có lý ròi chứ chẳng phải chơi
Vợ chồng ngó một hơi thấy bớt
Ngồi theo dõi nhìn không có ngớt
Quả linh rồi thấy bớt rõ ràng
Thằng nhỏ lăn ngồi dậy khóc vang
Cai bổng dưng la vang hay quá
Thằng nhỏ khóc kêu lên má má
Cai vuốt đầu cha chả về đây
Vợ còn lo hai đứa trong nầy
Cai liền nói phù đây uống nữa
Vợ cay mới quẹt đèn đốt lửa
Phù đây nè đốt nữa uống vô
Vợ chồng cay niệm Phật ồ ồ
Nhờ Phật độ uống vô cho hết
Ba đứa nhỏ đều qua cơn chết
Trong một giờ mà hết y rang
Vợ chồng cai thôi mới luận bàn
Ông này khắp xóm làng nói Phật
Việc nầy chắc bởi tôi làm trặc
Nếu như vậy quả Thật nào sai
Tại vì tôi ỷ thế mắng xài
Thêm còn giận xiềng ngay ông lại
Giờ tỉnh ngộ tại mình quá dại
Việc con mình chắc tại nơi tôi
Vợ cai nghe chắc đúng vậy rồi
Anh mau đến cầu thôi tạ tội
Vì tôi dại mới ra nông nỗi
Nhờ ơn Thầy thứ lỗi dùm cho
Cai ra đi ý cũng xét dò
Vái thầm độ nói cho xuôi việc
Khi đến chổ bèn vào tình thiệt
Tôi ngu khờ khinh miệt lầm ông
Thầy rằng thôi chú đã có lòng
Bị xiềng xích nhờ mong ơn chú
Giờ chắc chú hết lời cay cú
Tôi ơn gì mà chú rằng ơn
Mở dùm tôi chú bớt giận hờn
Được thong thả còn hơn tiền bạc
Cai lể phép hết còn nộ nạt
Ông vui lòng thưởng bạc cho ông
Thầy rằng thôi chú mở khỏi còng
Cai dạ dạ ơn ông phải trả
Từ nay được để ông thong thả
Lấy chìa khóa vội vả mở ngay
Ủa mèn ơi sao lại lạ rày
Xiềng xúc hết như ai đã mở
Thầy cười nói chú đừng bỡ ngỡ
Thử chơi mà biết dở biết hay
Chìa kháo kia chú giữ tối ngày
Đâu cho có mà ai dám mở
Tôi thương chú sợ Quan trên quở
Phải ngồi lì được mở dùm cho
Chứ tôi đây chú khỏi xét dò
Tôi dặn chú xiềng cho phải dính
Chú vô tình chú đâu có tính
Xiềng vô rồi hết tính đi đâu
Tôi tu hành nói thiệt một câu
Tôi mà muốn đi đâu chẳng được
Nhưng người thật không làm ngang ngược
Ở chơi vầy chờ được quan tha
Lời nói tôi là quỉ là tà
Tôi thương chú nói ra chú rõ
Cai vừa tỉnh nghĩ ra sáng tỏ
Thiệt ông này mở ngõ cho ta
Xin thầy thương tôi quá dại mà
Và xá tội bỏ qua kẻ dại
Định quỳ xuống cuối đầu xin lạy
Thầy đỡ liền Thầy dạy đứng
Nếu từ nay chú muốn cho bền
Hãy hiền hậu chớ quên đạo đức
Cai hứa chịu từ nay tỉnh thức
Việc hung sùng bỏ dứt ăn năng
Dầu việc chi cũng gán nhịn dần
Sớm tỉnh ngộ giữ căn mới quý
Nay chú phải tu hiền lập chí
Người tu hành lấy trí mà soi
Dầu việc chi xem xét hẳn hòi
Lòng bác ái để noi gương thiện
Nay tôi muốn cậy nhờ một chuyện
Chú dạ rằng tôi nguyện làm cho
Tri Lai Bửu Tích - Phần 2 - Đoạn 2
Giúp dùm tôi tôi phải dặn dò
Chiều chú đón chờ cho phải gặp
Người da trắng tướng cao xách cập
Tướng không lùn hơi mập hơi to
Chú gặp đi chú lại chuyện trò
Rằng Thầy muốn gặp lo công việc
Cai rằng nếu Thầy đã trúng thiệt
Quả như lời lo việc quá hay
Thật đúng y Thầy đã trình bài
Chiều cai đón gặp ngay đức Cố
Cai dắt Cố vào Thầy trình tố
Thầy vui lòng thố lộ Cố nghe
Chú cai đây lúc trước không dè
Giờ biết rõ nói nghe cũng được
Cai thọ giáo hết còn đi ngược
Cũng một lòng lần lượt theo sau
Chắc gần đây chú sẽ về nhà
Cùng theo sát với ta tu niệm
Tôi nói trước rồi đây kinh nghiệm
Cai nghĩ rằng cũng hiếm người hay
Quả Thầy đây có phép có tài
Mình định tính ông nay cũng biết
Sự tinh tưởng làm thêm cương quyết
Quyết từ từ nghĩ việc đi tu
Cai rằng tôi còn quá mịt mù
Nhờ Thầy dắt công phu nẻo chánh
Thầy rằng muốn tu hành phải tránh
Tránh quan trường xa lánh mới mau
Việc chú Cai sau tính lẻ nào
Phần chú sả thấp cao cho rõ
Đừng lo sợ tôi nay bài tỏ
Chẳng lâu gì rồi rõ trắng đen
Có Cai đây sẽ biết trống kèn
Đều khinh bỉ chê khen có chú
Tôi dự tính lắm điều phong phú
Không mấy ngày quan thú lại đây
Mời tôi ra hỏi việc nọ nầy
Đến chừng đó tôi đây bài tỏ
Cuộc thi cử mặc cho dòm ngó
Đó là điều mở ngõ ta đi
Chú yên tâm chớ có sợ gì
Về thông báo một khi dân chúng
Tôi phải tính quan trên hữu dụng
Báo tin mừng dân chúng đều hay
Ngày tôi thi chú phải lên rày
Xong ròi việc mình nay thong thả
Đây là cũng xong rổi nghiệp quả
Cho người đời rõ cả trắng đen
Phải quấy cho rằng kẻ sang hèn
Thà cam chịu một phen thử thách
Tuy buồn phải một cơn xa cách
Chớ than phiền vội trách chi ai
Cố xá Thầy từ giã chú Cai
Cai miệng bước trình bài giã biệt
Cai rằng có tôi lo mọi việc
Bực như Thầy quả quyết không sao
Quả Thầy đây ai sánh được nào
Đều quá khú âm hao rõ hết
Tôi xiềng Ông con tôi sắp chết
Ông đưa phù uống hết như không
Hai chân Thầy tôi lại khóa còng
Chìa tôi giữ khi không lại xúc
Cai đưa Cố chuyện trò một lúc
Gặp lính mà một lúc cùng đi
Lính và cai đồn đãi xầm xì
Thấu Quan tỉnh một khi mời hết
Ông Quan tỉnh lấy lời ăn kết
Đòi lính cai nói hết mọi đều
Quan hỏi qua ghi chép làm nêu
Một bữa nọ cho kêu Thầy tới
Quan dè dặt như người khách mới
Quan chào Thầy mới tới mừng Ông
Thầy đáp nhưng chẳng bước vào phòng
Quan thấy vậy mời ông vào ghế
Quan rằng bận việc như xỏ rế
Nay mới vào coi thể nào đây
Ông làm sao thiên hạ dầy dầy
Nhờ Ông cứ phân nay tôi rõ
Thầy thưa Quan để tôi bài tỏ
Tôi tu hành chẳng có nói sai
Tôi chiêm bao thấy Phật dạy rày
Thế cho Phật ra tay độ Bệnh
Tôi ngần ngại chưa mà nhận lịnh
Thấy Phật rầy Phật định làm đi
Tôi thuốc men có biết giống gì
Phật rằng có khó chi không biết
Cứ nước lạnh giấy vàng uống riết
Dầu bệnh gì cứ việc uống vô
Ấy là câu nước lã nên hồ
Chữ lục tự nam mô là vậy
Chớ sự thật tôi không làm bậy
Chỉ có làm như vậy cho dân
Bệnh dịch ôn họ tới rần rần
Giấy vàng uống một lần là hết
Khắp làng tổng bệnh này bệnh chết
Từ tôi làm được hết đến nay
Bệnh dịch ôn Quan cũng biết rày
Tôi tu niệm nói ngay chẳng dấu
Nhờ Quan xét dùm cho rõ thấu
Tôi dân lành có giấu chi đâu
Quan ngồi biên nghe nói lắc đầu
Rồi Quan đọc những câu rõ lại
Phần này nữa nghe ông đừng ngại
Nghe người đồn ông lại biết bay
Và biết biến có hay chẳng có
Thưa Quan hỏi thạt là rất khó
Hai việc này mà có mấy khi
Biết biến bay còn ở làm gì
Mà phải chịu lâm ly trong ngục
Quan cũng biết tôi người phàm tục
Tiên Phật gì mà dục biến bay
Dầu biết chăng chưa phải lúc sài
Đâu phải chổ đem ra thi thố
Khi kẹt lắm hoặc ai thách đố
Gặp gian hùng thi thố đôi phen
Phận tu hành dốt nát quê hèn
Đâu hung bạo đua chen tranh đấu
Với luật pháp Tôi chưa gì xấu
Chờ Quan trên xét thấu mà tha
Ý tôi sao nói thật vậy mà
Nhờ luật pháp xét qua minh định
Tôi thưa thiệt có nghề trị bệnh
Buộc phải làm theo lệnh Phật Tiên
Và nhắc cho bá tánh tu hiền
Cùng cầu nguyện cho yên đất nước
Theo tôi nghĩ việc tôi làm phước
Không phạm điều xấc xược dối gian
Quan hỏi qua cùng khắp xóm làng
Coi Tôi có ngược ngang chi quấy
Quan xét hỏi rồi Quan cũng thấy
Mong trên nhờ phải quấy định phân
Quan rằng đây tôi cũng muốn cần
Xin phép thử qua phần đạo đức
Ông tu niệm vào hàng trí thức
Chắc Ông người đạo đức cũng cao
Muốn thử xem tu cấp bực nào
Và Kinh Pháp thấp cao cho rõ
Nay tôi muốn đưa ra sáng tỏ
Mời cao tăng mở ngõ thi tài
Luận bàn qua cho biết dở hay
Rồi tôi sẽ trình bài thánh thượng
Tôi báo trước để ông liệu lượng
Đúng ba ngày hòa thượng đến đây
Đến ngày thi tôi báo với Thầy
Ngày giờ ấy ông nay có mặt
Tôi chẳng phải bài chi việc ngặt
Vì lệnh vua còn đặt vấn đề
Qua cuộc thi ong sẽ được về
Giờ ở tạm lo bề thi cử
Thầy từ giã lính cai theo giữ
Thầy nhắc rằng coi thử có tin
Lính và cai đều phục hết mình
Việc đoán trước như in chẳng sái
Xin nhắc lại tỉnh Quan ái ngại
Tri Lai Bửu Tích - Phần 2 - Đoạn 3
Thiệt ông này nghĩ lại có suy
Việc làm đây có sái đều gì
Lấy luật pháp mà ghi ông tội
Nên cần phải mở ra cuộc hội
Hội thử tài tiếng dội đồn linh
Nếu người cao đạo pháp mới nhìn
Phải công nhận mầu linh của ổng
Quan ra lệnh khắp cùng làng tổng
Hòa thượng cùng tăng thống sư cô
Hoặc nhân dân cư sĩ tính đồ
Người trí thức được vô thi cử
Quan quyết định phen này phải thử
Thử cho tường sẽ xử sao đây
Bực cao siêu mới đáng làm thầy
Gian dối đạo để đây sao được
Mời hòa thượng thông minh sách lượt
Thử cho tường sao trước thấp cao
Phải quấy đây rồi mới cho vào
Các hòa thượng là cao Kinh Luật
Nếu ôn giỏi ông hơn vượt bực
Được hoàn toàn đúng mức người tu
Chưa gì đâu thiên hạ ù ù
Xúm tôn ông rằng tu chánh pháp
Để hòa thượng hỏi ông giải đáp
Đáp không rành luật pháp hành ông
Ông mời thôi chùa miễu giáp vòng
Các hòa thượng đến đông hai chục
Quan bèn mới giải bài nung đúc
Tuy ông này phàm tục như ta
Ý gì sao bá tánh nhà nhà
Đều tôn kính nói ra là Phật
Mời các ông xét coi giả thật
Nếu ông này là Phật phải tin
Thử làm sao cho đúng rồi nhìn
Để dân chúng lầm tin tà giáo
Phần các ông phải lo chu đáo
Coi ông người chánh giáo hay ma
Trước là đây tôi có kế mà
Mình sắp đặt để ra thử trước
Nếu như ông là người bóc xước
Dể đâu tường việc trước việc sau
Nhờ các ông sấp đặt làm màu
Tượng Phật lót rồi sau trải chiếu
Dù là Phật khó mà thấu hiểu
Sắp như gì tôi liệu chắc ăn
Các nhà sư đều cũng nói rằng
Quan thử vậy chắc ăn như để
Quan cho thỉnh Thầy vào nghi lể
Người người đều theo để ý xem
Chào quý sư huynh đệ anh em
Tôi đến trể vì xem theo lệnh
Các hòa thượng đứng lên đồng thỉnh
Mời hiền huynh tọa thính trước đi
Thầy trả lời tôi xứng đáng gì
Đâu được xứng lể nghi cao trọng
Các sư mới là người danh vọng
Tôi đê hèn đâu được ngồi trên
Tôi xin trình các cấp hai bên
Ai người dám ngồi lên tôi phục
Chớ tôi kẻ quê mùa phàm tục
Thân tội tù trong đục mới ra
Biết gì đâu là việc chánh tà
Các sư trọng nghĩ ra quá thẹn
Tôi vì muốn giữ mình cho vẹn
Người tu hành hứa hẹn tương lai
Tôi xin thừa tôi biết rõ rày
Dưới tượng Phật trên nay trải chiếu
Vì đức hạnh tôi nay còn thiếu
Đâu lí nào lên chiếu mà ngồi
Thầy nói xong vừa dứt tiếng rồi
Vuốt rau lại quạt thôi ba cái
Các hòa thượng đều thời mặt tái
Tượng Phật Bà dựng trải đứng lên
Làm quan dân đông đúc hai bên
Đều thất sắc dưới trên tái mặt
Đó là kế cảu quan sắp đặt
Quan giật mình cũng ngặt quá thay
Lính cai rằng ông ít ăn chay
Sao ông huệ ông hay quá vậy
Quan suy nghĩ mình làm cũng bậy
Nhưng lệnh truyền phải quấy biết sao
Quan bèn ra tay bắt mặt chào
Vì vua muốn thấp cao cho rõ
Mời Ông đến tôi xin bày tỏ
Lệnh triều đình muốn rõ trắng đen
Sau chánh chơn sau lại thấp hèn
Cho rõ biết chê khen phân biệt
Mời các sư cùng ông một việc
Để so tài cho biết thiệt hư
Khoa nầy đây treo giải từ lư
Ai đạt được đại sư hòa thượng
Tùy khả năng lệnh trên đề xướng
Thủ khoa là hoàng thượng gia ban
Các nhà sư sắp đặt trang hoàng
Theo thứ tự gia ban phẩm trật
Các sư phải một phen chịu cực
Phải ngồi liều cấp bực thấp cao
Qua phần trên rồi mới được vào
Đăng đàng đứng đổi trao thuyết pháp
Qua thuyết pháp đến phần giải đáp
Giải đáp mà cho giáp luân trinh
Rồi tiếp theo thi phú họa hình
Rành bùa pháp cung nghinh Phật lể
Quan nghe các nhà sư phân kể
Quan truyền rằng theo lệ mà tuân
Làm thẳng ngay không phải cầm chừng
Vì trên dạy phải tuân theo lệnh
Còn các ông nghĩ sao ông tính
Gì việc này do lệnh nhà vua
Thầy thưa quan việc chẳng nói đùa
Người niệm Phật hơn thua sao phải
Nhưng nhờ lệnh tôi đâu dám cải
Phận thấp hèn biết phải sao hơn
Các nhà sư xin chớ phiền hờn
Lẻ tôi chẳng so hơn so thiệt
Vì trên sắp muốn cho được biết
Tôi bây giờ kẹt việc của tôi
Nếu không thì sao nở phản hồi
Bằng thi cử thấy tôi cũng ngại
Việc tranh đấu có thành có bại
Nếu bại là mình tại không căn
Còn bằng hơn phải mất nhiều phần
Tình huynh đệ không phân đoàn kết
Thưa Quan xét lời phân chưa hết
Việc ngồi liều cam kết cam đoan
Các môn thi đâu đó đàng hoàng
Mỗi người phải đều toan thuyết pháp
Phần vấn đáp mỗi người phải đáp
Quan cần ghi cho giáp đủ vòng
Các nhà sư bối rối trong lòng
Ông này nói nghe thông quá cở
Nhưng chưa biết ông mà hay dở
Thấy việc rồi quá cở là linh
Chiếu trải trên biết dưới có hình
Nội phần đó thấy linh trước mắt
Các hòa thượng nghĩ suy quá ngặt
Kêu Quan mà Quan nhắc tính sao
Ông này đây đã có nói vào
Làm cam kết cùng nhau cho rõ
Môn nhỏ lớn môn nào chẳng bỏ
Phải thi rồi mới rõ trắng đen
Các nhà sư hồi hợp chẳng hèn
Quan nói vậy một phen khó tính
Tưởng đâu dể bây giờ kẹt dính
Đâu cách nào mà tính rút lui
Các nhà sư bụng tợ rối nùi
Thầy đứng dậy phần tôi phân giải
Lệnh Quan trên còn ai dám cải
Việc ngồi liều là phải ngồi thôi
Ngồi vậy xem thấy cũng chưa rồi
Làm cam kết cùng nhau rồi ký
Nhờ Quan xét nhận cho hữu lý
Ai chịu làm thì ký tên vô
Mới rõ câu lục tự nam mô
Ngồi liều nhỏ Quan hô là dối.
Đăng nhận xét